MEHMET KARAMAN (Samsun) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, ekranları başında bizleri izleyen muhterem kardeşlerim; hepinizi hürmet ve muhabbetle selamlıyorum. Bugün yükseköğretimde yaşanan ciddi bir sosyal adaletsizlik sorununun çözümü adına hazırladığımız öğrenci affı kanun teklifi için huzurlarınızdayım.

Bu teklif yalnızca geçmişte eğitime ara vermek zorunda kalan milyonlarca gencimizi değil, aynı zamanda Türkiye'nin geleceğini ve kalkınmasını yakından ilgilendirmektedir. Yükseköğretim bir milletin kalkınmasında kritik bir öneme sahiptir. Nitelikli insan gücü ve iş gücü oluşturmak, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri teşvik etmek ve toplumsal refahı artırmak için yükseköğretime erişim ve devamlılık vazgeçilmezdir. Ancak ne yazık ki ülkemizde çeşitli sebeplerle bu imkânlardan mahrum kalan milyonlarca öğrencimiz bulunmaktadır. Bu durum yalnızca bireysel hayalleri değil, aynı zamanda ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınma hedeflerini de olumsuz etkilemektedir.

Değerli milletvekilleri, 27 Aralık 2023 tarihinde Millî Eğitim Bakanlığına vermiş olduğum soru önergesinde 2019-2023 yılları arasında üniversitelerle ilişiği kesilen öğrenci sayısını sormuştum. Buna verilen cevaplarda, öğrenci sayısı yerine mezunlarla birlikte 8 milyon 887 bin 600 kişi olduğu tarafıma bildirildi. Bunların yaklaşık 2,5-3 milyonu çeşitli sebeplerle eğitim hayatından kopmak zorunda kalmıştır. En azından, bu kanuna vereceğiniz destekle hepsi olmasa da büyük bir kısmı ülkemizin geleceğine katkı sağlayacak. Bu rakamlar gençlerimizi eğitimden uzaklaştıran sistemik sorunları açıkça gözler önüne sermektedir. Özellikle ekonomik kriz, barınma sorunları ve Covid-19 salgını gibi olağanüstü koşullar gençlerimizin hayata tutunmalarını zorlaştırmış, eğitimden kopuşlarını da hızlandırmıştır. Eğitim hakkı bireyin temel haklarından biri olduğu kadar bir toplumun geleceğini inşa eden en önemli unsurlardan biridir ancak yüz binlerce öğrenci maddi imkânsızlıklar, barınma sorunları, sağlık problemleri ve diğer nedenlerle bu haktan mahrum kalmışlardır.

Değerli milletvekilleri, daha önce çıkarılan öğrenci affı düzenlemelerinin de etkilerinin sınırlı kaldığını üzülerek görüyoruz. 2018 yılında çıkarılan 7143 sayılı Kanun'la eğitim hayatına geri dönen öğrenci sayısı 79.925'tir. 2022 yılında çıkarılan 7417 sayılı Kanun'la bu sayı 94.190 kişide kalmıştır. Bu düzenlemeler sorunların büyüklüğü karşısında yeterince etkili olmamıştır. Tıp, diş hekimliği, hukuk bölümleri başta olmak üzere dönem arası sınav takvimi nedeniyle neredeyse bitişen bölüm öğrencilerimiz mezkûr düzenlemelerin yapıldığı tarihlerde akıbetleri belli olmadığı için bu kanunlardan yararlanamamışlardır. Nihayet, toplamda 174.117 öğrencinin yani aftan yararlanması gerekenlerin çok küçük bir kısmına karşılık gelen bu af düzenlemeleri milyonlarca öğrencinin eğitim hakkını geri kazanması için yeterli olmamış, kalıcı bir çözüm sağlayamamıştır. Bugün elimizde bu eksiklikleri telafi etmek ve geleceğe umut olmak adına büyük bir fırsat bulunmaktadır.

Değerli milletvekilleri, bugün önerdiğimiz kanun teklifi yalnızca geçmişte eğitim hayatı kesintiye uğramış bireylere bir şans tanımayı değil, aynı zamanda yükseköğretimde sürdürülebilir bir fırsat eşitliği sistemi kurmayı hedeflemektedir. Bu teklif kapsamında; bir, tüm örgün, açık ve uzaktan eğitim öğrencilerinin kapsama alınmasını; iki, maddi imkânsızlıklar nedeniyle eğitimine ara vermek zorunda kalan öğrencilerin desteklenmesini; üç, azami süre uygulamalarının adil bir şekilde yeniden düzenlenmesini; dört, gelecekte yeni af düzenlemelerine ihtiyaç duyulmayacak kalıcı bir çözümün oluşturulmasını amaçlanmaktadır. Unutulmamalıdır ki bir öğrencinin eğitimini bırakması yalnızca bireysel bir kayıp değil, aynı zamanda toplumsal bir kayıptır. Eğitimine devam edemeyen her birey toplumsal kalkınmanın ve ekonomik büyümenin önünde bir engel oluşturmaktadır. Nitelikli bir genç nüfusun eksikliği ülkemizin gelecekteki rekabet gücünü ve kalkınma potansiyelini de doğrudan etkilemektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün burada yapacağımız tercihler yalnızca bireylerin hayatını değil, Türkiye'nin geleceğini de şekillendirecektir. Bir gencin eğitimine devam edebilmesi bir ailenin umudu, bir toplumun yarınlarıdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın.

MEHMET KARAMAN (Devamla) - Bu umutları yeniden canlandırmak, kaybedilen gençlerimizi yeniden eğitim sistemine kazandırmak bizim elimizde. Bu kanun teklifi geçmişte yaşanan mağduriyetlerin telafisi olduğu kadar Türkiye'nin aydınlık yarınlarına yapılan bir yatırımdır. Gelin, eğitimle yarınları inşa etmek için bu önemli adımı hep birlikte atalım. Gençlerimizin eğitim hakkını savunmak ve onların hayallerini gerçekleştirmelerine destek olmak için bu teklifin tüm milletvekillerimizden destek göreceğine inancımı bir kez daha vurguluyor, yüce Meclisimize saygılarımı sunuyorum.

Teşekkür ederim. (Saadet Partisi sıralarından alkışlar)