YAVUZ AYDIN (Trabzon) - Konuşmama başlamadan önce, vatanseverliğin bedelini canıyla ödemiş bir büyük devlet adamını, Talat Paşa'yı rahmetle ve minnetle anıyorum. Bu vesileyle, Ermeni yalanlarını bu kürsüden dillendirenlere değil de Talat Paşa'ya sahip çıkanlara kınama verilmesini, Türk milletine iftira atanların değil de tarihin hakikatini haykıranların mikrofonlarının kısılmasını şiddetle kınıyorum ve reddediyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)

Değerli milletvekilleri, görüşmekte olduğumuz kanun teklifinin 6'ncı maddesi "rehabilitasyon bedeli" adı altında çevre tahribatını telafi etmek için bedel almayı, böylece bir tür gizli vergilendirmeyi amaçlamaktadır. Maddenin gerekçesine bakıldığında, kamuoyuna çevreci bir niyet gösterilmekte fakat bu niyetin içinin nasıl doldurulacağı, toplanan fonların nasıl yönetileceği, kim tarafından harcanacağı, neye göre öncelik sayılacağı ve hangi denetime tabi olacağı tamamen belirsizdir.

Şimdi soruyorum: Bu fonlar kimin hesabına yatacaktır, nerede tutulacak ve kim yönetecektir? Sayıştay denetimine açık olacak mıdır yoksa bu paralar da bir gün örtülü nitelik mi kazanacaktır? Bu madde, bu soruların hiçbirine cevap vermemektedir. Bu yönüyle, ortada bir şeffaflık değil tam anlamıyla bir belirsizlik ve keyfiyet hâli vardır. İYİ Parti olarak, bir AKP geleneği olan çevrenin değil sermayenin korunduğu bu düzenlemeye karşı çıkmaktayız.

Değerli milletvekilleri, madencilik politikaları sadece yasa metinlerinden ibaret değildir; uygulama sahasındaki her adım bazen doğrudan milletin geçim kaynağına, bazen de doğanın ve kültürün kalbine dokunmaktadır. İşte, bunun en somut örneği Trabzon'un Araklı ilçesinde yaşanmak üzeredir. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinin kamuoyuna sunduğu bilimsel rapor bölgemizde yürütülmesi planlanan maden sahası faaliyetlerinin yalnızca çevreyi değil aynı zamanda turizm ve halk sağlığını da tehdit ettiğini açıkça ortaya koymuştur. Araklı ilçesindeki Pazarcık turizm merkezi, Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi ilan edilmiştir. Yani burası Trabzon'un ekoturizm odaklı kalkınma hedefinde öncelikli bir alandır fakat ne hazindir ki bu bölgede maden sahası için izin süreçleri başlatılmış, çevre ve sosyal etki analizleri göz ardı edilmiştir. Bu raporda ifade edilen riskler hafife alınacak türden değildir. Bölgenin eğimli yapısı ve yoğun yağış rejimi düşünüldüğünde açık ocak madenciliği sonucu oluşabilecek ağır metal ve kimyasal kirlilik Karadere üzerinden tüm havzaya ve Karadeniz'e yayılabilecektir. Bu sadece doğal bir tehdit değil aynı zamanda tarım, içme suyu ve turizm gelirleri açısından da ekonomik bir yıkımdır. Araklı maden sahası örneği, Trabzon'un tümünde yaygınlaşan tehlikenin küçük bir yansımasıdır. TEMA Vakfının hazırladığı MAPEG verilerine dayanan Trabzon Madencilik Raporu'na göre, ilimizdeki dördüncü grup maden ruhsatlarının kapsadığı alan yüzde 77'ye ulaşmıştır. Ormanların yüzde 79'u, meraların yüzde 93'ü, tarım alanlarının ise yüzde 61'i ruhsatlı durumdadır. 338 ruhsat sahasından 68'i arama ve işletme ruhsatlıdır. Yani her dağın, her derenin altında bir ruhsat beklemektedir. Bu kadar yüksek bir ruhsat oranı sadece doğal dengeyi değil hukukun üstünlüğüne, planlama ilkelerine ve toplumsal mutabakata da aykırıdır. Özellikle turizm alanı ilan edilmiş bir bölgede madencilik faaliyetlerinin sürdürülmek istenmesi kamu yararına değil sermaye taleplerine öncelik verildiğinin açık bir göstergesidir. Biz millî kaynakların kullanımına karşı değiliz. Bir kazandırırken onlarcasını kaybettiren bir anlayışa hayır diyoruz. Buradan bir kez daha çağrıda bulunuyorum: Araklı maden sahasında yürütülmek istenen faaliyetler derhâl durdurulmalı.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın.

YAVUZ AYDIN (Devamla) - Trabzon'un geleceği turizm ve çevre odaklı politikalarla inşa edilmelidir. Doğayı korumak sadece ağacı değil milletin hakkını, geleceğini ve ortak mirasını korumaktır diyor, Genel Kurulu ve Trabzonlu hemşehrilerimi saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti ve YENİ YOL sıralarından alkışlar)