GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle
Yasama Yılı:3
Birleşim:8
Tarih:16.10.2024

CEVDET AKAY (Karabük) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. Cumhuriyet Halk Partisi Grubu adına 3'üncü madde üzerinde söz almış bulunmaktayım.

Tabii ki, bu maddeyle, tüketici kredisi sözleşmelerinin Bankalar Kanunu'yla uyumlu hâle getirilmesiyle ilgili bir düzenleme yapılıyor. Uzaktan iletişim yoluyla sözleşmelerin düzenlenmesine onay veren bir müessese, madde oluyor bu madde fakat burada sorun bu tüketici sözleşmelerinin detayları da incelendiğinde imzalayan ve onay veren kişilerin ne durumda olduğuyla ilgili. Hakikaten tüketici kredisi kullanan yurttaşlarımız çok büyük sıkıntılı durum içerisinde. Genel olarak kullanılan kredilerin büyük bir bölümünde yasal takibe ve kanuni takibe intikal eden krediler olmuş.

Şimdi, bakın, size şöyle bir tablo gösteriyorum: Bu -BDDK verileridir- kullanılan kredilerin takibe düşmeyle ilgili illerdeki oran. Burada gördüğünüz gibi Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinde kullandırılan kredilerdeki -bakın, sırayla buradan başlarsanız, Diyarbakır'dan başlayıp Mardin, Batman, işte deprem bölgesindeki illerimizde dâhil burada- takip oranı artmış ve yurttaşlarımız bu kredileri ödeyemez hâle gelmiş; sorun büyük. Bir taraftan, bu sözleşmeler imzalanırken de kronik sorun devam ediyor.

Yine, bir taraftan da tabii ki geriye dönük faizlerle ilgili artırım yapıyorsunuz, özellikle esnaflar bu konuda çok muzdarip olmuştu, sözleşmeler de değişken faizli olduğu ve detaylı okunmadığı için geriye dönük faiz oranları artırılmıştı.

Yine, Ziraat Bankasından çiftçilere tarımda sübvansiyonlu krediler kullandırılması gerekirken bu düşük faizli kredileri kullandırmayıp genel müdürlükten gelen talimatlarla, şubelere yapılan baskılarla çiftçilere tüketici kredisi kullandırmışlar, yıllık oranı yüzde 75'i aşan çok yüksek faiz; bunların ödenmesi mümkün mü? Değil. Onun için de çiftçilerimizin tarlası, traktörleri haczediliyor ve sıkıntılar yaşıyor.

Yine, bu kanun teklifinde sermayedara destek çıkılıyor, özellikle 11 ve 12'nci maddede büyük sıkıntılar var. Burada lisans bedelleriyle ilgili çok önemli sıkıntı var. İhracatla ilgili rakamlar ve yatırımla ilgili rakamlar 4 katla çarpılıp işlem hacminden indiriliyor ve lisans bedelleri 20-25 milyar liralardan, 1,5 milyar liralara, 2 milyar liralara kadar indiriliyor. Niçin böyle oluyor? Bir taraftan, biz kredi kartlarıyla ilgili 750 TL'yi çektirirken, Plan ve Bütçe Komisyonunda bunlarla uğraşırken, bir taraftan da 70-80 milyar liraya ihtiyacı varken Savunma Sanayii Destekleme Fonu'nun, buradan bir o kadar daha yıllar içerisinde giden bir kaynak ve aktarılan bir tutar var.

Şimdi, baktığımız zaman da burada açıklanması gereken bazı hususlar var. Eskiden bakanlık yapmış bazı bakanlarımızın danışmanları ve onlarla illiyet bağı olan kişilerin Trendyol'la bağlantısı olan kurumlarda çalıştıklarını veya yatırım yaptıklarını görüyoruz. Trendyol'da ihracat biriminin başında "Burak Esat Uzundere" diye biri var örneğin, ihracatın potansiyelinin artırılmasıyla ilgili. Yine, Amerika merkezli büyük bir fon var "General Atlantic" diye, onun Londra şubesinin başındaki kişi yine bir eski bakanımızın gelini, Melis Kahya; onun da hedefi var, Yemeksepeti'ne, Trendyol'a yatırımlar yapmış, buranın ihracat potansiyellerini artırmakla ilgili beyanatları var, açıklamaları var. Geçmişe dönük Trendyol hamlelerine baktığımız zaman bunların açıklanması gerektiğini düşünüyoruz; çok çok önemli çünkü kaynakların savurganca kullanılması ve israf edilmesi, ücretliden, işçiden, çiftçiden, esnaftan alınıp sermayeye aktarılması büyük bir sorun. Bütçe zaten muazzam bir açık veriyor, 1 trilyon 74 milyar liralık bir açığımız var, açık da hâlen büyüyecek gibi görünüyor. Bunun için vergi gelirlerine ihtiyaç varken, böyle, Plan ve Bütçe Komisyonuna geldiği gibi Savunma Sanayii Destekleme Fonu'na ek gelir yaratmak için çaba sarf ederken buradan bazı kişilere imkân sağlayıp oligopolleşmeyi, hatta tekelleşmeyi kabul etmemiz mümkün değil. Bu kanun teklifinin tüketici haklarını koruduğu bir durum söz konusu değil, kanun teklifinin komple çekilmesi gerekiyor. Cumhuriyet Halk Partisi olarak biz bunu buradan istiyoruz, arzu ediyoruz. Umarım yanlıştan dönülür. Eğer bir şey yapılacaksa vergi dilimlerinde olduğu gibi lisans bedellerini cirolara ve vergi oranlarına ayarlayarak hayata geçirip şeffaf olabilirsiniz, bunun da yapılması gerekir.

Bir de reklamla ilgili, Reklam Kuruluyla ilgili burada uzlaşma müessesesi var, vergide vergi aslıyla ilgili uzlaşma yok; bu Reklam Kurulunda da asılla ilgili uzlaşma olmamalı, cezayla ilgili uzlaşma olmalı.

Hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)