İYİ PARTİ GRUBU ADINA HÜSMEN KIRKPINAR (İzmir) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İYİ Parti Grubu olarak vermiş olduğumuz önerinin gerekçesini açıklamak üzere söz aldım. Yüce heyetinizi saygıyla selamlarım. İktidarın görevleri arasında ihtiyaç duyulan ulaştırma ve altyapı konularında başarılı işler yapmak gelmektedir. Esas olan, bütün yatırımların bilimsel metotlarla, yasal yollara uygun, yerinde, zamanında ve en uygun bedellerle yapılmış olmasıdır. Yap-işlet-devret ve doğrudan kamu kaynaklarıyla yapılan yatırımlarda yıllardan beri kayırmacılık yapıldığı ve devletin soyulduğu iddiaları artarak devam etmektedir. Sayıştayın 2023 denetim raporuna baktığımızda 2023 yılı ödeneğinden en yüksek payın sermaye giderleri için ayrıldığını göreceksiniz. Sermaye giderlerini ise cari transferlerin takip ettiği raporda belirtiliyor. Cari transferler kapsamında yapılan 56,9 milyar tutarındaki harcamanın 56,8 milyar lirası ise yap-işlet-devret projeleri için yapılan garanti ödemelerinden oluşuyor. Sayıştayın yayınladığı Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından bazı yıllarda yapılan garanti ödeme tutarları ise sırasıyla 2019 yılında 5,1 milyar, 2020 yılı için 10,1 milyar, 2021 yılı için 14,3 milyar ve 2022 yılı içinse 36,4 milyar lira olmuştur. İktidarınızın “Bütçeden bir kuruş çıkmadan yaptırıyoruz.” diyerek övündüğü ama milletimizin geleceğini karartan garantili ödemelerden kurtulmak için herhangi bir çözüm arayışınız var mı, gerçekten merak ediyoruz. Siz garantili ödemelerle gelecek yılların bütçesini bile şimdiden faiz batağına sokarak mı ekonomiyi düzlüğe çıkarmayı düşünüyorsunuz? 2024 yılında başlangıç olarak şirketlere ödenmesi öngörülen tutar sadece otoyol, köprü ve tünel projeleri için 78,7 milyar liradır. Projelerin yapım maliyetleri oldukça yüksek ve garantiler yine maalesef döviz üzerinden verilmeye devam ediliyor. Kurdaki değişimler ise enflasyona bağlı olarak yıl içindeki artışlar da göz önüne alındığında yap-işlet-devret modeliyle gelecek nesillere bırakacağınız tek şey borç mirası olacaktır. Bu projelerin ihaleleri şeffaflıktan ve denetimden uzak, yatırımlarda getiri analizi yapılmadan süreç müteahhitlerin talepleri ve yönlendirmeleriyle yürütülmüştür. Bu açık ancak Osmangazi Köprüsü’nün bulunduğu, İzmir-İstanbul Otoyolu, Kuzey Marmara Otoyolu, Avrasya Tüneli, Menemen-Çandarlı-Aliağa Projesi, Ankara-Niğde Otoyolu ve Çanakkale Köprüsü gibi yap-işlet-devret projeleri yüzünden hazinenin yükü her geçen gün ağırlaştırılmaktadır. Vergi toplandığı hâlde vatandaşlardan kamu hizmetleri için hâlâ ücret talep ediyorsunuz. Yaratılan algıyla bizlerin projelerinize karşı çıktığını iddia ediyorsunuz, öyle zannediyorsunuz. Oysa biz projeye değil, ranta karşıyız. Göz yummak, sahtekârlıklara veya yolsuzluklara yol vermek gibi bir duruma düşmemek için aşırı pahalı olan bu projelerin ülkeye zararını şirketlerle yapılacak müzakerelerle hafifletmelisiniz. Devletin ödediği işletme ücretlerini düşürmeli, şirket ortaklarının kârlarını makul seviyeye getirmelisiniz. Bütçede öngörülebilirliği ortadan kaldıran garanti ödemelerinde yabancı para uygulamasına son vermelisiniz. Geçiş ücretleri Türk lirası olarak yeniden düzenlenmelidir. Mali sürdürülebilirlik açısından riskli olan kamu-özel işletmeleri projelerinden kaçınılmalıdır. Devriiktidarınız sonlandığında sorumlu olan herkesin hesap vereceği unutulmamalıdır. Yatırımların kamuya getirdiği yükün araştırılması ve sözleşmeden kaynaklanan haksız kazancın ortaya çıkarılması için konunun Meclis çatısı altında bir komisyon kurularak araştırılmasının önem arz ettiğini ifade ediyor, yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)