| Konu: | Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 3 |
| Birleşim: | 111 |
| Tarih: | 18.07.2025 |
SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU BAŞKANI MUSTAFA VARANK (Bursa) - Evet, teşekkür ederim Başkanım.
Öncelikle, DEM PARTİ'den İbrahim Bey'in bir ifadesi oldu, benim 7 kez şirketlerle görüştüğümü söylediğimi iddia etti. Ben kendisinden rica ediyorum -bizim tutanaklarımız tam tutuluyor-tutanakları kontrol etsin. Benim böyle bir ifadem asla yok, zaten şirketlerle 7 kez de görüşmedim. Komisyondaki mevzu, birinci imzacı arkadaşımıza "Bu kanunla ilgili kaç kez toplantı yaptınız, grubumuzda kaç kez görüştünüz?" dediğimde "7 kez." dedi. Dolayısıyla, İbrahim Bey gayet nezaketli bir insan, kendisinden ricam, tutanaklara baksın, sonra da gelsin, Genel Kurulda benden özür dilesin.
Değerli arkadaşlar, sorulara cevap vermeye çalışacağım. Öncelikle şunu ifade etmek istiyorum: Bazı arkadaşlarımızın kanun teklifini hiç okumadığını ithamlarından ve söylemlerinden anlayabiliyorum. Keşke arkadaşlarımız kanun teklifini okusalar, ona göre konuşmalar yapsalardı ama burada zeytin kurulu kuracağımızı iddia edenler, farklı işler yapacağımızı iddia edenler, kanun teklifinde hiç böyle bir şey olmamasına rağmen bunu ifade eden arkadaşlarımız oldu. Ama tekrar söylüyorum, maalesef Türkiye Büyük Millet Meclisinde kanun yapma usullerinde bir müzakere ortamı asla olmuyor. Arkadaşlarımızın müzakereden anladığı "Biz neyi söylersek onu yapacaksınız yoksa biz bu kanunun geçmesine müsaade etmeyiz." şeklinde oluyor. Keşke bu müzakere ortamı olabilseydi.
Bazı ifadeleri düzeltmem lazım. Türkiye'de 400 bin ruhsat verildiği iddiası asla ve kata doğru değildir. Türkiye'de 2002 yılından itibaren 86 bin arama ruhsatı, 25.500 işletme ruhsatı verilmiştir ve aynı süreçte 97 bin ruhsatın da terk ve iptali gerçekleşmiştir. Dolayısıyla, günümüzde devam eden ruhsat sayısı sadece 10 bin işletme ruhsatıdır ve fiilen sadece 4.600 ruhsat şu anda bu işlemlerini fiilî olarak yürütmektedir. Öyle 400 bin rakamları abartılı rakamlardır.
Maden sahaları ülkemizin ne kadarına tekabül ediyor? Sadece yüzde 2,7'sine tekabül ediyor; fiilî kazı yani işlem yapılan alanlarda binde 1'ine tekabül etmektedir. Dolayısıyla, uluslararası standartlara baktığımızda, Türkiye'deki maden sahalarının diğer ülkelerden düşük olduğunu söyleyebiliriz.
Arkadaşlarımız acele kamulaştırma kararlarının mülkiyet hakkına bir ihlal olduğunu ifade ettiler. Değerli arkadaşlar, acele kamulaştırma bu kanunla gelen bir uygulama değil. Acele kamulaştırma kararı verildikten sonra mahkemeler tarafından el koyma kararları veriliyor. Mahkeme süreçleri zaten açık. Dolayısıyla, burada mülkiyet hakkına bir tehdit asla yoktur.
Tabii, burada kanun yapma süreçleriyle ilgili şunu da özellikle ifade etmek istiyorum: Değerli arkadaşlar, bakın, biz, genel olarak Türkiye'deki bütün kanunlara baktığımızda çok detaylı kanunları bu Meclisten geçirdiğimizi görüyoruz. Aslında sorgulamamız gereken budur. Biz, genel yetkiyi yürütmeye vermeliyiz; yürütme yönetmeliklerle, genelgelerle, kararlarla, kararnamelerle aslında gerekli işlemleri yapmalı; ancak böyle yapabilirsek doğru kanunları yapabiliriz. Yoksa burada bizim çıkardığımız kanunların bir kısmı âdeta yönetmelik mesabesinde.
Sadece bir örnek vermek istiyorum: Bir kuruldan bahsediyoruz, stratejik madenleri belirleyecek Kuruldan. Arkadaşlarımız dediler ki: "İşte, zaten odalar bunlarla ilgili kararları verdi. Dördüncü sınıf madenler stratejik madenlerdir." Ben size desem ki değerli arkadaşlar, stratejik madenlerin içine kumu eklememiz lazım, kum çok stratejik bir madendir, herhâlde bana gülersiniz. Ama dünyanın en kaliteli seramik kumu Türkiye'de ve Ukrayna'da çıkıyor ve Ukrayna savaşı çıktığında dünyadaki diğer devletler bizim kapımızda âdeta yattılar bu kumdan alabilmek için. Şimdi, bu kumun stratejik olduğuna kim karar verecek? Meclise getirip kanun tartışması yapıp, ya, bu kum çok stratejiktir, bunun yüzde 10'unu depolayalım ya da şuna satmayalım mı diyeceğiz yoksa yürütme bunun kararını verecek, o Kurul kararını verecek, gerekli tedbirleri mi alacak?
Değerli arkadaşlar, yasama, yürütme, yargı arasında aslında doğru ilişkiyi tesis etmemiz için bizim yürütmeye gerekli yetkiyi vermemiz lazım. Aslında, biz, bu çıkardığımız kanunlarla yürütmenin sınırlarına girmiş oluyoruz.
Rehabilitasyon konusu çok gündeme geldi. Ben, arkadaşlarımızdan rehabilitasyon konusunda bir teşekkür beklerdim. Mevcut rehabilitasyon kanunu kesinlikle bu kanundan daha kötü bir durumdadır. Şu anda şirketleri daha zorlayıcı, rehabilitasyonu zorunlu hâle getiren, rehabilitasyon bedellerini ayrı bir hesaba aktarıp orada bekleten, dokunmayan bir kanun teklifi ama arkadaşlarımız buna karşı çıkıyor. Mevcut durumda rehabilitasyonla ilgili bedeller hem düşük hem de hazineye yatırılıyor, hazinenin genel bütçesi içerisinde zaten kaybolup gidiyor. Şimdi, biz ayrı bir rehabilitasyon bedeli ve hesabı açıp burada bu parayı hem nemalandırıp hem de rehabilitasyon için kullanmış olacağız. Bunun için teşekkür beklerken arkadaşlarımızın itirazları geliyor.
İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - Çok beklersin, çok!
SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU BAŞKANI MUSTAFA VARANK (Bursa) - Şimdi, Muğla bölgesinde...
TAHSİN OCAKLI (Rize) - İkizdere ve Fırtına Vadisi'nde neden yapmadınız rehabilitasyonu?
SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU BAŞKANI MUSTAFA VARANK (Bursa) - Değerli arkadaşlar, burada arkadaşlarımız dediler ki: "Köylülerle görüşmediniz, köylülerle görüşmeden bu kanun buraya geldi." Sizin bize verdiğiniz bütün isimleri biz komisyon toplantısına davet ettik, bugün dışarıda gösteri yapan arkadaşlarımız ki kendilerine saygı duyuyorum haklarını arama hakları elbette vardır ama aynı zamanda o bölgeden gelip, 5 bin işçiyi temsilen buraya gelip gösteri yapan 500 işçinin de hakkını arama hakkı vardır. Dolayısıyla burada işçilerimize "satılık işçiler" demek, burada muhtarlarımıza, bölgedeki 26 muhtardan 25'ine "satılık" demek gerçekten çok yakışıksız. Burada koruma kullanma dengesini elbette gözeteceğiz.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU BAŞKANI MUSTAFA VARANK (Bursa) - Burada kamu yararı neyi gerektiriyorsa onu yapmak için gayret gösteriyoruz, milletimiz için gayret gösteriyoruz.
Teşekkür ederim.