AK PARTİ GRUBU ADINA FATİH DÖNMEZ (Eskişehir) - Sayın Başkan, kıymetli milletvekilleri, aziz milletim; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Enerji ve maden kanunlarında değişiklik yapılması öngörülen kanun teklifi hakkında AK PARTİ Grubu adına söz almış bulunuyorum.

Yer altı ve yer üstü kaynaklarımız Türkiye'nin enerjisini kesintisiz sağlamak ve gelecek nesillere müreffeh bir ülke bırakmak için sürdürülebilir bir şekilde kullanılmak zorundadır. Yerli ve millî kaynaklarımızdan her bir vatandaşımızın istifade etmesi gayesine yönelik çabalarımız artarak devam etmektedir. Hem nüfus artışı hem de ülkemizin son yirmi üç yıldaki ekonomik büyümesi enerji talep artışını da beraberinde getirmiştir. Küresel salgın, bölgesel istikrarsızlıklar ve konjonktürel dalgalanmalar nedeniyle oluşabilecek enerji arz güvenliği sorunları, uygulamaya konulan millî enerji ve maden politikasıyla aşılmıştır. Ayrıca, güçlü stratejilerle Cumhurbaşkanımızın 2053 yılı itibarıyla net sıfır emisyon hedefi ve Paris Anlaşması'nın ilkeleri temiz enerji dönüşümünü ana gündem maddelerinden biri hâline getirmiştir. Madencilik alanında güvenli ve yüksek katma değerli üretime yönelik politikalar, çevreye duyarlı bir yaklaşımla ülke ekonomimize azami katkıyı sağlayacak şekilde yürütülmektedir. AK PARTİ olarak kurulduğumuz günden bu yana yer altı kaynaklarımızı milletimizin refahına sunarken güvenli ve sürdürülebilir üretimi daima önceliğimiz yaptık. Bugün burada görüştüğümüz bu düzenleme yalnızca bir yasa maddesi değildir, aynı zamanda geleceğe dair güçlü bir irade beyanıdır. Bugün attığımız her adım yarın çocuklarımızın daha güçlü, daha temiz, daha bağımsız bir Türkiye'de yaşaması içindir. Her yeni yatırımı, her çevre hassasiyetini, her bürokratik engeli azaltan reformu, toprağımızın bereketi, alın terimizin bereketi için gerçekleştiriyoruz. Enerji ve maden sektöründe elde ettiğimiz her kazanım esnafımızın dükkânında, çiftçimizin tarlasında, sanayicimizin fabrikasında üretime güç katmaktadır çünkü biz biliyoruz ki gerçek kalkınma ancak milletin tamamına dokunan üretimle mümkündür. Ülkemizin dört bir yanını güçlü bir altyapı ve sürdürülebilir enerji ağıyla donatmak AK PARTİ iktidarlarının en önemli başarı hikâyelerinden biridir. Enerjide yalnızca çevreci olmak yetmez, kesintisiz olmak da gerekir. İşte bu noktada termik santraller sistemin kararlı çalışması için vazgeçilmez olan baz yük üretiminin ana unsurlarından biridir. Burada bazı hatipler yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkedeki ihtiyacın tamamını karşılayabileceğine dair söylemlerde bulundu ama benim de gönülden istememe rağmen aşağı yukarı otuz yıldır bu sektör içerisinde çalışan birisi olarak bunu şu anda dünyada gerçekleştirebilen bir ülke yok. En son İspanya'da yaşanan olayı -ki yaklaşık bir gün kadar sürdü- hepiniz hatırlıyorsunuzdur; güneş santralleri ve rüzgâr santrallerinin kesintisiz kaynak olmaması nedeniyle yükte yaşanan dalgalanmalara paralel olarak ülke bir gün boyunca karanlığa boğulmuştu. Burada da benzeri konuşmalar yapıldı, tekraren ifade etmek istiyorum: Sadece rüzgâr ve sadece güneşle ülke ihtiyacının tamamını karşılama imkânı yok. Eğer ifade edildiği gibi termik santralleri, kömür, doğal gaz, nükleer santralleri yapmazsak ülke yarı yarıya karanlığa gömülecek demektir. Bunun anlamı şu: Evler karanlıkta kalacak, çarklar dönmeyecek, tezgâhlar çalışmayacak anlamına gelir.

ŞEREF ARPACI (Denizli) - Zaten siz Babadağ'da 3 bin tezgâh kapattınız.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Hatibi dinleyin, ondan sonra konuşun.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bu santrallerin yakıt ihtiyacını karşılayacak yerli kömür rezervlerinin işletilmesi hem döviz çıkışını...

ŞEREF ARPACI (Denizli) - Yakıtınız varken, terminaller çalışırken kapattınız.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Hatibi dinle, sonra konuş!

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Komik, komik!

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Allah korumuş, son seçimde eğer iktidara gelmiş olsaydınız bu ülkeyi karanlığa gömmüş olacaktınız. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Siz, Gülnar'da günde 5,3 milyon varili...

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Şimdi, arz güvenliği enerji sektöründe en önemli konulardan biridir.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Bakın, KİT Komisyonunda 5 tane şirket 1,1 milyar dolar borç bıraktı, borç!

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Hatibi dinleyin!

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bu bahsi geçen 3 santral ülkedeki ihtiyacın yüzde 3,5'unu karşılayabilecek güçte santrallerdir.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Sizin döneminizde 5 tane şirket 1,1 milyar dolar borç bıraktı, borç!

ŞEREF ARPACI (Denizli) - Babadağ'da 3 bin tezgâh kapandı Sayın Bakan sizin döneminizde, haberiniz var mı?

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Hatibi dinle!

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri...

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Hatibi dinleyemiyorum Başkan, hatibi dinleyemiyorum.

BAŞKAN - Tamam, ikaz ediyorum, bir müsaade edin ama.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Süreye eklemeniz lazım.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Ama siz hiç müdahale etmiyorsunuz.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Görüşmekte olduğumuz...

BAŞKAN - Olmaz ki, daha ben ağzımı açmadan siz...

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bir daha tekrarlamak istiyorum: Sadece bu 3 santral...

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - 5 tane şirket 1,1 milyar dolar borç bıraktı, borç!

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya yanlış bilgi veriyor.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Yanlış bilgi veriyor.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Ya hatipleriniz çıktı, konuştu ama. Bir dinleyin, ondan sonra konuşursunuz.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Oturduğunuz yerden konuşmayın siz, çıkar konuşursunuz.

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri...

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Ben konuşuyorum zaten, KİT Komisyonunda konuştum, verdiğiniz cevap burada.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Sizin her yanlışınızı...

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - 5 tane şirketin borcu 1,1 milyar dolar, KİT Komisyonu raporlarında var.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Başkanım, böyle bir uygulama yok.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Söz verin, çıksın konuşsun.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Süre gitti, üç dakika.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Bir dakika çıksın konuşsun.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Bak, Sözcü'nün burada manşeti var.

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri, bir müsaade eder misiniz! Mehmet Bey, sayın milletvekilleri; bir müsaade edin.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Sayın Başkan, süreye ilave edecek misiniz?

BAŞKAN - İlave ederim.

Buyurun lütfen.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Şimdi, düzenleme yalnızca sınırlı ve geçici bir alanı kapsamaktadır.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Çık, konuş buradan.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Etki alanında yaklaşık 80 bin adet zeytin ağacı bulunmakta olup...

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Ama yalan söylüyor...

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Çıkıver, konuş, oradan...

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Ben konuştum, ben KİT Komisyonunda konuştum, bugünde Sözcü'de yayınlandı.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - ...bu rakam Muğla ilinde mevcut zeytin ağacı sayısının -ki yaklaşık 20 milyon zeytin ağacı var Muğla ilinde- bunun binde 4'ü, ülkemizdeki toplam zeytin ağacı sayısındaki oranı ise on binde 4'ü civarındadır.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Özelleştirdiğiniz elektrikten...

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bir kez daha tekrarlamak istiyorum: Bu ağaçlar kesilmeyecek, bilimsel ve tarımsal esaslara uygun olarak, uygun yöntemlerle taşınacaktır.

ŞEREF ARPACI (Denizli) - Kim denetleyecek?

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Ben taşınan birçok zeytin ağacı gördüm, o bölgeye de gittim, yüzde 99'a yakın tutma oranı söz konusu, zeytin ağacının böyle bir özelliği var.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Tövbe yalan, tövbe yalan!

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Zaten kanun, tutmayan ağaçların yerine en az 2 tane daha dikilmesini de emrediyor. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Yalan, yalan! Tövbe yalan, tövbe yalan!

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bu sahalarda 200 milyon ton termik santrale uygun kömür bulunmaktadır.

RIDVAN UZ (Çanakkale) - Kıyamet koparken bile ağaç dikilir Sayın Bakan, kesilmez.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bu kömürün ekonomik değeri yaklaşık 2 milyar dolardır. Ayrıca, santralin ürettiği elektriğin ekonomik değeri ise yıllık 700 milyon dolardır. Rezerv bakımından en kötü senaryoda bile bu santralin on yıl içerisinde üreteceği toplam ekonomik değer 9 milyar dolardır. Diğer taraftan, yaklaşık bu sahalardan kömür alındıktan sonra dikilecek zeytin ağaçlarından zeytin üretimi de yapılacaktır.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Şirketin niye direktörlüğünü yapıyorsun?

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Şimdi, yasaya yönelik eleştiriler burada yapıldı ama bu eleştiriler bugün ilk defa yapılmıyor. Bu Meclis kürsüsünde başka tarihlerde, önceki tarihlerde de yapıldı.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Akit Enerji...

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Santral kurulmaya çalışıldığı dönem 1980'li yıllar, rahmetli Turgut Özal'ın Başbakan olduğu döneme denk geliyor. Yine bu sıralarda ana muhalefet partisi o zaman Halkçı Parti Genel Başkanı Necdet Calp "Gökova'ya santral yaptırmayız." demişti. Rahmetli Özal'ın verdiği cevap ilginç: "'Köprüyü de sattırmayız.' demiştiniz, sattık. Bu santrali de yaparız." diye yanıtlamıştı.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Onun da günahı çok, onun da günahı çok.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Biz de ilave ediyoruz. Biz de şimdi, yerli kömür santrallerimizi, çevreye duyarlı teknolojilerle donatarak hem enerji arz güvenliğimizi sağlıyor hem de bölge halkına istihdam sağlamaya devam ediyor hem de burada gördüğünüz gibi, yeşili koruyoruz. Bu santralleri çalıştırmaya devam edeceğiz. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

Yine o tarihlerde bazı köyleri provoke ederek eylemler yapılmıştı. İlginç eylemlerden biri, Ekim 1984, Türkevleri köyünde muhtar ve civarındaki köylüler yirmi gün süreyle santrale erişimi kapattılar.

Bugün biraz önce Sayın Komisyon Başkanımızla da görüştüm. Komisyon çalışmaları sırasında 26 köyün muhtarını -şimdi mahalle oldu- dinledik, 1 mahalle hariç 25 mahallenin bu yasa değişikliğini desteklediklerini ifade ettiler.

SEVDA KARACA DEMİR (Gaziantep) - İnsanları ekmekleriyle satın aldınız ya! Ekmekleriyle satın aldınız insanları; sonra da kalkmış "Destek verdiler." diyorsunuz ya!

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - O gün Türkevleri Mahallesi bu projenin yapılmasına karşı çıkmıştı, bugün Türkevleri Mahallesi de görüşünü değiştirdi ve destekliyor ama görüşünü değiştirmeyen bir kesim var, o da Cumhuriyet Halk Partisi ve zihniyeti. (AK PARTİ sıralarından alkışlar, CHP sıralarından "Hadi oradan!" sesleri)

ŞEREF ARPACI (Denizli) - Peki, dışarıda niye açlık grevi yapıyorlar Sayın Bakan? Dışarıda açlık grevi yapanlar kim?

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bak, aradan kırk yıl geçti...

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sizin bu kafanız yüzünden dışarıda insanlar...

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Aradan kırk yıl geçti; çağı, şartları iyi okumanız lazım.

EDNAN ARSLAN (İzmir) - Ya "Yenilenebilir enerji" diyorsun, "GES" diyorsun, "RES" diyorsun hâlâ. Neyi savundun ya, Bakanlık yaptın ya, meslek erbabısın ya! Meslek erbabısın ya! Sen zehirli dil kullanıyorsun.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - O bölgede yaşayan köylüler bile gerçekleri gördü, görüşlerini değiştirdi ve bugün bu yasaya destek veriyor ama maalesef Cumhuriyet Halk Partisi görüşünü değiştirmedi.

EDNAN ARSLAN (İzmir) - Sen değiştirdin mi?

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Korkarım, kırk yıl sonra da bu Mecliste benzeri konular tartışıldığında aynı sözleri söylemeye devam edecek. (CHP sıralarından gürültüler)

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Biz doğru kararlarımızı değiştirmeyeceğiz.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ülkemizin yerli kömüre dayalı santralleri geçmişte kamu eliyle kurulmuş, zamanla özelleştirilerek özel sektör eliyle daha verimli işletilmeye başlanmıştır.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Doğru, Soma, Soma'daki kapandı. Özelleştirme...

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bugün, gündemimizde olan bu 3 termik santralde 4.257 personel, Türkiye genelinde ise 24.600 vatandaşımız istihdam edilmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Soma ne olacak, Soma? İşçileri işten çıkartıyorlar.

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bu çalışanlardan yaklaşık 500'ü de Meclisimizi siyasi parti ayrımı yapmaksızın geldi, ziyaret ederek taleplerini ilettiler.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Planlı üretim yapacaksınız, planlı üretim!

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - İşçi istiyor, köylü istiyor, gerçekleri gören vatandaşımız istiyor ama maalesef ana muhalefet ve onu takip eden diğer muhalefet partileri istemiyor. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Muhalefet değil Türkiye'nin 1'inci partisiyiz.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bir de burada bir başka hususa daha değinmek istiyorum. Rehabilitasyonla ilgili olarak bazı eleştiriler alındı, daha önceki sunumlarımda da ifade ettim.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - İtfa oranı nedir, anlat Sayın Bakan!

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bakın, geçmişte maden sahası olarak kullanılıp bugün rehabilite edilen sahaların dünü ve bugünüyle ilgili fotoğrafları sizlerle paylaşmak istiyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

NURTEN YONTAR (Tekirdağ) - Gelin Malkara'daki kömür ocaklarını görün, neresi rehabilite edilmiş?

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Akbelen'e gel, Akbelen'e!

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Sol tarafta maden sahası, şimdi her taraf yemyeşil. Aynı şekilde kömür sahası...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

EDNAN ARSLAN (İzmir) - Sayıştay raporlarında bile tenkit ediliyorsunuz.

AYŞE KEŞİR (Düzce) - Başkanım, lütfen, duyamıyorum.

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Sayın Başkan, bir dakika ilave eder misiniz?

BAŞKAN - İlave edeceğim, müsaade ederseniz ilave edeceğim, takip ediyorum.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - STE Elektrik, Zeytindalı Elektrik ve Akit Enerji bu memlekete 1,1 milyar lira borç taktı, borç!

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Başkanım... Sayın Başkanım, 15-20 tane...

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Sayın Başkanım, teşekkür ediyorum.

2002'deki ve 2023'teki hâli burada görülüyor Aydın linyit sahasıyla ilgili olarak. Yine aynı şekilde TKİ'nin Manisa Kısrakdere kömür maden sahası; sol tarafta önceki hâli, sağ taraftaki bugünkü hâli. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

NURTEN YONTAR (Tekirdağ) - Tekirdağ Malkara kömür ocakları rehabilite edilmemiş durumda.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - İnanmayanlar için oraya tur da düzenleyebiliriz.

NURTEN YONTAR (Tekirdağ) - Resimle olmuyor, resimle olmuyor.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Bakın, yine, Aydın'da 94 ve 2023'teki son durum -hâllerinin- fotoğraflarını sizlerle paylaşmış oldum.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Akbelen'i göster, Akbelen'i!

NURTEN YONTAR (Tekirdağ) - Gidip yerinde göreceksiniz, resimle olmuyor; onu yaşayanlar biliyor.

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; siz istemeseniz de yerin altındaki bu kaynakları ekonomiye, vatandaşımıza kazandırmaya devam edeceğiz.

SALİHA SERA KADIGİL (İstanbul) - Ekonomiye değil, şirketlere, Limak Holdinge, yabancı şirketlere, Kanadalılara, Amerikalılara, Fransızlara veriyorsunuz.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Akbelen'i göster, Akbelen, Akbelen!

FATİH DÖNMEZ (Devamla) - 2053 net sıfır emisyon yolunda bu kanunun ülkemize ve madencilik sektörüne hayırlı olmasını temenni ediyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar)