BAŞKAN - Sözlerimin hemen başında, az evvel Türkiye kamuoyuyla da paylaşılan Isparta'daki helikopter kazasında hayatını kaybeden 5 şehidimize Cenab-ı Allah'tan rahmet diliyorum. Ailelerine, milletimize, Türk Silahlı Kuvvetleri camiasına başsağlığı diliyorum. Yaralı arkadaşımıza da en kısa sürede acil şifalar diliyorum. Cenab-ı Allah'ın bir an evvel onu da sağlıklı bir şekilde aramıza kavuşturmasını temenni ve dua ediyorum.

Değerli arkadaşlar, Türkiye Büyük Millet Meclisindeki bütçe görüşmelerinin ilk oturumunu bugün başlatacağız ve nasip olursa, on iki gün süren görüşmelerden sonra bütçe görüşmeleri Türkiye Büyük Millet Meclisinde sona erecektir.

Müsaade ederseniz, sözlerimin başında ifade etmek isterim ki, dün itibarıyla yaşadığımız, bölgemizi ve bütün dünyayı ilgilendiren fevkalade önemli bir sürece yani Suriye'de uzun yıllar boyunca devam eden, halkına karşı gerçekten diktatörce bir yönetimin sonunda büyük katliamlarla, büyük zulümlerle çile çekmiş olan Suriye halkının bir şekilde mücadele vererek Suriye topraklarını özgürleştirmesi ve Suriye halkının da ülkesini yeni bir sürece doğru getirdiği tarihî bir dönüm noktasına tanık olduk. Tabii, Türkiye olarak, hemen burnumuzun dibinde olan Suriye'deki gelişmeleri dikkatle, hiçbir şekilde birtakım hissiyatlara kapılmadan, millî menfaatlerimizin gerektirdiği perspektiften değerlendirip; Suriye'nin bundan sonraki süreçte geçmiş bütün acıları geride bırakarak, özgür ve demokratik bir Suriye'nin inşası için Türkiye olarak da üzerimize düşen sorumlulukları yerine getirmeye gayret edeceğiz.

Bizlerin, Suriye'nin yeni süreciyle ilgili beş temel hususa dikkatlerimizi çekmek isterim.

Her şeyden evvel Suriye'nin toprak bütünlüğü Türkiye'nin en önemli önceliklerinden biridir. Artık Orta Doğu'da, bu bölgede daha fazla bölünmenin, daha fazla parçalanmanın, daha fazla dağılmanın değil daha fazla iş birliğinin, güç birliğinin ve entegrasyonun esas alınması gerektiği bir sürece girdiğimiz aşikârdır. Bu çerçevede, Suriye'nin egemenliğinin korunması, Suriye'nin toprak bütünlüğünün temin edilmesi, önümüzdeki süreçte hem Suriye halkının geleceği bakımından hem de Türkiye'nin millî menfaatleri bakımından fevkalade önemli bir önceliktir.

Yine, aynı şekilde, bundan sonraki süreçte tüm kesimlerin söz hakkının olduğu demokratik bir Suriye'nin inşası; hiçbir kesimin, hiçbir toplumsal kesimin dışlanmadığı bir Suriye'nin inşası da herhâlde önemli önceliklerden bir diğeri olacaktır. Bu çerçevede, bölgenin olgun ve gerçekten bedeli ödenmiş bir demokrasiye sahip olan ülkesi olarak Türkiye, Suriye halkına, dost ve kardeş Suriye milletine demokratik rehberlik konusunda üzerine düşen sorumlulukları yerine getirecektir.

Bir diğer önceliğimiz ise terörden ve terör örgütlerinden bütünüyle arındırılmış bir Suriye'nin tesis edilmesi mecburiyetidir. Uzun yıllar boyunca birtakım güçlerin ellerine silah vererek, istihbari ve lojistik destekler sağlayarak bölge ülkelerini istikrarsızlaştırma aracı olarak kullandıkları terörün ve terör örgütlerinin artık Suriye sahasında bir daha söz hakkının olmadığı, bir daha etkin olmadığı bir Suriye'nin inşası ve böylece vekâlet savaşlarının kirli araçları olan terör örgütlerinin tamamının Suriye'den temizlenmesi herhâlde bölgenin ve Türkiye'nin de menfaatinin gereğidir.

Ayrıca ilk andan itibaren, şimdiye kadar gelen süreçte gerçekten huzur ve barış ortamının sağlanması için özel bir dikkatle hareket eden muhalif grupların, bundan sonra da "Nasılsa yönetimi değiştirdik, nasılsa iktidarı ele geçirdik." diyerek birtakım dengesiz ve maalesef birliği, beraberliği, huzuru bozacak, barışı bozacak çalışmaların, birtakım uygulamaların içerisinde olmamasını tavsiye ederiz. Bunun için diyoruz ki bundan sonra huzur ve barışın sağlanması, bunun için de muhalif grupların halkın güvenini artıracak tedbirleri ve uygulamaları ortaya koyması, 4'üncü ve en önemli önceliklerimizden biridir.

Türkiye için hiç şüphesiz en temel önceliklerden biri de ülkemizde uzun yıllardır misafir ettiğimiz göçmenlerin onurlu ve güvenli bir şekilde geri dönüşünü sağlayacak sürecin hızlandırılmasıdır. Bu çerçevede, Türkiye, Suriye'de oluşacak yeni yönetimle her türlü iş birliğini gerçekleştirmek ve bu uğurda hem Türkiye'de bulunan Suriyeli mültecilerin hem de Lübnan'da ve Ürdün'de bulunan mültecilerin güvenli ve onurlu bir şekilde geri dönüşünün sağlanması için üzerine düşen sorumluluğu yerine getirecektir.

Temennimiz, Türkiye Büyük Millet Meclisi olarak en büyük beklentimiz, bundan sonraki süreçte Suriye'nin daha fazla acılar yaşamaması, bundan sonraki süreçte Suriye'nin tam manasıyla bir bütün Suriye olarak, bütünleşik bir Suriye olarak Suriye'nin demokratik sisteminin inşa edilmesidir. Ben, bir kez daha, Suriye'nin yeni döneminin öncelikle Suriye halklarına hayırlı olmasını; bölge için, bölgenin geleceği için umut verici bu gelişmelerin kalıcı hâle getirilmesini temenni ediyorum.

Değerli milletvekili arkadaşlarım, 2025 yılı bütçesinin Plan ve Bütçe Komisyonu sürecinde ilişkin bazı verileri sizlerle paylaşarak sözü Hükûmet adına konuşacak olan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Cevdet Yılmaz'a bırakacağım.

Bildiğiniz gibi, 22 Ekim 2024 tarihinde Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Yılmaz'ın 2025 yılı bütçesi ve 2023 yılı kesin hesabını Plan ve Bütçe Komisyonunda sunuşuyla başlayan görüşmeler 29 Kasım tarihinde sona erdi. Komisyonda 39 gün süren bütçe görüşmeleri yaklaşık 235 saat, 21 birleşim ve 81 oturumda tamamlanabilmiştir. Bütçe görüşmelerinde, Komisyon üyelerimiz dâhil olmak üzere, 267 farklı milletvekilinin 1.330 saat söz talebi olmuş ve bu talepler karşılanmıştır. Başka bir deyişle, Meclisteki milletvekili arkadaşlarımızın yaklaşık yüzde 45'i bütçe müzakerelerine doğrudan söz alarak katkıda bulunmuştur. Bu toplantılarda 3.005 sayfa tutanak tutulmuştur. Böylesine verimli, böylesine zor bir çalışma dönemini geride bırakarak, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kuruluna bütçeyi hazırlayarak gönderen başta Plan ve Bütçe Komisyonunun Başkanı ve değerli üyeleri olmak üzere, Plan ve Bütçe Komisyonundaki bu müzakerelere katkı sunan bütün milletvekili arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Ayrıca, bu yoğun ve yorucu çalışmalarda üstün fedakârlıklarla Plan ve Bütçe Komisyonu üyelerine ve genel olarak da Türkiye Büyük Millet Meclisinin çalışmalarına katkı sunan Meclis emekçilerimizi de canıyürekten tebrik ediyorum.

VELİ AĞBABA (Malatya) - Sayın Başkan, emekçiler haklarını istiyor, emekçiler!

BAŞKAN - Ümit ederim ki bugün başlayacak olan Genel Kurul görüşmeleri de fevkalade büyük bir olgunluk ve nezaket içerisinde, kaba ve yaralayıcı sözlerden uzak; birtakım saldırılardan, fiilî sataşmalardan, müdahalelerden uzak bir şekilde, Türkiye Büyük Millet Meclisinin mehabetine yaraşır bir şekilde devam eder ve sonunda Meclis Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulan bu bütçeyle ilgili kararını vererek bütçe ortaya konulmuş olur.