GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Cumhurbaşkanlığının, hudut, şümul, miktar ve zamanı Cumhurbaşkanınca takdir ve tayin olunacak şekilde, 2713 (2023) sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararı'na ve uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerimize uygun bir biçimde, gerektiğinde üçüncü ülkeler ve uluslararası örgütlerle iş birliği imkânları da kullanılarak, Somali ile ülkemiz arasında akdedilen milletlerarası anlaşmaların uygulanması kapsamında, Türk Silahlı Kuvvetleri unsurlarının, Somali'nin terörizm, deniz haydutluğu, yasadışı balıkçılık, her türlü kaçakçılık ve diğer tehditlere karşı güvenliğinin sağlanması faaliyetlerine destek verilmesi amacıyla Somali'nin deniz yetki alanları dâhil olmak üzere iki ülke tarafından müştereken belirlenecek bölgelerinde ve münhasıran tespit edilecek kurallarla görevlendirilmesi ve bununla ilgili gerekli düzenlemelerin Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek esaslara göre yapılması için Anayasa'nın 92'nci maddesi uyarınca iki yıl süreyle izin verilmesine dair tezkeresi (3/9
Yasama Yılı:2
Birleşim:110
Tarih:27.07.2024

AK PARTİ GRUBU ADINA FATİH DÖNMEZ (Eskişehir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; sözlerime başlamadan evvel, sizleri ve Gazi Meclisimizi en derin saygılarımla selamlıyorum.

Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından Meclisimize havale edilen Somali Tezkeresi vesilesiyle genel oturumda toplanmış bulunuyoruz. Tezkereyle ilgili görüşlerimi açıklamadan önce, müsaadenizle, Türkiye'nin Afrika politikasına kısaca bir değinmek isterim.

Başlangıçta açılım olarak başlayan ve yirmi küsur yıldır ilmek ilmek dokunan Afrika ortaklık politikamızın geldiği aşama gerçekten hepimizin iftihar etmesi gereken bir dış politika başarısıdır. Bu başarı Dışişleri Bakanlığımızın eş güdümünde, askerimizin, polisimizin, başta TİKA olmak üzere ilgili diğer kurumlarımızın, Türk Hava Yollarımızın, Türkiye Diyanet Vakfının, Türkiye Maarif Vakfının, savunma sanayimizin, iş insanlarımızın ve sivil toplum kuruluşlarımızın, kısaca, devlet ve millet olarak ortak katkı ve çabalarının bir sonucudur. Bugün Afrika kıtasında Türk milletinin, Türk makamlarının kucaklanması, diğer ülkelere nazaran tercih edilmesi, ülkemizin iş birliği yapılmak için aranan kıta dışı bir aktör olması bir tesadüf değil, zamanında sabırla ve sevgiyle ekilen tohumların olgunlaşmış meyveleridir. Bu başarıların arka planında, tarihte Afrika'da oynadığımız yapıcı rolün, anti emperyalist bir Kurtuluş Savaşı vermiş olmanın, insanımızın yardımseverliğinin, girişimciliğinin ve cesaretinin rolü büyüktür. Hiç şüphesiz ki Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliği ve kıtayla ilişkilerimiz için öngördüğü vizyon Afrika Kıtası'nda tümüyle Türk milletinin kurmayı tahayyül ettiği işler için bir esin kaynağıdır. Sayın Cumhurbaşkanımızın Başbakanlığı dönemi dâhil olmak üzere bugüne kadar 31 Afrika ülkesini 50 kez ziyaret ederek kıtayı en çok ziyaret eden kıta dışı liderlerden olması bunun en net göstergesidir.

Değerli milletvekilleri, Somali'yle ilgili hususlara odaklanmadan önce ülkemizin Afrika'ya yaklaşımı ve bunun enerji sektörü de dâhil olmak üzere nasıl kapsamlı bir yaklaşımla ele alındığını sizlere kısaca bahsetmek isterim. Malumunuz, dinamik bir yapıya sahip olan enerji ve madencilik sektörlerinde çevreci, güvenli, yeterli miktarda ve katlanılabilir maliyetli enerji arzı sağlamak ekonomik ve sosyal hayatın temel ihtiyaçları arasında yer almaktadır. Sadece son elli yılda toplam birincil enerji arzı dünya çapında yüzde 250'den fazla artış göstermiştir ve dünya genelinde enerji kullanımının 2040 yılına kadar üçte 1 oranında artması da öngörülmektedir. Dolayısıyla tüm hükûmetlerin enerji güvenliklerini artırma yönünde politikalara odaklanmaları bir zorunluluktur.

Bununla birlikte, Şubat 2022'de Rusya ile Ukrayna arasında başlayan ve herkesin malumu olan olumsuz süreçle birlikte, başta Avrupa ülkeleri olmak üzere, enerjiye ilişkin hususların küresel ölçekte ilk sıradaki yerini koruduğu ve enerji bağımsızlığının her zamankinden daha fazla önem kazandığı bir dönemin içerisindeyiz. Türkiye ise sürekli büyüyen enerji talebi ve yüksek ithalat bağımlılığıyla gelişmekte olan bir ülkedir. Bu nedenle sürdürülebilir kalkınmanın bizim için önemi büyüktür. Ülkemiz ekonomik yıllık yaklaşık yüzde 5 büyümeyle son yirmi yıldır istikrarlı bir şekilde gelişmektedir. Büyüyen ekonomimizle bağlantılı olarak Türkiye'nin elektrik ve doğal gaz talebi son yirmi yılda 3 kat artış göstermiş ve sadece elektrikte her yıl ortalama yüzde 4,7'lik talep artışı yaşanmıştır. Bu talebi karşılamak üzere millî enerji ve maden politikamız ve geliştirilen stratejiler kapsamında enerjinin her alanında güçlü adımlar atan ülkemiz hedeflerine sağlam adımlarla ilerlemektedir.

Bu noktada ülkemizin artan enerji talebini karşılayabilmek için atılan bazı önemli adımları da sizlerle paylaşmak isterim: Enerji politikamızı önümüzdeki süreçte artmaya devam edecek enerji talebini karşılama, enerjideki dışa bağımlılığımızı düşürme...

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Somali'de de mi doğal gaz buldunuz yoksa?

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Somali'yle ne alakası var Sayın Bakan?

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - ...ve önümüzdeki otuz yılda karbon nötr bir ekonomi olma hedefleri doğrultusunda şekillendirmekteyiz. 2053 sıfır emisyon hedefimizde kritik bir yere sahip olan ve enerji dönüşümü kapsamında bir geçiş yakıtı olarak gördüğümüz, değerlendirdiğimiz doğal gazda önemli yatırımlar yaptık. LNG terminallerimizle Türkiye'nin günlük toplam LNG gazlaştırma kapasitesini 160 milyon metreküp seviyelerine çıkardık.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Tezkerede enerjiyle ilgili tek kelime yok Sayın Hatip. Tek bir kelime yok enerjiyle ilgili tezkerede.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bugün gaz ihtiyacımızın neredeyse yarısını LNG formunda karşılayabilecek durumdayız. Ayrıca, doğal gaz depolama kapasitemizin ise 11 milyar metreküpe ulaşmasını da hedefliyoruz. Enerjide dışa bağımlılığımızı azaltmak amacıyla başlattığımız hidrokarbon aramacılığı faaliyetlerimize karada ve açık denizlerde devam ediyoruz. Karadeniz ve Akdeniz'de millî şirketimiz TPAO'nun sürdürdüğü faaliyetler neticesinde Karadeniz'de Sakarya Gaz Sahası'nda 710 milyar metreküp doğal gaz keşfi gerçekleştirmiştik. Ülkemiz sınırları içerisinde petrol ve gaz arama faaliyetleri, mevcut sahaların üretiminin artırılması, petrol ve gaz arzı kaynakları ile gerekli altyapının çeşitlendirilmesi, yenilenebilir enerji kullanımının yaygınlaştırılması, enerji portföyümüzün çeşitlendirilmesi, enerji verimliliğinin artırılması ve nükleer santrallerin faaliyete geçmesi için tüm çalışmalarımız hız kesmeden devam etmektedir. Türkiye Petrolleri, sadece yurt içerisinde üretim yapmıyor, 25 Temmuz 2024 tarihi itibarıyla yurt içerisindeki üretimimiz 133.382 varile ulaşmıştır; yurt dışında ise 110.857 varillik bir petrol üretimi söz konusudur; toplam 244 bin varil/güne ulaşmaktadır. Türkiye'nin günlük yaklaşık 1 milyon varil petrole ihtiyaç duyduğunu dikkate aldığımızda, yurt içi ve yurt dışı üretimlerimizle ihtiyacımızı karşılama oranımız neredeyse yüzde 25 seviyesine gelmiştir.

Değerli hazırun, malumlarınız olduğu üzere, enerji günümüzde tüm ülkeler için elzem bir ihtiyaç olmasının yanı sıra aynı zamanda eşsiz bir diplomasi aracıdır. Ülkemiz ise enerji ve madencilik alanında tesis ettiği ve edeceği her iş birliğinde "kazan kazan" anlayışını benimseyen ve enerjiyi bir barış aracı olarak değerlendiren yaklaşımıyla bölgesel ve küresel ölçekte güvenilir bir ortak olarak öne çıkmaktadır. Türkiye olarak gerek karar verici düzeyde sahip olduğumuz iradenin bir yansıması olarak attığımız adımlar gerekse ülkemizin benzersiz konumunun sağladığı avantajlarla hayata geçirdiğimiz projeler sayesinde enerji kilidinin anahtarını elinde tutan ülkelerden biri hâline gelmiştir. Tüm bunlara ek olarak bu dış politikamızla uyumlu olarak arz güvenliğinin sağlanması, kaynak çeşitlendirilmesi hususunda Hazar kaynaklarının uluslararası piyasalara arzı konusu gündemimizin en ön sıralarında yer almaktadır. Bu kapsamda Türkmenistan başta olmak üzere bölge ülkeleriyle yeni iş birlikleri tesisine yönelik çalışmalarımıza da var gücümüzle devam ediyoruz.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Somali'yle ne ilgisi var Sayın Bakanım, onu anlayamadık, onu anlat.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Komşumuz Irak'la birlikte Irak-Türkiye ham petrol boru hattı vasıtasıyla uzun yıllardır dünya petrol piyasasına, küresel petrol arzına önemli ölçüde katkı sağladık. Ayrıca, komşularımız ve kaynak ülkelerle hayata geçirdiğimiz iş birliklerini hidrokarbonlarla sınırlı tutmayarak madencilik ve yenilenebilir enerji başta olmak üzere enerjinin tüm alanlarında güçlerimizi birleştiriyor, ilişkilerimizi daha da ileriye taşımaya gayret gösteriyoruz.

Madencilik alanında Afrika'da Sudan'da ve Nijer'de, Avrasya'da ise Özbekistan'da faaliyetlerimize devam ediyoruz. Enerji diplomasimizin Afrika ayağına baktığımızda, kıta ülkeleriyle geçmişten bugüne olumlu ilişkiler kurduğumuzu görmekteyiz. Türkiye, Afrika ülkeleriyle ülkemizin kalkınma deneyimini paylaşmayı, kıtanın enerjiye erişim sorunlarına ve bu alandaki insani ihtiyaçlarına çözümler geliştirmeyi hedef edinmiştir. Afrika ülkeleriyle iş birliğimizi geliştirmek için önceliğimiz Afrika ülkelerinin kaynaklarının yine Afrika halklarının refahını artıracak şekilde değerlendirilmesi olmuştur. İlişkilerimizin sadece bir retorikten ibaret olmadığını kıta genelinde yaptığımız ve hâlen sürdürdüğümüz çalışmalarla gösterdik, bu doğrultuda çalışmaya da devam ediyoruz.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Sayın Bakan, Afrika'nın refahı yerine gelin, Şanlıurfa'nın refahını artırın, Şanlıurfa'nın. Şanlıurfa'nın refahı orada. (CHP sıralarından alkışlar) Afrika'nın refahını düşüneceğinize Şanlıurfa'nın refahını düşünün.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Zira, Türkiye olarak biz kısa vadeli hedeflerden ziyade uzun yıllar boyunca Afrika ülkeleriyle omuz omuza ve ortak olarak çalışmak niyetindeyiz.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Şanlıurfa'da elektrik yok "Afrika'nın refahını..." diyorsunuz, Şanlıurfa'nın refahını düşünün önce.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Somali'yle Bakanlığım döneminde temelleri atılan ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız Sayın Bayraktar'ın başarılı girişimleriyle imzalanan hidrokarbonlar alanında hükûmetler arası anlaşma ülkemiz için bir gurur kaynağıdır. Bu anlaşmayla millî gururumuz TPAO'nun Somali'de faaliyet göstermesine zemin hazırlanmış, enerji alanında uzun vadeli iş birliklerine imkân sağlanmıştır. Bu hükûmetler arası anlaşmanın tamamlayıcısı niteliğinde olan ve geçtiğimiz hafta imzalanan hidrokarbon arama ve üretim anlaşmasıyla Somali deniz bloklarından her biri 5 bin kilometrekare olan 3 adet ruhsat sahası edinilmiştir. Ülkemiz bu sahalarda arama ve petrol bulduğunda ise üretim yapma yetkisine sahip olacaktır.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Artık Türkiye'de kalmadı petrol yani eskiden Türkiye'de petrol buluyorduk.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bu anlaşmalar enerji diplomasisi faaliyetlerimizin bir parçasıdır. Şüphesiz ki bu diplomasi faaliyetlerine imkân sağlayan temel unsur da tüm bu arama faaliyetlerinin icrasında kullanılan yerli filonun kurulmasıdır.

Sayın Vekilim, bakın oradan laf atıyorsunuz; bir şey söyleyeceğim, dinlemiyorsunuz.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Sayın Bakan, biz Sudan'ı bildiğimiz için Sudan'da başımıza gelen burada da gelmesin.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - TOTAL nerenin şirketi? Fransa'nın. Fransa toprakları ve denizlerinde petrol ve gaz arıyor mu? ENI İtalya'nın, İtalya toprak ve denizlerinde petrol arıyor mu?

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Sudan'a da öyle gittik, geri geldik.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Ha, Türkiye Petrollerini sadece bölgesel aktör yapmayacağız, inşallah bu adımla birlikte küresel, global bir şirket hâline getireceğiz. (AK PARTİ sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar; MHP sıralarından alkışlar) Sizin ufkunuz da vizyonunuz da bunu anlamakta yetersiz maalesef.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Sayın Bakan, Sudan'a gittiniz, aynı lafları Sudan'da ettiniz, arkanıza baka baka geri geldiniz. Döner gelirsiniz. Türk askerini oraya, sermayeyi bekletmeye gönderiyorsunuz.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Şimdi, bak, biz bu filoyu kurmaya başlamadan önce bu sismik araştırmaları, sondajları yapsınlar diye kapı kapı geziyorduk.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Hani Türkiye'de Niğde'de petrol bulmuştunuz.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Paramızla bile bu hizmeti alamazken bugün dünyanın en büyük filolarından birine sahip olduk. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Hani Niğde'de petrol bulmuştunuz?

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bu sayede de Karadeniz'de, o tarihte dünyanın en büyük derin deniz keşfini gerçekleştirdik. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Niğde'de petrol bulmuştunuz, Niğde'de, ne oldu? Sizin zamanınızda Niğde'de petrol bulmuştunuz.

İSMET GÜNEŞHAN (Çanakkale) - Şu Doğu Akdeniz'deki petrolleri...

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Arayanlar bulur, senin gibi oturduğu yerden konuşanlar değil.

İSMET GÜNEŞHAN (Çanakkale) - Doğu Akdeniz'e inemiyoruz, Doğu Akdeniz'e.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Değerli milletvekilleri, Somali ve Somali halkı Türk milletinin gönlünde çok özel ve ayrıcalıklı bir yapıya sahiptir.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Bu laflara karnımız tok. Niğde'de petrol bulmuştunuz sizin zamanınızda.

İSMET GÜNEŞHAN (Çanakkale) - Doğu Akdeniz'e inemiyoruz, Doğu Akdeniz'e.

CAVİT ARI (Antalya) - Sayın Bakan, Akdeniz'de kaç tane sondaj kuyusu var? Kaç para harcadınız?

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Sayın Cumhurbaşkanımızın Somali'ye 2011 yılında gerçekleştirdiği ziyaretten itibaren Somali'nin güvenliğini, istikrarını tahkim edecek...

İSMET GÜNEŞHAN (Çanakkale) - Sen bırak Somali'yi, Akdeniz'e bak, Akdeniz'e.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - ...Somali halkının refahına, huzuruna katkıda bulunacak şekilde tüm kurumlarımızla birlikte yoğun ve samimi bir gayret içerisinde çalışıyoruz.

İSMET GÜNEŞHAN (Çanakkale) - Sayın Bakan, Akdeniz'deki çalışmalar ne oldu? Doğal gaz çalışmaları ne oldu?

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Çok şükür ki Somali'ye yönelik bu yaklaşımımızın karşılıksız olmadığını net bir biçimde görüyoruz.

CAVİT ARI (Antalya) - Antalya açıklarında gemileriniz vardı, ne çıktı Sayın Bakan? Kaç para harcadınız?

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Nitekim, Somali tüm yokluklara rağmen 6 Şubat...

BAŞKAN - Sayın Dönmez, izin verir misiniz.

CAVİT ARI (Antalya) - Kaç kuyu açıldı? Ne çıktı? Bir açıklama yapar mısınız Sayın Bakan?

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Duyamıyoruz ya, duyamıyoruz!

BAŞKAN - Değerli milletvekilleri...

CAVİT ARI (Antalya) - Akdeniz'de ne çıktı, Akdeniz'de?

BAŞKAN - Değerli milletvekilleri, lütfen, sayın hatibi dinleyelim.

CAVİT ARI (Antalya) - Kaç kuyu açtınız, kaç para harcadınız, ne çıktı?

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Gemiler nerede duruyor, o gemiler?

CAVİT ARI (Antalya) - Akdeniz'den bahsediyoruz, Bakan sizdiniz!

BAŞKAN - Bakın, daha önce de konuşan değerli hatipler oldu, herkes saygıyla dinledi.

CAVİT ARI (Antalya) - Bakan sizdiniz Sayın Bakan!

BAŞKAN - Şimdi, Adalet ve Kalkınma Partisi Grubu adına konuşan hatibi de lütfen saygıyla dinleyelim.

CAVİT ARI (Antalya) - Akdeniz'e bakıyorsunuz, ne çıktı; bir açıklama yapın! O kadar para harcadınız, milyonları gömdünüz oraya!

BAŞKAN - Sayın Dönmez, buyurun, Genel Kurula hitap edin.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Teşekkür ederim.

Şimdi, Somali tüm yokluklara rağmen...

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Bırak Somali'yi, bırak, bırak!

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - 6 Şubat 2023 tarihinde ülkemizde meydana gelen deprem felaketinde ülkemizin yanında yer alan ülkelerin başında gelmiştir.

CAVİT ARI (Antalya) - Akdeniz'e milyonları gömdünüz, bir metreküp bir şey çıkaramadınız!

İSMET GÜNEŞHAN (Çanakkale) - Kimin limanlarını koruyacağız orada, yoksa limancıkları mı?

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Ve Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud'un talimatıyla ülkemizde meydana gelen depremler nedeniyle bir bağış kampanyası yapılmış ve kampanya kapsamında yaklaşık 5 milyon Amerikan doları AFAD'a aktarılmıştır.

SİBEL SUİÇMEZ (Trabzon) - Eyvah!

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Somali'ye yönelik yardımlarımızda özellikle terör örgütü Eş Şebab'la mücadelede Somali ulusal ordusuna ve Somali Federal Hükûmetine destek olmak amacıyla askerî eğitim faaliyetlerimizi sürdürmekte, Somali'nin terörle mücadelesine elimizden gelen katkıyı sağlamaya çalışmaktayız. Türk Silahlı Kuvvetlerimiz, Somali'yle yapılan ikili anlaşmalar kapsamında Somali Silahlı Kuvvetlerinin teşkilat, eğitim, öğretim, askerî altyapı ve lojistik sistemlerinin iyileştirilmesiyle ilgili de eğitime destek veriyor.

Mogadişu'da inşa edilmiş en kapsamlı askerî eğitim tesisi olan ve 30 Eylül 2017 tarihinde açılan Anadolu Kışlası'nda Somali Türk Görev Kuvveti Komutanlığı aracılığıyla yürütülen eğitim faaliyetleri kapsamında bugüne kadar 7.297'si Somali'de, 6.343'ü Türkiye'de olmak üzere toplam 13.640 Somalili personele muhtelif konularda eğitim verilmiştir. Yine, bu birlik bünyesinde bulunan askerî okul komutanlığından eğitim görüp Somali Millî Silahlı Kuvvetleri saflarına katılan subay sayısı 457'ye, astsubay sayısı da 422'ye ulaşmıştır.

Somali'de yürüttüğümüz eğitim, yardım ve destek faaliyetleri, Libya'da yürüttüğümüz benzer faaliyetlerle birlikte birçok diğer Afrika ülkesinin ilgisini çekmekte, bir yandan acil güvenlik ihtiyaçlarını karşılarken diğer yandan uzun vadeli kapasite inşa faaliyetlerini birlikte yürütmek üzere teşkil ettiğimiz ve kazan-kazan anlayışına uygun bu iş birliği modeli Afrika kıtasında hem takdir hem de talep görmektedir. Bu ihtiyacın karşılanması maksadıyla özellikle hâlihazırda çeşitli sebeplerle ekonomik açıdan değerlendirilemeyen deniz kaynaklarının Somali ekonomisine kazandırılması hedeflenmektedir, 8 Şubat 2024 tarihinde iki ülke arasında imzalanan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Çerçeve Anlaşması da işte bu amaçlara uygun şekilde düzenlenmiştir. Bu anlaşmayla, iki ülke arasında ekonomik iş birliğinin geliştirilmesi ve aynı amaçla savunma iş birliğinin güçlendirilmesi, bu suretle Somali Federal Cumhuriyeti'nin ekonomik kaynaklarını daha verimli hâle getirerek Somali savunma ve güvenlik kuvvetlerinin ülkenin güvenliğini daha etkin bir şekilde temin ve idame edecek seviyeye getirilmesi temel gayemizdir.

Sayın milletvekilleri, Sayın Cumhurbaşkanımızın imzasıyla yüce Meclisimize sevk edilen Somali tezkeresiyle Türk Silahlı Kuvvetleri deniz unsurlarının, Somali'nin deniz yetki alanları dâhil olmak üzere, iki ülke tarafından müştereken belirlenecek bölgelerinde Somali'nin terörizm, deniz haydutluğu, yasa dışı balıkçılık, her türlü kaçakçılık ve diğer tehditlere karşı güvenliğinin sağlanması faaliyetlerine destek verilmesi amacıyla görevlendirilmesi için Anayasa'nın 92'nci maddesi uyarınca iki yıl süreyle izin verilmesi talep edilmektedir.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Sayın Hatip, Türkiye'deki yasa dışı balıkçılığı engelleyemiyorsunuz, Somali'yi mi engelleyeceksiniz?

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Yukarıda zikredilen gerekçeler ve Somali Federal Hükûmetinin Türkiye Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetlerinden talep etmiş olduğu destek çerçevesinde Somali'nin toprak bütünlüğü ve ulusal birliğini güçlendirmeye yönelik faaliyetlere destek verilmesi ve...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Türkiye'deki yasa dışı balıkçılığı engelleyemiyorsunuz!

CAVİT ARI (Antalya) - Turizm sezonunda her gün elektrikler kesiliyor Antalya'da Sayın Bakanım. Bu işleri çözmeden görevden ayrıldınız. Her gün elektrikler kesiliyor Antalya'da, Gazipaşa'dan Kaş'a kadar Sayın Bakan.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - ...ülkemizle uluslararası güvenliği tehlikeye sokan her türlü risk, tehdit ve eylemlere karşı Somali Federal Hükûmetinin daveti doğrultusunda gerekli önlemlerin alınması, bölgenin istikrarı, ulusal hak, menfaat ve alakalarımız açısından hayati önem arz etmektedir.

Ülkemizin Somali halkı nezdinde taşıdığı itibar ve yıllar içerisinde ülkemize yönelik oluşan güvenin bir sonucu olarak iş birliğimizin kesintisiz biçimde sürdürülmesine atılacak bu adımlar önemlidir.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Şanlıurfa elektriksiz, elektriksiz, Şanlıurfa elektriksiz, çoluk çocuk perişan!

SİBEL SUİÇMEZ (Trabzon) - Onlar da Somali'ye gidip orada yaşasınlar(!)

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Şanlı Türk ordusu, bu desteği sağlamaya muktedirdir...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Yani Somali'ye olan bu aşkınızı bir de Urfa'ya gösterin bir zahmet!

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - ...Somalili kardeşlerinden gelen yardım talebini geri çevirmez. Bu zamana kadar mazlumun, mağdurun, garip ve gurebanın yanında yer alan Türkiye bir kez daha bu misyonunu yerine getirebilecek güce sahiptir. Sağlanacak bu destek Türk Silahlı Kuvvetlerinin asli görevlerinde herhangi bir aksamaya da sebebiyet vermeyecektir.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Keşke Somali'yi savunduğunuz kadar Şanlıurfalıları da savunsaydınız.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bu duygu ve düşüncelerle Somali tezkeresine yönelik olumlu yönde oy kullanacağımızı bildiriyor, siz değerli milletvekillerinin de tezkereye değerli desteğini istirham ediyorum.

Genel Kurulu saygıyla selamlarım. (AK PARTİ ve MHP sıralarından alkışlar).