NURETTİN ALAN (İstanbul) – Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşmeleriyle ilgili şahsım adına söz almış bulunuyorum. Huzurdaki kanun teklifi 39 maddeden oluşmakta ve teklifle, toplam 20 farklı kanunda değişiklik veya düzenleme yapılmaktadır. Teklifte yer alan bazı hükümler de Anayasa Mahkemesi tarafından verilen iptal kararlarıyla ilgilidir. Bu kapsamda, teklifin bir amacı da Anayasa Mahkemesinin verdiği iptal kararları nedeniyle oluşacak hukuki boşlukların doldurulmasını ve yaşanabilecek sorunların çözümünü sağlamaktadır. Sayın milletvekilleri, Anayasa Mahkemesinin verdiği iptal kararları ve bu kapsamda düzenleme yapılan hükümlere bakıldığında, en eskisinin 5/1/1961 tarihinde çıkarılan 221 sayılı Kanun olduğunu görüyoruz. Yine, iptal kararlarında dikkat çeken bir husus da mülga 743 sayılı Medeni Kanun’da bulunan, 4721 sayılı Medeni Kanun’na da aynen alınan ve yaklaşık bir asırdır uygulaması olan bazı maddelerinin iptal edilmiş olmasıdır; soyadıyla ilgili iptal buna örnek olarak verilebilir. Sayın milletvekilleri, çalışmalarımız, hep sorunları gidermeye ya da muhtemel sorunların önüne geçilmesine yönelik olmuştur. Adalet hizmetlerinin kanun ve diğer mevzuata uygun olarak yapılıp yapılmadığının denetimi gerekmektedir. Anayasa'mızın 144'üncü maddesinde adalet hizmetlerinin denetiminin sınırları çizilmiştir. Anayasa’mıza göre, adalet hizmetleri ile savcıların idarî görevleri yönünden Adalet Bakanlığınca denetiminin, adalet müfettişleri ile hâkim ve savcı mesleğinden olan iç denetçiler; araştırma, inceleme ve soruşturma işlemlerinin ise adalet müfettişleri eliyle yapılması gerekmektedir. Ben de bu konuşmamda, adalet hizmetlerinin denetimine ve makul sürede yargılanma hakkının korunmasına ilişkin yaptığımız düzenlemelerden bahsetmek istiyorum. Bu kapsamda, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ile 5235 sayılı Kanun’da düzenlemeler yapılmaktadır. 2802 sayılı Kanun’un 100’üncü maddesinde yapılan düzenlemeyle adalet müfettişlerinin görevleri, 101'inci maddesinde yapılan düzenlemeyle ise yetkileri belirlenmekte; böylelikle adalet müfettişlerinin görev ve yetkileri Anayasa’nın çizdiği sınırlar içerisinde kanuni bir çerçeveye kavuşturulmaktadır. Sayın milletvekilleri, teklif kapsamında makul sürede yargılanma hakkının korunması için 5235 sayılı Kanun’da bir düzenleme yapılmaktadır. Bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinde istinaf kanun yolu incelemelerinin uzun sürdüğü bir sorun olarak dile getirilmektedir. Uzun sürmesinin nedenlerinden birini de daireler arasındaki iş bölümü uyuşmazlıkları oluşturmaktadır. Mevcut hükümlere göre, istinaf incelemesinin başka bir dairece yapılmasının gerekip gerekmediği ön inceleme aşamasında dikkate alınmalıdır ancak ön incelemenin yapılması gereken süreye ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. İlk derece mahkemesi kararı istinaf edildiğinde dosya gönderildiği dairede geliş tarihine göre sıra almakta ve bu sıraya göre inceleme yapılmaktadır. Dosyanın dairede incelemeye alınması bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin iş yoğunluğuna göre değişmekte, yerine göre bu süre bazen aylar, bazen daha uzun süreler sürmektedir. Teklifle, istinaf incelemesi için dosyanın gönderildiği ilgili hukuk dairesi, bir ay içinde yapacağı ön inceleme sonucunda iş bölümü bakımından kendisini görevli görmemesi hâlinde dosyayı görevli olduğunu değerlendirdiği ilgili hukuk dairesine gönderecektir. Bu gönderme kararında niçin gönderme kararı verildiğinin gerekçesi de belirtilecektir. Bir dosya hakkında duruşma kararı verilmiş veya bir aylık süre geçmiş ise gönderme kararı verilemeyecektir. Başka bir hukuk dairesi tarafından dosya kendisine gönderilen hukuk dairesi ise iki hafta içerisinde yapacağı ön inceleme sonucunda görevli olmadığı kanaatine varırsa geçici hukuki koruma tedbirlerine dair talepler hakkında karar verecek ve dosyayı Hukuk Daireleri Başkanlar Kuruluna gönderecektir. Bu iki haftalık sürenin bitiminden sonra gönderme kararı verilmeyecek ve Kurulca yapılan ön inceleme sonunda verilen karar kesin olacaktır. Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; teklifimizin ülkemiz ve milletimiz için hayırlı olmasını diliyor, hepinize teşekkür ediyorum. Gazi Meclisimizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)