ZEKİ KORKUTATA (Bingöl) - Sözlerime başlarken Meclis Başkan Vekilimiz Sırrı Süreyya Önder Bey'e rahmet; ailesine, sevenlerine sabır dileyerek başlamak istiyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye, göç yönetiminde hukuk, insan hakları ve millî menfaatlerimiz çerçevesinde, medeniyet değerlerimizden ilham alan ve kamu düzeni, güvenliği ile sağlığını ön planda tutan, dengeli ve stratejik bir politika izlemektedir. Tarih boyunca farklı kültürlere ve milletlere kucak açan bir ülke olarak bugün de göç yönetimimizi insani, vicdani, hukuki ve ahlaki sorumluluklarımız çerçevesinde yürütüyoruz. Ancak göç meselesi sadece insani boyutuyla değil, ekonomik, sosyal, kültürel ve güvenlik boyutlarıyla da ele alınması gereken bir konudur. Bu nedenle, Türkiye bir yandan zorunlu göçmenlere güvenli bir liman sunarken diğer yandan, düzensiz göçle ve göçmen kaçakçılığıyla da etkin bir mücadele yürütmektedir.

Türkiye'deki göçmenlerin güncel durumuna bakacak olursak, 1/5/2025 tarihi itibarıyla ülkemizde 4 milyon 21 bin 211 yabancı yasal olarak ikamet etmektedir. 2 milyon 758 bin 39 kişi geçici koruma altındaki Suriyeliler, 1 milyon 88 bin 128 kişi ikamet izni olan yabancılar, 175.044 kişi ise uluslararası koruma statüsündeki kişilerden oluşmaktadır.

2024 yılında Türkiye göç yönetimi konusunda çok önemli adımlar atmıştır. En kritik çalışmalardan biri yasal kalış hakkına sahip tüm yabancıların adres tahkikatlarının tamamlanmasıdır. Bu süreç bire bir adreslere gidilerek gerçekleştirilmiş ve kamuoyuyla şeffaf bir şekilde paylaşılmıştır. Ülkemiz göç konusunda hiçbir kayıtsızlığa ve düzensizliğe izin vermemekte, yabancı sayıları her hafta Göç İdaresi Başkanlığı tarafından güncellenerek kamuoyuna duyurulmaktadır. Düzenli göç politikaları ve yeni uygulamalar açısından Türkiye ekonomik kalkınmaya ve sosyal dengeye katkı sağlayacak düzenli göç politikalarını hayata geçirmiştir. Bu kapsamda ticaret, turizm, çalışma, bilim, sağlık ve eğitim gibi nedenlerle Türkiye'ye gelen yabancıların ikamet süreçleri kolaylaştırılmıştır. Bu çerçevede YÖK ve İçişleri Bakanlığı iş birliğiyle uluslararası öğrencilerin ikamet başvuruları artık üniversiteler üzerinden yapılmaktadır. Türkiye Noterler Birliğiyle yapılan protokol sayesinde yabancılar ikamet izni başvuru dosyalarını noter aracılığıyla teslim edebilmektedir. Tek vize ve dijital göçebe vizesi uygulamaya konularak nitelikli yabancı göçmenlerin Türkiye'ye çekilmesi hedeflenmiştir. Bu reformlar Türkiye'yi bölgesinde düzenli göç politikaları açısından lider ülkelerden biri hâline getirmiştir.

Kayıtlı istihdamın önemi ve yeni adımlara gelirsek hem yabancıların iş güvenliği hem de ülkemizin ekonomik düzeni için kayıtlı istihdam büyük önem taşımaktadır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Göç İdaresi Başkanlığı arasında sağlanan sistem entegrasyonu sayesinde kayıt dışı istihdamla mücadelede önemli adımlar atılmıştır. Türkiye'de çalışma izni alan yabancıların istihdam süreçleri sıkı bir şekilde denetlenmekte, yasal olmayan çalıştırmalara karşı ciddi yaptırımlar uygulanmaktadır.

Düzensiz göçle mücadele stratejisinde Türkiye, düzensiz göçü engellemek amacıyla beş temel stratejik ilkeye dayalı bir mücadele yürütmektedir: Kaynak ülkelerde önleyici çözümler geliştirmek, sınır güvenliğini artırarak yasa dışı geçişleri engellemek, ülke içinde düzensiz göçmenleri tespit ve kontrol altına almak, düzensiz iş gücü göçünü engelleyerek kaçak çalıştırmayı engellemek, etkili ve hızlı sınır dışı mekanizmaları oluşturmak. Bu çerçevede mobil göç noktası araçları 81 ilde 270 araca çıkarılarak göç kontrolü güçlendirilmiştir. Geri gönderme merkezlerinin kapasitesi artırılmış, İstanbul Havalimanı'ndaki aktarma merkezi faaliyete geçirilmiştir. Bu kararlı mücadelenin sonunda düzensiz göç rotası değişmiş ve Türkiye düzensiz göçte transit ülke olmaktan çıkmıştır.

Teknoloji destekli göç yönetiminde Türkiye, göç yönetimini en ileri teknolojiyle destekleyen ülkelerden biri hâline gelmiştir. GöçBil uygulaması GöçNet sistemiyle entegre edilmiş, böylece göç verileri daha etkin yönetilmeye başlamıştır. Yapay zekâ destekli analizlerle düzensiz göç hareketleri önceden tahmin edilerek bununla ilgili tedbirler alınmaktadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Korkutata, lütfen tamamlayın.

ZEKİ KORKUTATA (Devamla) - Gönüllü geri dönüş ve öncü göçmen uygulamasıyla son dönemde Suriye'deki gelişmelerle birlikte Suriyelilerin gönüllü, güvenli, onurlu ve düzenli geri dönüş süreçleri hızlanmıştır. Bu kapsamda, öncü göçmen uygulaması uluslararası alanda örnek gösterilen bir model hâline gelmiştir. 1 Ocak-1 Temmuz 2025 tarihleri arasında gönüllü geri dönüş yapmak isteyen Suriyelilere izinli çıkış-giriş hakkı tanınmıştır. Türkiye bu süreci insan haklarına ve insani diplomasi anlayışına uygun şekilde yönetmeye devam edecektir.

Değerli milletvekilleri, Türkiye, göçü sadece bir güvenlik meselesi olarak değil insani, ekonomik ve sosyal bir mesele olarak görmektedir. Göç yönetimimiz insan odaklı, millî menfaatleri gözeten, medeniyet değerlerine dayalı, kamu düzeni ve güvenliğinden taviz vermeyen bu anlayışla yürütülmektedir. Bu kapsamda, Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde İçişleri Bakanlığımızın ortaya koyduğu başarılı göç yönetimi politikalarını takdir ediyor, başta Sayın Bakanımız Ali Yerlikaya olmak üzere emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)