SAADET PARTİSİ GRUBU ADINA SEMA SİLKİN ÜN (Denizli) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; fındık, katma değeri yüksek, en stratejik tarım ürünümüz. Dünya genelinde bir tekel konumundayız ama ülke içinde de bir tekelimiz var; önergede de bahsedildiği üzere bu tekel sorunu çözülmedikçe sorunun ortadan kalkması mümkün görünmüyor.

Özel sektör eliyle bir monopol inşa edilmiş. İtalyan şirket, Türkiye'nin en büyük fındık alıcısı ve satıcısı durumunda; fındık piyasasının da yüzde 25'ini etkilediği için fiyatın belirlenmesinde de fonksiyonu çok yüksek, Ofis de fiyat belirleme sürecinde aslında bu firmanın izini takip ediyor. Yılda 3-3,5 milyar dolar net döviz girdisi var fındıktan; bu rakam otomobil ihracatından elde ettiğimiz gelirin de üstünde olduğu için ne kadar önemli bir üründen bahsettiğimizi anlamanız açısından söylüyorum ancak bu önemli ürünü İtalyan firmanın tekeline sunmuş durumdayız. Ferreronun insafına bırakılmış yüzlerce fabrika ve üretici var; bu nedenle de Rekabet Kurumunun bir an önce devreye girmesi ve sonuç alması gerekiyor. Tabii, burada firmayı şeytanlaştırmanın bir anlamının olmadığını da söylemek durumundayım. Sonuçta, bu şirketin tekel olmasına müsaade edilmiş, adil bir piyasa düzeni oluşmasın diye uğraşılmış. En yakın firmayla arasında devasa fark olan bu firmanın çiftçi dostu bir politika izlemesi isteniyorsa bunu da yine yapacak olan devlet.

Bu temel sorundan sonra Türkiye'nin fındık verimliliği problemi de var. İtalya'da dekar başına 250 kilogram fındık alınırken Türkiye'de bu rakam 80-85 kilogram seviyesinde. Bu nedenle fındık bahçelerinin de yeniden revize edilmesi gerekiyor ancak fındık üreticileri tekel olan bu firma nedeniyle yeterli geliri elde edemedikleri için fındığı temel bir gelir kaynağı olarak görmüyorlar. Bu sorunun da çözülmesi fındık özelinde büyük bir şirket kurmakla mümkün olabilecektir. Ben fındık AŞ kurulması teklifimi yineliyorum burada.

Devlet bu işin esas bir tarım faaliyeti olduğunu insanlarla, çiftçilerimizle, üreticilerimizle paylaşmalı ve fındığın yan gelir ürünü muamelesi görmesinden ziyade temel ürün olarak tüccara, çiftçiye anlatılması, bu zeminin oluşturulması gerekiyor.

Gelelim fındığın fiyatlandırılmasına. Bu tekelci piyasa nedeniyle dinamikler de onun tarafından belirlendiği için fındık fiyatları her sene ülkemizde kriz oluyor, TMO'nun devreye girip girmeyeceği konuşuluyor. Bu yıl da yine dolar kurunun baskılanmasıyla fındık fiyatlarında yine ciddi bir sorun var. Şu an 3-3,5 dolar bandında dengelenmiş bir fındık fiyatı var. Aslında doların bugün 45 TL'de olması gerekiyordu, 160-170 lira bandında da olması gerekiyordu ancak bu durum gerçekleşmiyor ve tüccar zor durumda.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

SEMA SİLKİN ÜN (Devamla) - Turizmde yaşanan sorun ve döviz geliri elde edemememizin problemi aslında şimdi yine ihracata konu olan tarım ürünlerinde yaşanacak. Fındıkta yaşanan sorunlar artık diğer mahsullere, diğer tarım ürünlerine ve sektörlere taşınmış olacak. Bu nedenle fındık üretiminde topyekûn bir politikaya ihtiyaç var arkadaşlar. Bunlardan bir tanesi bahsettiğim fındık AŞ'nin kurulması ve bunun üzerinden de yapılması gereken arazi toplulaştırma meselesidir. Arazi toplulaştırma birçok tarım ürününde meseledir ama burada daha büyük mesele, burada çiftçinin en büyük yaşadığı şey mülk devri problemi, mülk devri sorununun önüne geçmek için de işletme devri şeklinde bir arazi toplulaştırması yapılması gerekiyor. Bu master planı yapacak olan devlettir. Fındık AŞ kurulmalı, verimlilik çalışması yapılmalı ve çiftçilikle ilgili standartlar da bunun üzerinden geliştirilmeli. Önergeyi desteklediğimizi ifade ediyorum, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (Saadet Partisi ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)