MUSTAFA DEMİR (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerinde görüşlerimi paylaşacağım.

Bu kanunda 8 farklı kanunda değişiklik öneriliyor. Ülkemizin şehirlerinde, köylerinde yaşayan vatandaşlarımızın yaşam koşullarını düzenlemek ve hak ettikleri yaşama kavuşturmak için, konfora kavuşturmak için yapılan çalışmalar aslında bunlar. Bir de, şimdi bu kanunlar çok değişiyor ama siz de bilirsiniz ki bu şehirler dolayısıyla imar planları... Şehirler aslında yaşayan birer organizmalardır; her gün gelişirler, değişirler, ihtiyaçları değişir, ihtiyaçları artar, başka yere yönelirler. Dolayısıyla siz de bu şehirleri canlı tutabilmek için, şehirleri sürdürülebilir hâle getirebilmek için önce şehrin hak ve hukukunu korumak zorundasınız ve şehrin taleplerini düzenlemek zorundasınız. Yoksa "Ben buraya imar planı yaptım, otuz yıl kalsın." denilirse otuz yıl sonra dönüp baktığınızda o şehri köy olarak görürsünüz. Hele bizde, İstanbul, Ankara, İzmir gibi şehirlerde siz statik bir akılla bunlara hizmet etmekte zorlanırsınız, zaten de görüyoruz şu anda.

Şimdi, değerli arkadaşlar, aslında konuşmalarımı hazırladım ama, şimdi metnin içerisinde...

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Avrupa'nın hangi şehrinde planlar değişiyor?

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Gökan Bey'in söylediklerinin hepsine cevap verecek şeyler var, vaktim olursa hepsine cevap vereceğim.

ALİ MAHİR BAŞARIR (Mersin) - Vakit yok, vakit.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Şimdi birincisinde, şu Köy Kanunu... Ya, aslında bu Köy Kanunu'nda, arkadaşlar, diyoruz ki 1'inci maddede: Köyde nüfusuna kayıtlı olup evi bulunmayan, ihtiyaç sahibi olan -ihtiyaç sahibinin açıklaması var, biliyorsunuz, asgari ücretin üçte 2'sinden daha az geliri olan- insanlara, bunlara zamanında evlerini yapabilmesi için Maliyeden arsalar verilmiş fakat bir kısmı bunların taksitlerini ödemekte zorlanmışlar...

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - E, tamam işte...

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - ...bir kısmı taksitlerini ödedikten sonra evlerini yapmakta sıkıntı çekmişler. Fakat kanun çıkarken de sınırlı çıkmış yani "Falanca tarihe kadar yapılmazsa." diyor, ne yapalım şimdi? Şimdi, bu köyde yaşayan arkadaşlarımızın, bizim vatandaşlarımızın taksitlerini ödemedi diye bu haklarını ellerinden alalım mı? Ben CHP'ye ve diğer hepsine soruyorum.

İki, almış taksitle, dişinden tırnağından artırmış ve almış ama evini yapamamış, ne yapalım şimdi?

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Buğdaya aynı taban fiyatı veriyorsunuz. Enflasyon yüzde 60, buğdayın taban fiyatı aynı.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Yani size göre "Bunlara verilmiş bu haklarını alalım." diyoruz.

ALİ MAHİR BAŞARIR (Mersin) - Köylüyü batırmayın mesela, köylüyü batırmayın.

FAHRETTİN TUĞRUL (Uşak) - Ya, sizin hatibiniz on dakika yalan konuştu burada, bir kelime etmedik ya.

ALİ MAHİR BAŞARIR (Mersin) - Kim yalan konuştu?

FAHRETTİN TUĞRUL (Uşak) - Susun da dinleyin arkadaş ya! Susun da dinleyin gecenin bu saatinde.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Şimdi, değerli arkadaşlar, şöyle bir şey var: Şimdi, İmar Kanunu'yla ilgili değişiklikleri söylüyorum. Kanun teklifimizdeki değişikliklerden biri de İmar Kanunu'yla ilgilidir. İmar planları şehirleri aslında geleceğe hazırlar. Demin söyledim, sağlıklı, sürdürülebilir ve güvenli ortam olsun istiyoruz. Yaşanabilir ve sürdürülebilir kılmak için de ulaşımdan çevreye, altyapıdan yeşil alanlara kadar düzenli bir yaşam merkezi oluşturmak için uğraşıyoruz. İşte, bu imar planları aslında şehrin anayasasıdır ve bunların nasıl yapılacağı, hangi kriterlere göre yapılacağı ve nasıl uygulanacağıyla ilgili de kanunlar çıkarıyoruz. Şimdi, ne yazık ki bu -Gökan Bey söylerken Fatih'ten de bahsetti; evet, yıllara sâri problemleri var insanların- imar planları yapılmış, bir, 18 uygulaması yapılmış, kamu ortaklık payıyla alınmış fakat gelip görüyorsunuz, bakıyorsunuz, yapılmış imar planları ile yapılaşma arasında uçurumlar var. Dolayısıyla...

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Finans sınırı koyun diyoruz, finans sınırı koyun diyoruz.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - İşte, şimdi bunları çözüyoruz.

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Çözmüyorsunuz.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Bakın, AK PARTİ'den önce başlanmış, 1957'den önce başlanmış, 1983'te kanun çıkarılmış ama derde deva olmamış ve buraya kadar gelmiş. Ne yapacağız? Ben Fatih Belediye Başkanıyken... Söyleyeyim, işte, Mustafa Bey de burada, şimdi, yeşil alan olarak duruyor orada ama adam oraya ev yapmış; bu evi yaparken de aslında yaptığı dönemde de...

ALİ MAHİR BAŞARIR (Mersin) - E, sen de ruhsat verdin.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - ...ruhsatlı yapmış, iskânını almış fakat siz daha sonra uyanıyorsunuz, işte "koruma amaçlı imar planı" adı altında, yer bulamadığınız için orayı yeşil alan yapıyorsunuz. Ne yapacaksınız burasını?

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Mustafa Bey, "Plan sınırları içinde emsal transferi yapılabilir." de, ben evet diyeceğim.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Bir saniye, ona da geleceğim, o ayrı bir konu, o ayrı bir konu.

Şimdi, ben imar transferinin asıl kendisini söylüyorum, mantığını anlatmaya çalışıyorum.

İki; ne yapılmış imar planları? Bak, yıllara sâri en büyük problemlerden bir tanesi bu. Şimdi, arsasına sahip çıkan gelmiş binasını yapmış, hatta fazlasıyla yapmış. Siz ona bir şey yapamıyorsunuz ama vatandaş bırakmış, sahipsiz kalmış, şehrin tam göbeğinde arsası, tutup onu şak diye yeşil alan yapmışsınız.

ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - Zaten işiniz bu, şak diye yapıyorsunuz. Şu anda da yapıyorsunuz. Gerçekten şak diye çöküyorsunuz.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Şimdi geliyor adam diyor ki: "Kardeşim, sen benim arsamı yeşil alan yaptın imar planıyla, tamam; benim arsamın parasını ver, kamulaştır. Ne ise ben bunu istiyorum." Sen de çıkan kanuna göre bütçenin yüzde 2'sini ancak kamulaştırma yapabiliyorsun. Diyorsun ki: "Sıraya koydum, seninki 100'üncü sırada gelirse olur, gelmezse olmaz." Ve insanlar mağdurlar.

Bakın, bir, bina varsa şehir mağdur, niye? Çünkü şehirde yaşayanların ortak yeşil alanı işgal altında.

ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - Kaldırım döşer gibi inşaat döşediniz ya!

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - İki, arsa var, yeşil alan ilan etmişsin ama mülkiyeti şahsın, bu sefer şahıs mağdur. Biz diyoruz ki bu imar hakkı transferiyle şunu yapalım arkadaşlar: Bir, vatandaşın mağduriyetini ortadan kaldıralım. Kim karşı çıkar? Gitmişsin işgal etmişsin kamu olarak -CHP, AK PARTİ fark etmez- yeşil alan ilan etmişsin. Adam da diyor ki: "Beni bu durumdan kurtar." Şu ana kadar bir şey diyemiyorduk. Bakın, böyle bir sürü yerler var; isterseniz gidin, Beşiktaş'ta da vardır, muhakkak vardır; gidin Kadıköy'de de vardır, muhakkak vardır. Biz diyoruz ki: Tamam kardeşim, benim bütçem yok, belediyelerin de sıkıntı diyorsunuz ya hep belediye kaynakları, kaynakları, kaynakları, biz de tam sizin söylediğiniz gibi bir kanun getirdik, bizim bütçemiz yok ama senin imar hakkını tespit edelim, değer komisyonu oluşturalım. Tamam. Peki, senin yeşil alanındaki arsanın maliyetini nasıl çözeceğiz? Diyoruz ki: En yakındaki parselde veya adada yapılanma koşulları neyse...

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) -

Öyle bir şey yok, metinde yok o.

HASAN ÇİLEZ (Amasya) - Var.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Efendim?

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Plan sınırları içinde yok.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Bir dakika...

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Başka bir plan sınırına gidebilir.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Kanun maddesinde var bu.

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Yok öyle bir şey.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Ya, var, kanun maddesini aç.

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Plan sınırı yok.

LEYLA ŞAHİN USTA (Ankara) - Dinleyin, öğrenin.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Arkadaşlar, var. Bakın, plan sınırları... Sizin söylediğiniz, olmayan şeyi söyleyeceğim, merak etmeyin.

Şimdi, biz diyoruz ki bakın, bu yeşil alanın değerinde yandaki parsel ve adalarda yapılaşma şartlarını esas alıyoruz. Dolayısıyla yeşil alan değil, orada sanki imar varmış gibi değerini tespit ediyoruz. Tamam, ondan sonra diyoruz ki: Bu kurumlar yapıyorsa yetki alanları içerisinde, işte, "plan alanı" diyorsunuz ya, biz de diyoruz ki "yetki alanı" olsun. Neden yetki alanı? Eğer ilçe belediyesi yapıyorsa ilçe belediyesi kendi sınırlarından buradaki imar hakkını başka bir parsele götürecek, götürdüğü parselde değer artışı tespit edilen değerin aynısı olacak. Öyle demin söylediğiniz gibi birini sıfırdan öbür tarafa götürürken astronomik rakamlar veya verici parselde şeyi çok düşük, öbür tarafta daha yüksek olacak veya tersi mümkün değil çünkü değer artışı komisyonunu kuruyorsunuz ve ona göre yapıyorsunuz. Dolayısıyla bu iş herkesin kendi kurumsal yetki alanı içerisinde çözülüyor. Büyükşehirse büyükşehir sınırları içerisinde, eğer eğitim alanları ise Millî Eğitim Bakanlığının kendi yetki alanları içerisinde bu çözülüyor.

Şimdi, değerli arkadaşlar, -zaman kalmadı ama ben yine söyleyeceğim- mesela bir konu daha var, deniliyor ki: Şimdi düzenleme ortaklık payı yüzde 45 oranında kesilmiş, adamın arsasından yüzde 45 kesmişsin fakat imar planlarının şartları gereği yüzde 45 yetmemiş sana, adamın alanı da boş, yapmamış dolayısıyla biraz daha fazla alıyorsun. Şimdi nasıl yapacaksınız, paranız da yok? Diyoruz ki: Sizin buradan aldığınızın fazlasını hesaplıyorsunuz, başka yerden veriyorsunuz veya yapılanma var, mülk sahibinin düzenleme ortaklık payını verecek durumu yoksa, aslında hukuken vermesi gerekiyor fakat arsası yoksa biz diyoruz ki: Düzenleme ortaklık payına vereceği arsanın değeri kadar para ödeyecek ve bu belediye bu paraya dokunmayacak, bunun karşılığında başka bir alanda aynı oranda yeşil alan alacak ve onun parasını şahsa teslim edecek.

ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - Ya, depremzedelere vermediniz! Evlere el koyuyorsunuz Hatay'da, Maraş'ta, Malatya'da ya!

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Mustafa Bey, biz bunu Sarıyer'de zaten yıllardır yapıyoruz; Sarıyer böyle yapılıyor, uyguluyoruz bunu.

HASAN ÇİLEZ (Amasya) - Efendim, sizin anladığınız gibi değil.

ZEYNEP ODUNCU KUTEVİ (Batman) - Tabii, biz ranttan anlamıyoruz ancak siz anlarsınız! Rant alanlarını siz çok iyi biliyorsunuz, siz de haklısınız!

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Hayır, şu ana kadar yapılanlar sadece karşılıklı... Hukuki temeli yoktu arkadaşlar, öyle demeyin. Bakın, bunların devir teslimlerinde bir sürü sıkıntılar oluyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Demir, lütfen tamamlayın.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Bir şey daha.

Şimdi, arkadaşlar, şu Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği değer artışı. Ya arkadaşlar, bakın, maşallah, sizin de müteahhitlerimiz bol, ben gördüm. Şimdi değer artışı...

ÇİÇEK OTLU (İstanbul) - Cengiz Holding size ait...

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Bakın, arkadaşlar, değer artış payını... Biz burada kanunu çıkarırken -kanunun imza sahibiyim- dedik ki: Eğer, bir insan kendi parseliyle ilgili imar hakkı istiyorsa imar artışının yüzde 100'ü kadar getirsin, kamuya ödesin. Bunu niçin yaptık, biliyor musunuz? Biz dedik ki bundan sonra imar artışı talebi olmasın, imar planı şu veya bu şekilde delinmesin istedik. Yoksa...

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Demirörenden kaç kuruş aldınız? Demirörenden kaç kuruş aldınız değer artış vergisi?

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Ya, arkadaş, bak, o kanunun esası buydu.

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Kemer Country'de Demirörenden kaç kuruş aldınız?

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Biz bunun için imar değer artışının artmasını da istemiyoruz normal şartlarda.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Demir, teşekkür ediyorum.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Dolayısıyla, yapılan iş doğru bir iştir. Eksikleri var mı? Var. Önerdiğiniz, Sayın Grup Başkanımızın demin buraya gelmeden önce bana söylediğini söylüyorum.

BAŞKAN - Sayın Demir, teşekkür ediyorum.

MUSTAFA DEMİR (Devamla) - Haklısınız, hani "Birden fazla yapı denetimi." dediniz ya, onun sıralamasının yapılmasını Sayın Grup Başkanımız Abdullah Bey söyledi; inşallah, önergeyle onu düzelteceğiz.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum.