Konu: | Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması münasebetiyle |
Yasama Yılı: | 3 |
Birleşim: | 10 |
Tarih: | 22.10.2024 |
HASAN EKİCİ (Konya) - Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. Görüşmekte olduğumuz Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerine Gelecek-Saadet Grubu adına söz almış bulunmaktayım. Değerli milletvekilleri, kanun teklifinde 6502 sayılı Kanun’un 77'nci maddesinde yapılan değişiklikle idari para cezalarının belirlenmesinde Reklam Kuruluna takdir yetkisi tanınması özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelere finansal baskılar, hukuki belirlilik ve uygulama sorunları, denetim ve gözetim eksiklikleri, reklam ve pazarlama faaliyetleri üzerinde olumsuz etkilere yol açabilecektir. Bu etkilerin azaltılması için, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri çerçevesinde cezaların caydırıcılık özelliğinin korunması, denetim ve gözetim mekanizmalarının güçlendirilmesi ve yasal belirlilik ve öngörülebilirlik ilkelerine uygun düzenlemeler yapılması gerekmektedir. Bu açıdan ele alındığında Reklam Kurulu tarafından verilen idari para cezalarında uzlaşma imkânı tanınmasına ilişkin düzenlemeyle subjektif değerlendirmelerin olması hâlinde cezaların caydırıcılık özelliğinin azalması, tüketici güveninin zedelenmesi, eşitlik ve adalet sorunları, yasal ve idari süreçlerin karmaşıklığı gibi olumsuz etkiler ortaya çıkacaktır. Değerli milletvekilleri, elektronik ticaretin günümüze kadar olan gelişmesine bakıldığında, özellikle küresel ekonomik büyümeyi teşvik eden ve ticaretin kolaylaştırılmasıyla birçok yeni iş fırsatı yaratan bir olgu olduğu gerçeği aşikârdır. On-line platformlar aracılığıyla küçük ve orta ölçekli işletmeler uluslararası pazarlara erişim sağlama yeteneğine kavuşmuş ve böylelikle, pazarda ekonomik çeşitlilik artmıştır. Elektronik ticaretin getirdiği bu imkân tüketicilere geniş ürün yelpazesi ve rekabetçi fiyatlar sunulmasının da önünü açmıştır. Tedarik zincirlerinde verimlilik artışı ve lojistik süreçlerinin iyileşmesiyle birlikte tüketicilerin ürün ve hizmetlere daha hızlı ve kolay bir şekilde ulaşmasına olanak sağlanmıştır. Bu noktada, özellikle dijital platformlar, üreticiler ve tüketiciler arasında doğrudan bağlantı kurulmasına imkân tanıması özelliğiyle ön plana çıkmaktadır. Dijital platformların getirdiği en büyük handikap, ticaret alanlarını büyütmeleriyle birlikte, monopolleşme veya oligopolleşme riskleridir. Pazarda tek bir oyuncunun ya da az sayıda oyuncunun olması doğal olarak rekabeti azaltacak, bu da ürün ve hizmet kalitesinin düşmesine ve fiyatların artmasına neden olacaktır. Büyük teknoloji firmaları -örneğin Amazon, Alibaba- günümüzde birçok dijital piyasayı domine etme eğilimi taşımakta ve küçük rakiplerin piyasaya girişini zorlaştırmaktadır; bu nedenle, hükûmetlerin dijital piyasaların daha rekabetçi olmasını sağlamak ve monopol güçlerin kötüye kullanmasını önlemek için düzenleyici müdahalelerde bulunması gereklidir. Bu açıdan, antitröst yasalarının güncellenmesi ve dijital platformlara yönelik düzenlemelerin artırılması önem arz etmektedir. Kendi ulusal şirketi olmasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri Federal Ticaret Komisyonu, dünyanın önde gelen bir dijital Pazar yeri platformuna karşı, monopol gücünü yasa dışı bir şekilde sürdürmekle suçlayarak dava açmıştır. Elektronik ticaretteki serbest rekabeti bozucu büyümeler Çin'de de yaşanmış ve Çin buna karşı önlem alma amacıyla dijital platformlarına yönelik olarak antimonopol yasalarını güncelleyerek büyük teknoloji firmalarının birleşme ve satın almalarını daha sıkı bir şekilde denetlemeye başlamıştır. Bu kapsamda, Çin’in önde gelen bir dijital platformuna rekor cezalar verilmiştir. Elektronik ticaretin faydaları büyük olsa da monopolleşmenin getirdiği olumsuz etkilerin hafifletilmesi için etkili düzenlemeler ve politikalar gereklidir. Bu kapsamda, söz konusu teklifte yer alan 2024 ve 2025 yıllarına ilişkin lisans ücretlerinin hesaplanmasında özel eşik değerler belirleyen ve… (Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı) BAŞKAN – Buyurun. HASAN EKİCİ (Devamla) – …Çinli dijital pazar yeri platformuna yönelik düzenlendiği eleştirileri alan düzenleme büyük işletmelere çok büyük avantajlar sağlarken küçük ve orta ölçekli işletmelere haksız rekabet olarak yansıyacaktır. Bu nedenle, teklif metninden çıkarılması ya da yeniden düzenlenmesi gerekir. Pazardaki tekelleşme eğiliminin azaltılması için KOBİ’lere yönelik destek programları, adil rekabet ortamının sağlanması, denetim ve gözetim mekanizmalarının güçlendirilerek yatırım verimliliğinin artırılması gerekmekte, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerine uygun düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (Saadet Partisi sıralarından alkışlar)