DEM PARTİ GRUBU ADINA ÖZNUR BARTİN (Hakkâri) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri ve ekranları başında bizleri izleyen halklarımız; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Yirmi iki yıllık AKP iktidarında ülkemizin tarımsal üretimi bilinçli politikalarla çökertilmiş, çiftçi âdeta bir avuç sermaye sahibine mahkûm edilmiştir. Bugün ülke tarımında yaşanan kriz tesadüfi bir durum değil doğrudan siyasi tercihlerle şekillendirilmiş bir yıkım sürecidir. Küresel sermayenin çıkarları gözetilmiş, yerli üretim desteklenmek yerine ithalata bağımlı bir ekonomi inşa edilmiştir. Tarım ve hayvancılık sektöründe maliyetler her geçen gün artarken çiftçiye yönelik destekler yetersiz kalmış, hatta bilinçli olarak kesilmiştir. Mazot, gübre, ilaç ve tohum fiyatları sürekli yükselirken çiftçinin ürettiği ürünün değeri düşürülmüş, emeği değersizleştirilmiştir. Ülkemizde tarımda gençleşmeden bahsetmek bir yana, tarımsal üretim tümüyle bitmek üzeredir. Kürt coğrafyasında izlenen politikalar, bölgenin insansızlaştırılması, yayla ve meraların yasaklanması, tarım alanlarının maden sahalarına dönüştürülmesi ve şirketlere peşkeş çekilmesiyle tarım ve hayvancılık engellenmektedir. Başta Hakkâri, Şırnak, Van, Ağrı ve Kars gibi illerde uygulanan güvenlikçi politikalar Kürt meselesini şiddet yoluyla bastırmayı, tarım ve hayvancılığı bitirmeyi, köylüyü yerinden etmeyi, üretimi engellemeyi ve bölgeyi ekonomik açıdan çökertmeyi amaçlamaktadır.

Bakın, seçim bölgem olan Hakkâri'de yüksek işsizlik oranları ve genç nüfus yoğunluğu dikkat çekmektedir. 2023 verilerine göre işsizlik oranı yüzde 23,3'tür, il nüfusunun yüzde 47,7'si ise 25 yaşın altındadır. Tarımsal üretimdeki düşüş, altyapı eksiklikleri ve özel savaş politikaları bölgenin ekonomik kalkınmasını tehdit etmektedir. Gençler çeteler aracılığıyla uyuşturucuya ve fuhşa sürüklenmekte ve ajanlaştırılmaktadır.

AKP 2002'de iktidara geldiğinde Türkiye tarımda kendine yeten bir ülkeydi. Bugün geldiğimiz noktada ise samanı bile ithal eden bir ülke hâline getirildik. Bu süreçte Tarım ve Orman Bakanlığı bir çiftçi bakanlığı olmaktan çıkarılmış, büyük şirketlerin çıkarlarını koruyan bir kurum hâline getirilmiştir. Çiftçilerin kredi borcu 868 milyar TL'ye yükselmiştir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Lütfen tamamlayın.

Buyurun.

ÖZNUR BARTİN (Devamla) - Özellikle Kürt coğrafyasında tarım AKP'nin sistematik politikalarıyla çökertilmiş, DEDAŞ üzerinden uygulanan elektrik kesintileri ve yüksek faturalar çiftçiyi nefessiz bırakmıştır. DEDAŞ âdeta bir tahsilat şirketi gibi çalışarak üreticinin aldığı tarımsal desteklemelere bloke koymakta, çiftçiyi elektriksiz bırakarak tarımı bitirme politikalarını sürdürmektedir. Kürt coğrafyasında uygulanan bu politikalar halkı açlığa, yoksulluğa ve topraksızlaştırmaya mahkûm etmektedir.

Peki, ne yapmalı? Çiftçiyi koruyan ve destekleyen kamucu politikalar uygulanmalıdır. İthalat bağımlılığı sona erdirilmeli, yerli üretim teşvik edilmeli, kooperatifler desteklenmelidir. Mazot, gübre, ilaç ve tohum fiyatları sübvanse edilmeli, çiftçi borçlardan kurtarılmalıdır. DEDAŞ'ın çiftçilere yönelik baskıları son bulmalı, elektrik kesintileri son bulmalı ve tarımsal üretim enerji destekleriyle teşvik edilmelidir. Gençlerin tarıma yönelmesi için teşvikler oluşturulmalı, kırsalda sosyal yaşam olanakları artırılmalıdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ÖZNUR BARTİN (Devamla) - Son olarak da şunu belirtmek istiyorum: Demokratik, ekolojik ve toplumcu bir tarım politikasının hayata geçirilmesi için Kürt sorunu demokratik bir zeminde ve diyalog yoluyla çözülmelidir. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)