GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle
Yasama Yılı:3
Birleşim:8
Tarih:16.10.2024

HASAN EKİCİ (Konya) – Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu ve ekranları başında bizleri izleyen vatandaşlarımızı sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Görüşmekte olduğumuz Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerine Gelecek-Saadet Grubu adına söz almış bulunmaktayım. Değerli milletvekilleri, teklifle tüketici kredisi ve konut finansmanı sözleşmelerinin elektronik yöntemlerle yapılması imkânı getirilmektedir. Bu noktada elektronik yöntemlerle yapılan sözleşmelerin özellikle dijital okuryazarlık kabiliyeti düşük tüketiciler açısından tüketici bilgilendirme ve anlama sorunları, tüketici haklarının ihlali, güvenlik ve gizlilik sorunları, müşteri hizmetleri ve destek eksiklikleri, dijital erişim eşitsizlikleri gibi olumsuz etkileri olacaktır. Bu nedenle tüketici eğitimi, güvenlik önlemleri, yasal destek, erişim kolaylığı ve dijital eşitlik sağlanmadan mezkûr sözleşmelerin elektronik yöntemlerle yapılması sorunlara ve haksız uygulamalara yol açacaktır. Ayrıca, kullanıcıların etki edemediği ve denetleyemediği bir bilişim altyapısındaki işlemlerden dolayı sorumlu tutulması ciddi güvenlik risklerini de beraberinde getirmektedir. Bunun en son örneği, siber güvenlik yazılım firması olan CrowdStrike şirketinin son güncellemesinin dünya çapında yazılım krizine neden olarak bankacılık uygulamalarını da kapsayan bir dizi soruna yol açmasıdır. Böyle bir kriz ortamında sistemin sadece kullanıcısı olan tüketicilerin bilgilerini ve güvenliğini gerçek anlamda sağlayamamanın getirdiği riskler göz önünde tutularak özellikle kredi sözleşmelerinin en başta yazılı olarak kurulması ve sonrasında işlemlerin müşterinin talebi hâlinde bilişim sistemleri üzerinden takip edilmesi daha yerinde olacaktır. Değerli milletvekilleri, yasa teklifinde en çok eleştiri konusu olan elektronik ticarete ilişkin düzenlemelerdir. Yapılan düzenlemeler belli şartları sağlayan e-ticaret hizmet sağlayıcılarına yatırım tutarları ve yurt dışı satışlarının 4 katına varan tutarda lisans ücretlerinden indirim imkânı tanınmaktadır. Söz konusu lisans ücretlerinin belirlenmesinde kullanılan eşik tutarlar özellikle büyük çaplı elektronik ticaret firmaları için anlamlı tutarlara erişmekte olup mevcut hâliyle büyük dijital platformların piyasayı domine edici şekilde büyümelerinin önüne geçilmesini amaçlamaktadır. Fakat getirilen teklifle pazar payını giderek artıran dijital e-ticaret şirketlerinin yükümlülükleri azaltılarak daha da büyümelerinin önü açılmaktadır. Mevcut düzenlemede lisanslama ücretlerinin belirlenmesine ilişkin net işlem hacminin belirlenmesinde e-ticaret hizmet sağlayıcılarının sadece elektronik ticaret pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan ihracat tutarları net işlem hacminden düşerken getirilen teklifle yurt dışı ihracatının 2024 yıl için 4 katı 2025 yılı için 3 katı net işlem hacminden indirilmektedir. Bu durum, söz konusu e-ticaret hizmet sağlayıcılarının yurt dışı ihracat kalemlerini ve hacimlerini azaltıcı etkiler doğuracaktır. Diğer yandan, pazar payının yüzde 20’den az olması şartıyla yatırımların net işlem hacminden düşülmesi yerinde bir düzenleme gibi gözükse de aslında piyasaya yıkıcı bir rekabet gücüyle girecek olan küresel ölçekteki büyük firmaların ilk girişte yerel firmalara karşı rekabet avantajı elde etmelerine yol açacaktır. Bu açılardan büyük ölçekli yurt dışı e-ticaret hizmet sağlayıcılarına rekabet koşullarını yok edici teşvikler sağlanması anlamına gelen bu düzenlemelerin tekliften çıkarılması gerekmektedir. Dijital platformların getirdiği en büyük handikap, ticaret alanlarını büyütmeleriyle birlikte monopolleşme veya oligopolleşme riskleridir. Pazarda tek bir oyuncunun ya da az sayıda oyuncunun olması doğal olarak rekabeti azaltacak, bu da ürün ve hizmet kalitesinin düşmesine ve fiyatların artmasına neden olacaktır. Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (Saadet Partisi ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)