SİNAN ÇİFTYÜREK (Van) - Sayın Başkan, sayın vekiller; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Van'ın sorunlarını konuşacağım. İşte, size sorun; Van Belediye Eş Başkanına ceza verildi. Eskiden iktidar kayyum atamasında hukuka gerek duymuyordu, şimdi ise hukuki kılıfa başvuruyor fakat hukuki kılıf da esasında sırıtıyor. Dolayısıyla mahkemenin Sayın Zeydan hakkında verdiği kararı şiddetle kınıyorum ve iktidara çağrıda bulunuyorum: Van 31 Martta 14'te 14 yaptı. 2 Nisanda kendi iradesine yönelik olan kayyum ataması girişimine karşı demokratik tepkisini ortaya koydu. Dileriz 3'üncü bir kayyum macerasına girişmezler. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)

İkinci sorunla ilgili bir acil durum var, onu belirteyim. Van'ın Çatak ilçesi Konalga köyü zorla boşaltılmak isteniyor, 600 hane zor durumda. Gerekçesi köyün afet riski taşımasıymış. Aslında köye ilişkin olarak, ilçeye ilişkin olarak ciddi bir jeolojik inceleme yapılmadığı hâlde bu yönelime giriyorlar. Uygulayıcıları bu tutumdan vazgeçmeye, 600 haneyi mağdur etmemeye çağırıyoruz.

Şimdi, Van'ın sorunlarını konuşacağız. Başta, ben gelmeden önce epeyce kurumla görüştüm, görüş ve önerilerini aldım; sağ olsunlar, var olsunlar, bundan sonra da emek kurumlarıyla görüşeceğiz, sorunlarını buraya taşıyacağız. Van'ın sorunlarına ilişkin -uzun- bütün kurumları dinlerken edindiğim ilk izlenim şu: Devletin kendisi Van'ı sorun olarak görüyor, Van'ın sorunlarının temelinde devletin Van'ı sorun görmesidir. Örnek mi istiyorsunuz? Hani, malumdur, biliyorsunuz, 1940'larda zamanın Başbakanı olan Şükrü Saracoğlu kendisine sorulan bir soru üzerine diyor ki: "Yani bu bölgemize niye yatırım yapalım ki geleceği belli olmayan bir bölgeye biz niye yatırım yapalım ki?" Geleceği belli olmayan bölge kürdistandı; devletin zihniyeti, yaklaşımı, maalesef, yüz yıldır devam ediyor, Van merkezli serhat bölgesinde bu sürüyor.

Bir kentin, bir ülkenin en büyük zenginlik kaynaklarının başında sınırlar gelir; ister deniz sınırı olsun -uluslararası alana açık- isterse başka bir ülkeyle sınırı olsun. Van'ın ciddi sınırı var; bu, aynı zamanda esasında bir ticaret unsurudur, Van için ciddi bir zenginlik kaynağıdır. Lakin, Van'ın sınırının bulunduğu alan, malum, İran, Ermenistan, Irak'a uzanıyor, sınırın öbür yakasında Kürdistan var. Devlet, bir kez daha, burada Van meselesine güvenlik parantezine alarak bakıyor. Dolayısıyla sınır Van için bir zenginlik kaynağına dönüşeceğine, Van'a dönük olarak negatif bir uygulamaya dönüşüyor. Biz biliyoruz, Van'a ilişkin olarak sınır konusunda çıkarılan güçlükleri, turistlere ilişkin çıkartılan engelleri gayet iyi biliyoruz.

Üçüncü sorun -somut sorunlara geçmeden önce- malum, kayyum siyaseti. Kayyum siyaseti ve bununla bağlantılı olan Avrupa Birliği Yerel Yönetimler Şartı'na konulan şerhin devam etmesi, Van halkının kendi kaynaklarını, zenginlik kaynaklarını kullanılmasının önündeki başlıca engeldir. Van 3 dönemdir kayyum süreciyle yüzleşti. Dolayısıyla bu kayyum sürecinde halkın kendi kaynaklarını kendi iradesi doğrultusunda, kendi zenginlik kaynaklarını özgürce kullanmasının önüne engel konuldu. Bu devam ediyor hâlen, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'na konulan şerhin de kaldırılmaması başka bir engel olarak sürüyor.

Şimdi, somut sorunlara geçerken -zaman da daraldı- şunu belirteyim: Ulaşım Van'ın en büyük sorunudur. Bir kentin, bir ülkenin eğer kalkınmasını istiyorsanız başta ulaşım gelir, yani hava, kara, deniz, demir yolları gelir. Van bu dördü açısından da sorunlarla yüklüdür. Van merkezli serhat bölgesinde hâlen otoban yoktur, Van'da hâlen demir yolunun kendisinin adı var ama kendisi yoktur. Van'da ulaşım ise oldukça sorunludur, biz çoğu kez burada dile getirdik. Yani Trabzon'da günde diyelim ki 40-45 tane hava trafiği yaşanırken Van'da bu 10-15'le sınırlıdır. Deniz açısından tamam, uluslararası denizleri yok, sınırı yok Van'ın ama aslında bölge illeri açısından ciddi bir iç ticarete konu olabilecek olan bir Van Gölü var, bu, iç havzaya dönüştürülebilir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Lütfen tamamlayın Sayın Çiftyürek.

SİNAN ÇİFTYÜREK (Devamla) - Ulaşım sorunuyla birlikte işsizlik sorunu da en önemli meseledir Van'da. Zenginlik kaynaklarına rağmen, ciddi ve güçlü, dinamik iş gücüne rağmen Van ciddi bir işsizlik sorunu yaşıyor. Van'dan iki kesim kaçıyor. Bir, genç işsizler kaçıyor, genç nüfus kaçıyor; ikinci olarak ise yatırım yapacak olan sermaye kaçıyor. Çevrenin çevresi olarak Van yani Türkiye sanayileşmede küresel olarak çevrenin çevresi, malum, katma değeri düşük sermaye buraya aktarılıyor; Van da çevrenin çevresi olarak başta tekstil yönünde belli bir gelişim gösterdi ama şimdi, sadece Van değil, bir bütün olarak bölge tekstil sanayisi kaçacak başka bir yer arıyor. Nereyi arıyor? İşte Bangladeş'e gidiyor, Mısır'a gidiyor, Tunus'a gidiyor. Dolayısıyla, işsizlik meselesi çok ciddi olarak bu yeni yaşanan süreçle birlikte bölgede büyümeye devam edecek.

Zamanım bitti.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)