GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifinin 7'nci Tur Görüşmeleri münasebetiyle
Yasama Yılı:3
Birleşim:36
Tarih:16.12.2024

AK PARTİ GRUBU ADINA HASAN ÇİLEZ (Amasya) - Teşekkür ederim, Sayın Başkanım.

Değerli milletvekillerimiz, Kıymetli Bakanlarım ve ekranları başlarında bizleri izleyen aziz ve asil milletim; hepinizi saygı ve hürmetlerimle selamlıyorum. Rabb'imin rahmeti, bereketi hepimizin üzerine üzerine olsun inşallah.

Bu arada tabii şunu da söyleyeyim: Genel Kurulda arkadaşlarımız konuşurken bazen araya girip laf atıyorum, konuşmam esnasında da çok fazla kürsüye çıkmıyorum ama bütçede konuşma imkânı buldum, laf atmak isteyenler demokratik haklarını kullanabilirler, serbesttir efendim. (AK PARTİ ve CHP sıralarından alkışlar)

GÖKHAN GÜNAYDIN (İstanbul) - Bravo Hasan!

HASAN ÇİLEZ (Devamla) - Evet, değerli arkadaşlarım, ben TÜİK bütçesi hakkında konuşma aldım. TÜİK, tabii, spekülasyonlara çok açık hâle getirilmeye çalışılan bir kuruluş ama TÜİK'e şöyle bir randevu alıp, gidip soruşturduğunuz zaman veyahut da bir bilgi notu istediğiniz zaman TÜİK'in aslında ne kadar şeffaf olduğunu çok rahat bir şekilde herkes görecek.

VELİ AĞBABA (Malatya) - Valla, Allah sana yardım etsin!

HASAN ÇİLEZ (Devamla) - Şimdi, fazla konuşma alamamaktan da şikâyetçi değilim aslında ama şu kısa dört dakikalık süre içerisinde, kalan dört dakikada TÜİK nasıl veri topluyor, ne yapıyor; bunları kısaca izah etmeye çalışacağım. Özellikle de TÜFE dediğimiz yani Tüketici Fiyat Endeksleri halkımızı birinci derecede ilgilendiren ki enflasyonist ortamlarda bu daha çok gündeme gelen bir konudur, o konuda da sizlere bilgi aktarmaya çalışacağım.

Evet, TÜFE, bir ekonomide tüketim harcamalarına konu olan mal ve hizmetlerin fiyatlarında zaman içinde meydana gelen değişimleri ölçmek için kullanılan bir göstergedir. TÜFE'nin amacı, enflasyon oranını hesaplamak ve fiyatlar genel seviyesindeki değişimi anlamaktır. Bu endeks, bireylerin veya belirli grupların harcamalarını, alışkanlıklarını değil ülke genelindeki ortalama tüketim yapısını inceler. Türkiye İstatistik Kurumu, TÜFE'yi uluslararası standartlara uygun olarak hesaplamaktadır. TÜİK, şeffaflık, bilimsel tarafsızlık ve mesleki bağımsızlık ilkelerine bağlı olarak TÜFE hesaplamalarını gerçekleştirir. Bu süreçler uluslararası geçerliliği olan yöntem ve kavramlarla yürütülür ve bu sonuçlar hem ulusal hem de uluslararası uzmanların değerlendirmesine her daim açıktır. Tüketici Fiyat Endeksi, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından Türkiye'nin 81 ilinde 227 ilçeden derlenen fiyatlarla bu hesaplamaları yapmaktadır ve burada en çok kullandığı metotlardan biri de hane halkı bütçe anketi verileridir. Yani vatandaşlara gün gün parasını nereye harcadığı sorulmakta ve TÜFE sepeti de her yıl bu şekilde belirlenmektedir. Şimdi, hane halkı bütçe anketlerini burada kullanıyoruz. Hane halkı bütçe anketlerinde, örnek veriyorum, sebzeler ve ekmek gibi, gaz gibi, doğal gaz gibi, kira gibi, su gibi temel ihtiyaç maddeleri hane halkı harcamalarında yüksek paya sahip olduğu için sepetteki ağırlık ortalamaları da daha yüksektir yani vatandaşımızın yaşadığı, hissettiği enflasyon en üst seviyede burada yer bulmaktadır, değer bulmaktadır.

Yine, burada, uluslararası bir sınıflandırma olan "COICOP" dediğimiz, amaca göre kişisel tüketim harcamaları sınıflaması da kullanılmaktadır. Harcamaların oransal dağılımına yani harcamaların paylarına göre mal ve hizmetler sıralanır ve belirli bir oranın üzerinde payı olanlar sepete dâhil edilir. Yine, ağırlıklarının da güncellenmesi... TÜFE ağırlıkları her yıl en güncel tüketim yapısını yansıtacak şekilde revize edilir. Yani hep deriz ya "Pinpon topu sepette var." İşte, o güncellemede belli bir oranın üzerinde ise pinpon topu girer ama yoksa o yıl sepetten düşer. Bunlar gerçeklerdir.

Şimdi, TÜİK ne yapıyor? Türkiye genelinde 28.852 iş yeri, 5.246 konuttan da kira, 406 madde, 913 madde çeşidi için her ay yaklaşık 609 bin veriyi alıyor ve bunu en hızlı, en seri şekilde her ayın 3'üncü günü -dünyada en hızlı şekilde- bu verileri ilan ediyor ve söylediğim gibi, uluslararası ve ulusal olarak her yerde herkesin rahatlıkla ulaşabileceği standartlarda verileri veriyor ve bunda, bakınız, anketör de kullanılmıyor, insan eli değmeden yani marketten, pazardan direkt olarak fiyat alıyor. Sepetin yaklaşık yüzde 50'sini, yaklaşık 300 bin veriyi direkt olarak sisteme ulusal marketler giriyor ve "barkod" dediğimiz kasadan çıkan parayı giriyor yani benim cebimden, sizin cebinizden, vatandaşımızın cebinden çıkan para buraya yansımış oluyor; bu kadar gerçekçi bir yapı aslında burada.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, bitirin lütfen.

HASAN ÇİLEZ (Devamla) - Şimdi, "indirim marketleri" diye de bazen duyuyoruz burada, indirim marketlerinden mi baz alınıyor? Kesinlikle böyle bir şey yok. Ve burada Gelir İdaresi Başkanlığımızdan alınan ciro verilerine göre yani cirosu yüksek olan, daha çok vatandaşımızın kullandığı işletmelerden bu veriler alınıyor ve söylediğim gibi, bunları kendileri giriş yapıyor bu noktada; onun özellikle bilinmesini istiyorum. Söylediğim gibi, gerçekten uluslararası standartlarda bir enflasyon sepetimiz var ve bu, çok seri bir şekilde herkesin ulaşmasına, bu bilgileri elde etmesine imkân tanıyor. Ha, bazı kuruluşlar var mı? Var. Ha, siz ona inanmak istiyorsanız o kuruluşların raporlarını alabilirsiniz; ne uluslararası geçerliliği var ne de bilimsel olarak net dayanağı var.

YÜKSEL SELÇUK TÜRKOĞLU (Bursa) - Piyasayı görüyoruz, piyasayı ya! Vallahi bravo, tebrik ediyorum(!)

HASAN ÇİLEZ (Devamla) - Sayın Türkoğlu...

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Ya, şu sepeti bir açıklasanıza ya. Allah aşkına, şu sepeti bir açıklasanıza.

HASAN ÇİLEZ (Devamla) - Şimdi, olay şu: Yani arkadaşlar, TÜİK, sana göre, bana göre değil, gerçeklere göre, bilimsel verilere göre çalışan...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Bunu açıklayın, neyi saklıyorsunuz? Neden saklıyorsunuz, neden korkuyorsunuz, açıklayın rakamları.

HASAN ÇİLEZ (Devamla) - ...yüz yılı aşkın tarihiyle şerefli ve onurlu bir kurumdur.

Ben buradan, bu çalışmaları yürüten TÜİK başta olmak üzere, Hazine ve Maliyede görev alan tüm arkadaşlarıma görevlerinde başarılar diliyorum.

Saygılar sunuyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)