TARIM, ORMAN VE KÖYİŞLERİ KOMİSYONU BAŞKANI VAHİT KİRİŞCİ (Kahramanmaraş) - Sayın Başkan, kıymetli hazırun; öncelikle şahsım ve Komisyonumuz adına sizleri saygıyla selamlıyorum. Yasa teklifinin de hayırlara vesile olmasını diliyorum.

"Ne kadar hayvan kısırlaştırıldı?" sorusu sıklıkla soruluyor. Burada 2004-2023 yılları arasında ki yasanın çıktığı yıl malum 2004 ve bu geride kalan süre zarfında kısırlaştırılan, aşılanan ve sahiplendirilen hayvan sayılarıyla ilgili bilgi arz ediyorum: Kısırlaştırılan hayvan sayısı bu süre zarfında 2 milyon 504 bin 595, aşılanan hayvan sayısı 2 milyon 846 bin 387, sahiplendirilen hayvan sayısı ise 533.004 adettir.

Yine, sıklıkla gündeme getirilen bir diğer soru "Neden sorunu çözmek için kedi ve köpek üretimini, satışını ve ithalatını yasaklamıyorsunuz." şeklinde. Ev hayvanlarının, burada kastedilen kedi ve köpek de dâhil olmak üzere üretim ve satış yerlerinin çalışma izinleri Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilmektedir. Kedi ve köpeklerin izinsiz üretimi veya satışında 2024 yılında 73 bin TL idari para cezası uygulanmaktadır. Ülkemize ticari amaçla kedi, köpek ithalatı yapılmamakta olup sadece sahipleri ya da sahipleri adına sorumluluğunu almış kişilerin beraberinde girişleri söz konusu olmaktadır. İthalatı yapılan ev hayvanları süs kuşu ve akvaryum balıklarıdır, bunun haricinde, hayvanat bahçelerinde sergilenmek üzere spesifik olarak az sayıda hayvana izin verilmektedir. Yıllar itibarıyla sınır kapılarımızdan alınan toplam süs kuşu ve akvaryum balıklarının sayıları aşağıda verilmiştir: 2020 yılında 460.625 adet, 2021 yılında 351.391 adet, 2022 yılında 39.544 adet, 2023 yılında 539.874 adet olmuştur.

Değerli arkadaşlar, denetlemeye ilişkin olarak da bunu belirtmekte yarar görüyorum; denetimler Tarım ve Orman Bakanlığınca büyükşehirlerde on beş günde bir, diğer belediyelerde de ayda bir yapılmaktadır ve tespit edilen kabahatler için cezai uygulamalar eksiksiz olarak ilgililere bildirilmektedir.

Gündeme getirilen bir diğer konu, neden 2004'te çıkan bu kanunun bu zamana kadar uygulanmadığı şeklinde. Değerli arkadaşlar, bu kanun teklifinin tam da bu eksikliği gidermeye yönelik pek çok yönü bulunmaktadır zira, eski kanunda sorumluluklarını yerine getirmeyenlere bu sorumluluklarını yerine getirmedikleri için herhangi bir işlem bulunmamaktadır. Burada belediyeleri, belediye başkanlarını, belediye meclis üyelerini kastederken hayvanı sahiplenip daha sonra bu hayvanı kendi hâline bırakanlara da aynı şekilde cezai işlemler uygulanmaktadır.

Bir diğer yönü itibarıyla de bütçeden söz edildi, "Bu bütçelerle ilgili denetim yapıldı mı?" denildi. Değerli arkadaşlar, böyle bir bütçe zaten yok. İlk defa bu kanun teklifiyle beraber, burada, hayvanların sokaklardan alınması, bunlara gerekli işlemlerin yapılması ve hayvan barınaklarının imarı ve inşası -bunlar da beraber- bu hayvanlara bakma ve sahiplenilinceye kadar barınaklarda tutulmasıyla ilgili giderler için artık bu yeni uygulamada, hepinizin bildiği, büyükşehirlerde binde 3 -net gelirin, gerçekleşen net gelirin- öbür tarafta da nüfusu 25 binin üzerindeki belediyeler için de binde 5 oranında bütçeden gerekli ayrım yapılmalı.

2021 yılında yapılan değişiklikle değerli arkadaşlar -bu, gerçekten önemli bir düzeltmedir, önemli bir iyileştirmedir- hayvanlar mal statüsünden çıkarılıp can statüsüne alınmıştır. Bu da gerçekten biz hayvanseverleri ziyadesiyle mutlu eden, memnun eden bir uygulama olmuştur.

Yine, sorulan sorulardan bir tanesi de barınak sayısı; 322 adet olup hâlen kapasitesi 105 bindir. Şu soru akla geliyor ve bu soru soruluyor sıklıkla: "4 milyon hayvanı, bu hayvanları da bu barınaklarda tutacaksak ne kadar hayvan barınağına ihtiyacımız var?"

Değerli arkadaşlar, takvim olarak 31 Aralık 2028'in bildirilmesinin de esas amacı aslında budur. Dolayısıyla bu kanun yürürlüğe girdiğinden itibaren dört yıl süreyle belediyelerin kendi bütçelerinden o bahsedilen oranlar nispetinde bu parayı ayıracakları ve buradan hareketle de bu barınakları yapacakları ve...

SİBEL SUİÇMEZ (Trabzon) - Toplama ne zaman başlayacak Sayın Bakan? Toplama ne zaman başlayacak, dört yıl sonra mı?

TARIM, ORMAN VE KÖYİŞLERİ KOMİSYONU BAŞKANI VAHİT KİRİŞCİ (Kahramanmaraş) - ...bu barınaklarda da bu hayvanları orada rehabilite edip, kısırlaştırıp ve hayvanların ihtiyaçlarını karşılayacakları söylenebilir.

Sayın Başkanım, bizimle ilgisi olmayan sorular da vardı, onu da artık takdirlerinize bırakıyoruz.

Ben teşekkür ediyorum soru soran bütün milletvekillerimize.

ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - "Hayvan ticaretini yasaklayacak mısınız?" diye sordum.

TARIM, ORMAN VE KÖYİŞLERİ KOMİSYONU BAŞKANI VAHİT KİRİŞCİ (Kahramanmaraş) - Efendim, hayvan ticaretinin olmadığını söyledim.