GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle
Yasama Yılı:3
Birleşim:16
Tarih:07.11.2024

AYYÜCE TÜRKEŞ TAŞ (Adana) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; söz konusu kanunun 11’inci maddesiyle ilgili yani adalet müfettişlerinin yetkileri üzerine konuşmak için İYİ Parti adına söz almış bulunmaktayım. Bu kanunun 11’inci maddesi adalet müfettişlerine kapsamlı yetkiler tanımlıyor; araştırma, inceleme ve soruşturma gibi görevleri sırasında kamu kurumlarından doğrudan bilgi toplama, kişileri yeminle dinleme, gerektiğinde istinabe yoluyla delil toplama yetkisi gibi önemli yetkiler veriyor. Bu düzenlemenin adaletin tecellisi için gerekli görünen bir denetim mekanizması sağlama amacı taşıdığını anlıyoruz ancak burada bazı kritik noktalara değinmek istiyorum. Öncelikle, madde 11’de tanımlanan geniş yetkiler adalet müfettişlerinin görev tanımlarını açık ve kapsamlı bir şekilde düzenlemiştir ancak bu yetkiler aynı zamanda bakanlık ve müfettişlerin kamu görevlileri üzerindeki denetim gücünü artırmakta, bu da uygulamada keyfîlik ve belirsizlik riskini doğurmaktadır. Özellikle, teklifte yer alan “Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.” ifadesi denetim süreçlerinde sınırların net olmamasına yol açabilecektir. Bu tür belirsizlikler müfettişlerin denetim gücünü aşan taleplerle karşılaşmasına veya denetim yetkilerinin kötüye kullanımına neden olabilir. Adalet müfettişlerine tanınan geniş yetkilerde hukukun temel prensibi olan belirlilik ilkesinin gözetilmesi gerekmektedir. Yetkiler net sınırlarla çizilmediği takdirde yargı bağımsızlığı ve tarafsızlık ilkelerine gölge düşebilir. Yargı sisteminde müfettişlerin adil, objektif ve bağımsız olarak denetim yapabilmesi esastır. Bu sebeple, Bakanlık yetkisinin sınırlarının net çizilmesi, müfettişlerin sadece yasayla tanımlanmış çerçevede çalışabilmesi sağlanmalıdır. Ayrıca, bu düzenlemeler müfettişlerin görevlerini yürütürken UYAP ve SEGBİS gibi bilişim sistemlerini kullanmalarına da imkân tanımaktadır. Bu adım, teknolojinin etkin kullanımı açısından olumlu bir gelişme olarak görünse de müfettişlerin elde ettiği verilerin ne derece güvenli ve denetime tabi tutulduğu konusunda endişeler taşımaktayız. Yargı sistemimizde güvenlik ve gizlilik esaslarının sağlanması, bu yetkilerin genişlemesiyle daha da kritik hâle gelmektedir. Adalet müfettişlerinin kanun ve mevzuat çerçevesinde bağımsız, adil ve tarafsız bir denetim yapabilmeleri büyük önem arz etmektedir. Aksi hâlde, yargının bağımsızlığı ve hukuk devleti ilkesi ciddi yara alabilir. Bu nedenle, maddeye yönelik belirsizlik içeren ifadelerin yeniden gözden geçirilmesi, müfettişlerin görev tanımlarıyla yetkilerinin net bir şekilde belirlenmesi ve keyfîlik riskinin önlenmesi gerektiğini düşünüyoruz. İYİ Parti olarak, bu maddenin daha kapsamlı bir şekilde tartışılması, adil ve bağımsız bir denetim mekanizmasının sağlanabilmesi adına revize edilmesi gerektiğini savunuyoruz. Bu şekilde de bu maddeyi kabul edemeyeceğimizi beyan ediyoruz. Sözlerime son vermeden önce, birkaç gün sonra vefatının 86'ncı yılını idrak edeceğimiz Türkiye Cumhuriyeti’nin banisi Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü de minnet ve rahmetle anıyorum. Bizlere bıraktığı bu kutlu cumhuriyetin, onun millî ve üniter yapısının, Türk dilinin, Türk kimliğinin, Türk Bayrağı’nın dâhilî ve haricî tüm düşmanlarına karşı sonsuza dek koruyucusu ve kollayıcısı olacağız. Ruhu şad olsun. Türk ili ve Türk devleti sonsuza dek var olsun. Ne mutlu Türk’üm diyene! Teşekkür ediyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)