ŞENOL SUNAT (Manisa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 164 sıra sayılı Kanun Teklifi'nin 12'nci maddesi üzerinde İYİ Parti Grubu adına söz aldım. Gazi Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Sayın milletvekilleri, teklif, noterlik hizmetlerinin iyileştirilmesi, bazı yasal boşlukların doldurulması ve Anayasa Mahkemesi kararları doğrultusunda bazı düzenlemeler yapılmasını öngörüyor. 12'nci madde kişisel verilerin korunması ve mağdurların güvenliği açısından ciddi riskler barındırmaktadır. Bu maddeyle, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nda yapılan değişiklikle ad değişikliği kararlarının Basın İlan Kurumunun internet portalında ilan edilmesi zorunlu hâle getiriliyor. İlanda yer alacak bilgiler arasında kişinin nüfusa kayıtlı olduğu yer, doğum tarihi, anne ve baba adı gibi hassas kişisel veriler de bulunmaktadır. Bu düzenleme birçok açıdan sakıncalıdır; öncelikle, kişinin özel hayatının gizliliği ilkesiyle çelişmektedir. Adını değiştirme kararı alan bir bireyin bu bilginin tüm kamuoyuna açık bir şekilde ilan edilmesini istemeyebileceği açıktır. Özellikle, geçmişte şiddet, taciz ve tehdit gibi mağduriyetler yaşamış kişiler için bu tür bir ilan güvenlik riskleri doğurabilir. Örneğin, aile içi şiddet mağduru bir kadın eski eşinin kendisini bulmasını engellemek amacıyla adını değiştirmek isteyebilir ancak ad değişikliği kararının internette yayınlanması, bu kadının yeni kimliğiyle de takip edilme riskini arttıracaktır.

Ayrıca, bu düzenleme, kişisel verilerin korunması mevzuatına da aykırıdır. Kişisel verilerin işlenmesi ancak belirli açık ve meşru amaçlar için ve ilgili kişinin açık rızasına dayalı olarak gerçekleştirilebilir. Ad değişikliği kararının internette yayınlanması bu ilkelere uygun düşmemektedir.

Peki, bu madde nasıl daha doğru hâle getirilebilir? Sayın milletvekilleri, öncelikle ilanda yer alacak bilgilerin sınırlandırılması gerekmektedir. Kişinin sadece önceki ve yeni adı, soyadı ilan edilebilir; diğer bilgiler sadece yetkili makamlarca erişilebilir olmalıdır.

İkinci olarak, şiddet mağduru veya can güvenliği riski altında olan kişiler için istisnai bir düzenleme getirilebilir. Bu kişilerin ad değişikliği kararları güvenlik gerekçesiyle ilan edilmeyebilir.

Üçüncü olarak, ilanın yayınlanma şekli yeniden değerlendirilebilir. Örneğin, ad değişikliği kararları sadece ilgili kişilerin veya kurumların erişebileceği güvenli bir elektronik sistem üzerinden duyurulabilir.

Değerli milletvekilleri, bu eksiklikler giderilmeden maddenin kabul edilmesi telafisi mümkün olmayan mağduriyetlere yol açacaktır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ne yazık ki ülkemizde kişisel verilerin korunması konusunda yeterli hassasiyet gösterilmemektedir. Büyük veri şirketlerinin vatandaşlarımızın tüm dijital izlerini topladığı, bu verileri analiz ederek kişisel profiller oluşturduğu ve bu profilleri çeşitli amaçlarla kullandığı artık bir gerçektir. Bu durum, vatandaşlarımızın mahremiyet haklarının ciddi şekilde ihlal edilmesine yol açmaktadır. Ad değişikliği kararlarının kamuya açık bir şekilde ilan edilmesi, siber suçlular için kolay bir hedef hâline gelmemize neden olacaktır. Bu nedenle Kişisel Verileri Koruma Kanunu'nda da yeniden değişiklikler yapılmasının önemi ortadadır. Hâlihazırda mağdur olan vatandaşlarımızın bu düzenlemeyle daha büyük mağduriyet yaşamasının önüne geçmeliyiz. Vatandaşlarımızın mahremiyetini saklayan yasal düzenlemeleri hayata geçirmek hem demokratik bir hukuk devleti olmanın gereği hem de bizlerin temel görevidir sayın milletvekilleri.

Evet, bu vesileyle Gazi Meclisi tekrar saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)