Konu: | Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle |
Yasama Yılı: | 2 |
Birleşim: | 106 |
Tarih: | 23.07.2024 |
NİLGÜN ÖK (Denizli) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ilk imza sahibi olduğum 159 sıra sayılı Vergi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerine söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle yüce Meclisi ve sizleri sevgi ve saygıyla selamlıyorum.
Bugüne kadar AK PARTİ iktidarı olarak vergi adaletini güçlendirmek adına sayısız düzenlemeyi hayata geçirdik. Asgari ücreti vergi dışı bıraktık. Bundan sadece asgari ücret alanları değil, tüm çalışanları yararlandırdık. Asgari ücretin vergi dışı bırakılmasının bu yılki maliyeti 677 milyar TL. Gelir vergisi tarifemizi yeniden düzenledik. Gelir vergisi tarifemizin en alt dilimindeki vergi oranını yüzde 22'den yüzde 15'e indirdik, en üst dilimini de yüzde 35'ten yüzde 40'a çıkardık.
Yine, tarifede ücretliler lehine değişiklikler yaparak mevcut vergi oranlarının daha yüksek matrahlara uygulanmasını sağladık. İşçilere verilen günlük yemek bedeli ve günlük yol bedeli gibi istisna tutarlarını artırdık. Çalışan kadınlara yapılan kreş yardımlarını vergiden istisna ettik, buna benzer birçok düzenlemeyi hayata geçirdik ve bunun sonucunda 2002 yılında sadece yüzde 15,1 olan ortalama ücret üzerindeki gelir vergisi yükü bugün yaklaşık 3 puan azalışla 2023 yılında yüzde 12,6'ya gerilemiş durumda.
Bakınız, kazançları basit usulde vergilendirilen 850 bin esnafımıza gelir vergisinden istisnayı sağladık. Basit usule tabi olmayan pazarcı esnafımıza da bu imkânı sağladık. Esnaf muafiyeti kapsamını genişlettik. Evlerde imal ettikleri malları internet üzerinden satanları esnaf muaflığı kapsamına aldık.
Yine, vatandaşlarımızın alım güçlerini güçlendirmek ve gelir dağılımında adaleti iyileştirmek adına gelir tarafında attığımız adımlar dışında harcama tarafında da vergi indirimlerini yaptık. Bu kapsamda, gıdadaki KDV'yi yüzde 1'e indirdik. Eğitimde, sağlıkta, turizmde, yeme içme hizmetlerinde, tekstilde indirimli oran uyguluyoruz. Meskenlerde kullanılan elektrikte de KDV oranını indirdik.
Biliyorsunuz, son dönemlerde yüksek gelir gruplarından ve sermaye kesiminden daha çok vergi alınması yönünde pek çok düzenlemeyi de hayata geçirdik. 2023 yılında kurumlar vergisi oranını 5 puan artırdık. Banka ve finans kurumları için bu oranı yüzde 30'a çıkardık.
Yine, deprem felaketinin etkilerini gidermek ve mali disipline katkı sağlamak amacıyla kurumlar vergisi mükelleflerinden ek vergi aldık. Kurumların yararlandığı taşınmaz satış kazancı istisnasını da kaldırdık.
Tabii, bu bahsettiklerim yapılanların sadece bir kısmı. İşte, bugün görüşeceğimiz kanun teklifi de aslında bunun devamı niteliğinde. Bizim On İkinci Kalkınma Planı'mızda ve orta vadeli programımızda yer alan hedefler doğrultusunda hazırlanmış bir teklifi bugün görüşüyoruz. Maalesef, son dönemlerde bilinçli bir şekilde ülkemizde vergi yükünün çok yüksek olduğu konusunda söylemlerde bulunuluyor. Biz, bu söylemlerin başarılı bir şekilde yürüttüğümüz orta vadeli programımızı baltalamak için yapıldığını biliyoruz.
Tabii ki gelelim dolaylı vergilere. Dolaylı vergilerin millî gelirdeki payı yüzde 9,1; biz, bu anlamda dünya da OECD ülkeleri arasında 12'nci sıradayız.
Yine, OECD tanımlamasına göre toplam vergi yükümüz yüzde 20,8'dir, böylelikle OECD ülkeleri arasında 2'nci sıradayız.
Vatandaşlarımıza "Her gün yeni vergiler geliyor." diye konunun maalesef sosyal medyada ciddi anlamda propagandası yapılıyor. Bizim bu kanunda dar gelirli vatandaşlarımıza, çalışanlarımıza, emeklilerimize getirdiğimiz hiçbir yeni vergi yükü yoktur. Burada amacımız, az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi alınması ve kayıt dışılıkla mücadele.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; kanun teklifiyle amacımız, vergilemede güvenliğin sağlanması ve kayıt dışılıkla mücadele ve mücadelede gönüllü uyumunun artırılması, vergi adaletinin güçlendirilmesi, vergilendirmede basitlik ve vergiye uyumun artırılması, dolaysız vergilerin payının artırılması, vergi tabanının genişletilmesi, bazı istisnaların kaldırılması veya uygulanma şeklinin değiştirilmesi, cezaların ve tahsilat etkinliğinin artırılması, devreden KDV'nin azaltılması, ithalatın azaltılmasına katkı sağlanması amacıyla ithalat ve yurt dışı içinde vergilendirmenin uyumlaştırılmasıdır.
Teklifimizle yaşlılık, malullük, ölüm aylığı alan emeklilerimize ve hak sahiplerine ödenen 10 bin TL olan en düşük emekli aylığı tutarını 12.500 liraya çıkartıyoruz. Bildiğiniz üzere, 2024 Temmuz ayı itibarıyla SSK, BAĞ-KUR emeklilerimize yüzde 24,73; Emekli Sandığı emeklilerimize yüzde 19,31 oranında zam yapıldı.
YÜKSEL SELÇUK TÜRKOĞLU (Bursa) - Açlıktan ölsünler diye.
NİLGÜN ÖK (Devamla) - Bunun sonucunda 1,1 milyon emeklimiz 10 bin TL aylık almaya devam etmek durumunda kalmıştı. Teklifle en düşük emekli aylığı ödeme tutarının 12.500 liraya çıkarılmasıyla yaklaşık 3,7 milyon emeklimiz bundan yararlanabilecek. Bu durumun 2024 yılı bütçemiz içinde ilave 33,2 milyar gibi bir maliyeti vardır.
Biliyorsunuz, alım gücü başta olmak üzere ekonomik dengeleri yeniden yerli yerine oturtmak için çok güçlü bir program uyguluyoruz. Denge ve disiplin içerisinde ekonomimizi güçlü bir şekilde yükselttikçe, kalıcı refahı sağladıkça emeklimize, çalışanlarımıza daha fazla pay vermek için çalışmaya devam edeceğiz.
YÜKSEL SELÇUK TÜRKOĞLU (Bursa) - O yüzden mi yeni vergiler koyuyorsunuz?
NİLGÜN ÖK (Devamla) - Bu konudaki tavrımız günü kurtarmak yerine enflasyonu düşürecek, kalıcı refahı artıracak adımları atmaktır.
Kanun teklifimizde vergi güvenliğinin sağlanmasına hizmet eden düzenlemelerin başında uluslararası model kurallarıyla uyumlu olarak çok uluslu şirketlerde küresel asgari kurumlar vergisi uygulaması ve yerel asgari kurumlar vergisi düzenlemeleri yer almaktadır. Vergide adalet ve etkinliği artırmak amacıyla teklifimizle yıllık konsolide hasılatı 750 milyon euroyu geçen çok uluslu şirketlerin düşük vergileme yapılan ülkelerdeki şube, iştirak ve iş yerlerinin asgari yüzde 15 kurumlar vergisine tabi tutulmasına yönelik tamamlayıcı bir vergileme sistemi uyguluyoruz.
Yine, teklifimizle bazı Avrupa Birliği ve OECD ülkelerinde olduğu gibi 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren uygulanmak üzere kurum kazancının yüzde 10 oranında asgari kurumlar vergisi düzenliyoruz. Yap-işlet-devret modeliyle kamu-özel iş birliği projeleri kapsamında faaliyet gösteren kurumların elde edilen kazançlarından alınan kurumlar vergisi oranını da yüzde 25'ten yüzde 30'a çıkarıyoruz.
Yine, yatırım fon ve ortaklıklarının kazançlarının tamamı kurumlar vergisinden istisna tutulmaktaydı. Biliyorsunuz, biz bu istisnayı en az yüzde 50 kâr dağıtım şartına bağlıyoruz. Serbest bölgelerde faaliyette bulunan işletmelere sağlanan kazanç istisnasının ihracat gelirleriyle sınırlandırılması, yurt içi satışlarının vergilendirilmesi gibi başlıklarda da düzenlemeler yapıyoruz.
Teklifimizle yeni vergi güvenlik müesseselerini de getiriyoruz. Bu kapsamda, yurt içi asgari kurumlar vergisi uygulaması aynı zamanda vergi güvenlik müessesesi olarak sistemde yer alıyor. Ayrıca, serbest meslek kazancı ve ticari kazanç yönünden gelir vergisi mükelleflerinin yılın belirli zamanlarında hasılatları tespit edilerek beyanları ile tespit edilen hasılatları arasında yüzde 20 oranında uyumsuzluk olanların izaha davet edilmesini ve bunların şartlarını belirliyoruz. Yine, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla ticari kazanç elde eden gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerine yapılan bazı ödemelerden gelir ve kurumlar vergisi kesintisi yapılmasına imkân sağlıyoruz.
Kayıt dışılıkla mücadeleye katkı sağlamak amacıyla da düzenlemeler yapıyoruz. Bu kapsamda, cezalarda etkinlik sağlaması için usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarını arttırıyoruz. Kayıt dışı çalışanlara kesilecek cezaların artırımlı uygulanmasını öngörüyoruz. Kayıt dışı faaliyette bulunanlara, bir başka anlatımla, vergi dairesinin bilgisi dışında faaliyette bulunanlara kesilecek olan vergi zıyaı cezasını yüzde 50 artırıyoruz. Başkasına ait POS cihazı kullananlara, başkasının İBAN'ını kullananlara yani ödemeleri başkasının hesabına yapılan havaleyle kabul edenlere ve hesaplarını başkalarına kullandıranlara kesilecek cezalarda da artışa gidiyoruz.
Diğer bir düzenlemeyse vergi uzlaşmalarına yönelik, vergi aslını uzlaşma kapsamının dışına çıkartıyoruz. Bundan böyle sadece cezalar için uzlaşma başvurusu yapılabilecek. Yine, ticari olmayan gezi, eğlence, spor gibi faaliyetlerde kullanılan deniz taşıma araçlarına yat limanlarında verilen kiralama, bakım ve benzeri hizmetlerdeki KDV istisnasını kaldırıyoruz.
Diğer önemli bir konuysa devreden KDV. Mükelleflerin KDV beyannamelerinde yer alan indirilecek KDV tutarlarının beş takvim yılı süresince indirim yoluyla giderilememesi hâlinde, bu süre sonunda kayıtlardan çıkarılarak yapılacak vergi incelemesiyle gelir veya kurumlar vergisi tespitinde gider olarak dikkate alınmasına imkân sağlıyoruz.
Ayrıca, birleşme, devir ve bölünme işlemlerinde devreden KDV ve iade hakkını beş takvim yılı kriterine ve zaman aşımına bağlı olmaksızın vergi incelemesi yoluyla yeni şirkete devrine izin veriyoruz. Vergilendirmede vergiye uyumun artırılması amacıyla "start-up" şirketlerine, çalışanlara verilen hisse senedi opsiyonlarında vergileme kolaylığı da sağlıyoruz. İşletmelerin aktifinde yer alan kıymetli madenler ile kıymetli madenlere dayalı mevduat hesaplarının borsa rayiciyle değerlendirilmesine yönelik düzenlemeler getiriyoruz.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
NİLGÜN ÖK (Devamla) - Toparlıyorum.
BAŞKAN - Sayın Ök, lütfen tamamlayın.
NİLGÜN ÖK (Devamla) - Yine, vergi denetimine giden 4 bin denetmenimize hafta sonu ve fazla mesai ödemesiyle ilgili bir düzenleme getiriyoruz.
Yurt dışına çıkış harcı tutarında da bir düzenleme getiriyoruz; 150 lira olan rakamı 500 lira olarak belirliyoruz. Bundan böyle harç tutarı her yıl yeniden değerleme oranında artacak.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bu kanun teklifinin hazırlanmasında emeği geçen başta Samsun Milletvekilimiz Ersan Aksu olmak üzere, değerli milletvekillerimize, katkılarından dolayı Plan ve Bütçe Komisyonumuza, kamunun değerli bürokratlarına ben çok teşekkür ediyorum.
Tabii ki bu bizim orta vadeli planımızla doğru orantılı olarak bir vergi programıdır. Biz bugün 54 maddeden oluşan bir düzenleme getirdik ama ileriki zamanlarda da plan doğrultusunda grubumuz tarafından yeni düzenlemeler hayata geçirilecektir.
Kanun teklifimizin, başta emeklilerimiz olmak üzere, milletimize hayırlı olmasını temenni ediyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)