AK PARTİ GRUBU ADINA HARUN MERTOĞLU (Rize) - Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; DEM PARTİ grup önerisi hakkında AK PARTİ Grubumuz adına söz almış bulunuyorum. Yüce Meclisimizi ve ekranları başında bizleri izleyen vatandaşlarımızı saygıyla selamlıyorum.

Her ne kadar önergede birçok teknik hatalar yapılmış "çay kotası" "kontenjan" kavramları birbirine girmiş ise de DEM Grubunun çaya gösterdiği ilgi gözlerimizi yaşartmıştır.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Olur mu öyle şey ya! Ayrımcılık yapma, ayrımcılık yapma!

HARUN MERTOĞLU (Devamla) - Bu ilginin Türk çayının tüketimi konusunda da gösterilmesini özellikle istirham ediyorum.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Ayrımcılık yapma! Ne demek "İlgi göstermesi gözlerimizi yaşarttı." (AK PARTİ sıralarından "Dinle!" sesi)

BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Hangi konuya ilgi göstereceğiz? Size mi soracağız?

HARUN MERTOĞLU (Devamla) - Değerli milletvekilleri, öncelikle "kota" ve "kontenjan" kavramlarını açıklığa kavuşturalım.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Daha biraz önce konuştuk "temiz dil" diye.

HARUN MERTOĞLU (Devamla) - Çay kotası, üreticinin yıllık dekara sattığı çay miktarıdır ve 600 kilogramdır; kontenjan ise, günlük kapasiteye göre alım limitidir. Üreticilerimiz 2002-2023 yıllarında kontenjansız çay satmıştır; özel sektör de yaş çay alımında ÇAYKUR'un referans fiyatının üzerine çıkmış, ürün bedellerini peşin veya kısa vadede ödemiştir. Bu sene için ise birinci sürgünde bu durum aynen devam etmiştir ancak ikinci sürgünde üreticilerimizin görülmemiş biçimde makineli hasada yönelmiş olmaları, havaların da aşırı ısınmasıyla çayın evsafını kaybedecek endişesine kapılmaları sonucunda aşırı bir şekilde çay hasadına yönelmişlerdir, bu da izdihamın oluşmasına neden olmuştur.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Yok ya, öyle bir şey yok.

HARUN MERTOĞLU (Devamla) - ÇAYKUR'un gümrük işleme kapasitesi 9.250 tondur; izdiham döneminde kapasite aşırı zorlanmış, 16 bin tona kadar yükselmiştir.

SİBEL SUİÇMEZ (Trabzon) - Yani bütün suç üreticinin, maşallah!

HARUN MERTOĞLU (Devamla) - ÇAYKUR, oluşan bu günlük kapasite fazlası karşısında üreticilere çağrıda bulunmuş ve sıcak havada beklemeden dolayı üründe geriye dönülemez biçimde oluşacak kalite kayıplarını önlemek için işleme kapasitesini zorlayarak 49 çay fabrikasıyla üretime devam etmiştir.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Alımı yarı yarıya düşürdünüz Sayın Vekil.

HARUN MERTOĞLU (Devamla) - Bu dönemde özel bir sektörün yöneticisinin üreticilere attığı bir mesaj var, sizinle paylaşmak isterim arkadaşlar -ben de bir çay müstahsiliyim, o mesaj aynen bana da gelmiştir- özel sektör çay fabrikası sahibinin ağzından söylüyorum, aynen şunu söylüyor: "Çok kıymetli müstahsiller, sizlerden önemle rica ediyorum; çay toplamada acele etmeyin. Bir insan kendi malına bu kadar zulüm yapmaz. Biz 'Çayınızı alacağız.' diyoruz, yine dinleyen yok. Bu kadar çayı kısa zamanda ne kadar fabrika olsa alması mümkün değildir. Bu zorlama devam ederse kapanmak dâhil her türlü önlem almaya mecbur kalacağız. Allah rızası için."

BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Suçlu işçi olur, suçlu tarım yapan olur(!)

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Zaten ithal çay getiriyorlar.

HARUN MERTOĞLU (Devamla) - Resmen yalvarıyor özel sektör sahibi ancak bu süreçte oluşan aşırı istihdamdan dolayı özel sektör işletmelerinin bir kısmı yaş çay alım fiyatını ÇAYKUR alım fiyatının altına düşürmüş veya ödeme süresini uzatmıştır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - İthal çayı yasaklayın, ithal çayı; kaçak çayı engelleyin!

SİBEL SUİÇMEZ (Trabzon) - İtiraf ettiniz ya!

BAŞKAN - Sayın Mertoğlu, lütfen tamamlayın.

HARUN MERTOĞLU (Devamla) - Üreticilerimiz aleyhine hareket eden özel sektörü vicdanlı olmaya davet ediyorum.

Kontenjan uygulaması 50 kilogramla 7 Temmuzda başlamış, bugün ise 30 kilogramdır. Hafta sonu da muhtemelen 50 kilogram olarak uygulanacak, kısa bir süre içinde de kontenjan uygulamasına zaten son verilecektir.

BURCUGÜL ÇUBUK (İzmir) - Şeker pancarını ne yapacaksınız?

HARUN MERTOĞLU (Devamla) - ÇAYKUR'un kapasitesi kısa bir döneme sıkıştırılmadığı takdirde tüm çayı alıp işleyebilecek seviyededir. Üreticilerimizden ricamız; lütfen, acele etmeyiniz, hiçbir üreticimiz kesinlikle mağdur edilmeyecektir.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Çay yaktık ya!

HARUN MERTOĞLU (Devamla) - Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)