DEM PARTİ GRUBU ADINA ADALET KAYA (Diyarbakır) - Sayın Başkan, kıymetli vekiller; yurttaşların bizlerden çözüm beklediği onlarca sorun var; yoksulluk, işsizlik, geleceksizlik, kamudaki çeteleşme, yolsuzluk ama biz hâlâ ve yine kayyum meselesiyle ilgili konuşmak zorundayız. Kayyumlara dair eski dönemlerde 56, içinde bulunduğumuz yasama döneminde görüştüğümüz önergeyle birlikte tam 36 araştırma önergesi Meclise sunuldu. Çokça konuşuldu, tartışıldı; yolsuzluklar ve hırsızlıklar anlatıldı hatta Sayıştay raporları sayfalarca belgeledi ancak döndük dolaştık, yine OHAL dönemi yasasının yarattığı bu zemini konuşuyoruz. Ülkede muhalefete, Kürtlere, kadınlara, emekçilere OHAL dönemi ikili bir devlet rejimi olarak sürdürülüyor. DEM PARTİ'nin kazandığı Hakkâri Belediyesi, kent uzlaşısı yöntemiyle seçilen CHP'li Esenyurt Belediyesi, ardından Mardin, Batman, Halfeti Belediyeleri bir kez daha kayyumlar eliyle gasbedildi.

Bildiğiniz gibi, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü yaklaşırken iktidar mensupları "Kadına yönelik şiddetle şöyle mücadele ettik, şöyle önlemler aldık." "Şiddete sıfır tolerans." gibi masallar anlatmayı sürdürüyorlar. Bu arada da ekim ayı kadınların en çok katledildiği ay olarak üzücü bir rekor kırdı. Tam 48 kadın öldürüldü, 23 kadın şüpheli biçimde yaşamını kaybetti. "Kayyumlar ile kadın cinayetlerinin ne alakası var?" diye sorarsanız anlatalım. Kadına yönelik şiddetin kaynağı toplumsal cinsiyet eşitsizliğidir, bu eşitsizliği ortadan kaldıracak politikaları üretmekte ve uygulamakta yerel yönetimlerin oldukça önemli bir sorumluluğu ve etkin bir gücü var. Eş başkanlık sistemiyle yönettiğimiz belediyelerimiz hem karar alma mekanizmalarına eşit katılımı esas almasıyla hem de kadın odaklı belediyecilik anlayışıyla rol model oluşturuyor ancak belediyeleri gasbeden kayyumlar ilk icraatlarını kadın kazanımlarını yok ederek yapıyorlar. Mesela 3'üncü defa kayyum atadığınız Batman Belediyesinin eski kayyumu seçimlere sayılı günler kala SELİS Kadın Merkezini yıllık 1.500 TL'ye Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Başkanlığına kiraya verdi. Bugün, makamı gasbedilen Gülistan Sönük "Giydiğiniz çarşafın rengine karışmayacağız." diye sözüm ona espri yapan zihniyeti hezimete uğratarak seçilen bir kadın eş başkandır. Eski kayyum 31 milyon lira kredi çekerek AKP'lilere yemek verirken Gülistan Başkan kadınlara ücretsiz ulaşım hakkı tanıyan JINKART uygulamasını başlattı. JINKART uygulaması Mardin, Batman, Van'da hayata geçirildi. İlk altı ayda DEM PARTİ'li belediyeler kayyumların kapattığı Kadın Politikaları Müdürlüklerini tekrar açtılar. Kadın istihdamını artırmak üzere meslek edindirme kursları, kent bostanları, kafeler açıldı. Kadın emeğini görünür kılmak için haftalık park buluşmaları ve fuarlar düzenlediler. Kadınların sosyalleşmeleri için dinlenme evleri, sorun ve taleplerini iletebilmeleri için kadın merkezleri açıldı. Kadınlar kayyum atanan kentlerde kendileri ve çocukları için de şu anda direniyor. Çocuklarını gece yatağa aç yatırmamak, şiddet gördüğünde gideceği bir yer olduğunu bilmek, kendi toprağında üretmek, kendi toprağında doymak, kendi toprağında yaşamak ve ana dilinde yaşamak için bu direnişi gösteriyorlar.

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi kadınlara yeni istihdam alanları açmak için cinsiyet eşitliğini güçlendirmeye de katkı sağlayacak Kadın Otobüs Şoförü Ehliyet Eğitim Projesi'ni başlattı. Yine, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ile İl Sağlık Müdürlüğü arasında yapılan protokolle, Çınar ilçesinde kadınlara ücretsiz meme ve rahim ağzı kanseri tarama hizmeti verilmesi planlanıyor.

Ya, bütün bunları, kadınların neden direndiğini ve bütün bunların neden önemli olduğunu bir kere daha belirtelim. En önemlisi, kendi ana dillerinde kamusal hizmete erişebiliyorlar, kendi ana dillerinde rahim ağzı kanseri ya da meme kanseri teşhisi alabiliyorlar, tanısı alabiliyorlar. Kendini ifade edemediği için bu tanısı geciken onlarca kadın var. Bunlar, yine SES'in yaptığı raporlarda sabittir, tespit edilmiştir.

Belediyelerimiz kayyumlardan kalan devasa borçlara rağmen eğitimden sağlığa, meslek kursundan istihdam olanağı yaratmaya kadar kadınları güçlendirecek politikaları imkânları doğrultusunda hayata geçiyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın lütfen.

ADALET KAYA (Devamla) - Teşekkürler.

Spectrum House, Kayyum Uygulamalarının Kürt Seçmenler Üzerinde Algı, Tutum ve Beklentiler Raporu'nu yayınladı. Araştırmaya katılanların yüzde 61'i kayyumların Kürt halkının iradesini yok saydığını düşünüyor, yüzde 8,5 yerel kaynaklara el koymak için kayyum atandığını düşünüyor, kayyum nedeninin yolsuzluk ve usulsüzlüklerin üstünü örtmek olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 5,7. AKP'li seçmenlerin dahi yalnızca üçte 1'i kayyum darbesini doğru bulduğunu söylemiş.

Katılımcı yerel yönetim anlayışını ve eşitlikçi politikaları örnek almanız gerekirken kayyumlarla yok etmeye çalışıyorsunuz. 2 defa denediniz ama sonuç alamadınız, yine sonuç alamayacaksınız. AKP tarihe "gaspçı" "darbeci" olarak geçerek siyasetten silinecek. Eğer bu sonu değiştirmek istiyorsanız tecridi kaldırın, kayyumları geri çekin, müzakere zeminini oluşturun. Bu ülkede barışa ve demokrasinin tesis edilmesine ihtiyaç vardır.

Teşekkür ediyorum. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)