İBRAHİM YURDUNUSEVEN (Afyonkarahisar) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ilk imza sahibi olduğum 2/3138 sayılı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşmeleri üzerine söz almış bulunmaktayım. Gazi Meclisimizi ve ekranları başında bizleri seyretmekte olan aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, görüşmelerine başladığımız kanun da kara yolu trafik güvenliğinin artırılması açısından önemli bir adım niteliğindedir. Bu teklifin amacı, trafik güvenliğini doğrudan tehdit eden davranışlara yönelik yaptırımların caydırıcılığını artırmak, teknolojik gelişmelere uyum sağlamak ve uygulamada karşılaşılan aksaklıkları gidermektir.

Kıymetli milletvekilleri, trafik güvenliği istisnasız 86 milyon vatandaşımızın hayatını doğrudan etkileyen hayati bir konudur. Trafik kazaları sonucunda meydana gelen ölüm ve yaralanma sayılarındaki artış ise toplumsal ve ekonomik kayıpların ciddi boyutlara ulaşmasına neden olmaktadır. Öncelikle şunu belirtmek isterim ki trafik güvenliği bir kamu güvenliği meselesidir. Dünya genelinde her yıl yaklaşık 1 milyon 200 bin kişi trafik kazaları sonucu hayatını kaybetmekte, 50 milyonu aşkın kişiyse yaralanmaktadır. Tüm ülkeler trafik kazalarını en aza indirmek için büyük çaba sarf etmektedir. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından kamuoyuna açıklanan 2021-2030 Karayolu Trafik Güvenliği Strateji Belgesi çerçevesinde belirlenen temel hedef Dünya Sağlık Örgütünün küresel ölçekli önlenebilir halk sağlığı sorunu olarak tanımladığı trafik kazalarına bağlı ölüm ve ağır yaralanmaları yüzde 50 oranında azaltmak ve nihayetinde uzun vadede sıfır can kaybı vizyonuna ulaşmaktır. 2021-2030 Karayolu Trafik Güvenliği Strateji Belgesi'yle 2021-2023 Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı ve 2024-2027 Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı kapsamında yapılması hedeflenen faaliyetlerin çoğu gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, 2025-2029 Yargı Reformu Strateji Belgesi'nde de trafik güvenliğini artırmaya yönelik pek çok hedef yer almaktadır. Bugün burada görüşmelerine başladığımız kanun teklifinin yasalaşmasıyla birlikte söz konusu eylem planlarında hedeflenen faaliyetlerin büyük bir kısmını da gerçekleştirmiş olacağız.

Kara yolu ulaşımı günlük hayatın vazgeçilmez bir parçasıdır. İnsan hayatını olumsuz etkileyen trafik kazaları küresel ölçekteki sorunların ilk sıralarında yer almaktadır. Bu kanun teklifiyle hedefimiz trafikte sıfır can kaybıdır. Cumhurbaşkanımızın da söylediği gibi, bu konu her türlü siyasi ve fikrî ayrılığın ve her türlü rekabetin, tartışmanın üstünde bir ilkedir, meseledir.

Bakın, değerli milletvekilleri, size küçük bir bilgi vermek istiyorum: 2024 yılı içerisinde trafik kazalarında günlük ölüm sayısı 17,4'tür. Trafikte hızınızı bir kilometre daha artırdığınızda ölüm ve yaralanma ihtimali yüzde 4 artmaktadır. Sürücülerimizin büyük çoğunluğu trafik kurallarına uymakta fakat kural tanımayan küçük bir azınlık hem kendi canını hem de sevdiklerinin canını, diğer masumların canını hiçe saymaktadır. Bu azınlık gruba yönelik caydırıcı olmanız şart çünkü yapılan bütün çalışmalar gösteriyor ki caydırıcılık arttıkça kaza sayıları ve trafik ihlalleri de azalmaktadır.

Çok değerli milletvekilleri, trafikte can kayıplarını önlemek, güvenli sürüş kültürünü yerleştirmek ve caydırıcılığı en üst seviyeye taşımak amacıyla hazırladığımız kanun teklifi yürürlük ve yürütme maddeleri dâhil toplam 36 maddeden oluşmakta. Hazırlanan bu teklifle mevcut kanunun 32 maddesinde değişiklik öngörülmekte, ayrıca 2918 sayılı Kanun'a bir ek madde ve bir de geçici madde eklenmektedir. Teklifin hazırlık sürecine katkıları sebebiyle başta İçişleri Bakanlığımızın değerli bürokratları olmak üzere, kolluk kuvvetlerimize, görüş alışverişinde bulunduğumuz ve katkılarını esirgemeyen diğer Bakanlıklarımız bürokratlarına, çok kıymetli akademisyenlere, sivil toplum kuruluşların değerli temsilcilerine ve değerli milletvekillerimize teşekkür ediyorum.

Kanun teklifimiz Gazi Meclis tarafından onaylandığında ihlalden kaynaklanan trafik kazalarına keskin bir neşter olacak ve pek çok faciaya da dur diyecektir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; şimdi, size, teklifte yer alan düzenlemelerle ilgili kısa bir bilgi vermek istiyorum. Söz konusu kanun teklifimizle öncelikle hız sınırlarını aşanlara, şerit ihlali yapan ve kara yolunda makas ya da drift atanlara, emniyet şeridini veya banketlerini ihlal edenlere, motosikletlerle akrobatik hareket yapanlara, kara yolunda mevzuata aykırı yarış veya koşu yapanlara, ambulans ve itfaiye gibi geçiş üstünlüğü bulunan araçlara yol vermeyenlere, kara yollarında ters istikamette araç sürenlere, kolluğun "Dur!" ikazına uymayarak kaçanlara, ağırlık ve boyut denetimlerine girmeyenlere veya denetim yapılmasını engelleyenlere, araçlarda mevzuata aykırı teknik değişiklik yapanlara, trafik ışıklarına ısrarla uymayanlara, plakasız veya sahte plakayla trafiğe çıkanlara, tescil plakası almadan araç kullananlara veya tescil plakasında değişiklik yapanlara, takograf veya taksimetre kullanma zorunluluğuna aykırı davrananlara, sürücü belgesiz motorlu araç kullananlar ile sürücü belgesi geri alındığı veya iptal edildiği hâlde motorlu araç kullanmaya devam edenlere, emniyet kemeri, kask, koruma başlığı, koruma gözlüğü, çocuk bağlama sistemi veya diğer kurucu sistemleri bulundurmayanlara, alkol, uyuşturucu veya uyarıcı maddenin etkisi altında araç kullananlara, geçiş üstünlüğü hakkını keyfî olarak gereksiz ihlal edenlere, saldırı amacıyla ısrarlı takibi yapanlara veya bu amaçla araçtan inenlere -ki bu konuyu ısrarla önemsiyorum- düğün, konvoy gibi nedenlerle keyfî olarak kara yolunun ulaşıma kapanmasına neden olanlara, araçlar arasındaki güvenli mesafeye uymayanlara, kavşakta, geçiş üstünlüğüne uymayanlara, araçlarda çevredekileri rahatsız edecek derecede, gürültü çıkaracak şekilde değişiklik yapanlara, çevredekileri rahatsız edecek şekilde yüksek sesle müzik dinleyenlere, arkadan çarpma, devrilme ya da koruyucu yapılar kullanmayanlara, ses, müzik, görüntü ve haberleşme cihazlarının mevzuatla belirlenen şartlara aykırı kullananlara, seyir hâlinde cep telefonu kullananlara; yine mevzuata aykırı olarak korsan taşımacılık yapanlara, ölümlü ve yaralanmalı kazalarda da zaruret dışında kaza yerini terk edenlere yönelik caydırıcı cezalar ve trafik güvenliğini düzenleyen bazı maddeler kapsamında değişiklikler öngörülmektedir. İfade etmek gerekir ki bu değişiklikler yapılırken kanunda yer alan tüm cezaların artırımı şeklinde bir yöntem izlenmemiş, sahada trafik güvenliğini tehlikeye düşüren hususlarda caydırıcılığın artırılmasına yönelik bazı yaptırımların kademelendirilmesi ve ağırlaştırılması amaçlanmıştır.

Kısaca, birkaç maddeden de bahsetmek istiyorum. Madde 4'e göre tescil plakasının farklı okunmasına veya okunmamasına neden olacak şekilde plaka değiştirenlere 140 bin ceza ve otuz gün araç trafikten men edilecek.

Yine, kanun teklifin en önemli maddelerinden biri olan, biraz önce de üstüne basarak söylediğim 10'uncu maddesinde trafikte saldırı amacıyla bir başka aracı ısrarla takip etmek veya bu amaçla araçtan inmek 180 bin TL idari para cezasıyla cezalandırılacak, sürücü belgesi altmış günlüğüne geri alınacak ve araçlar altmış gün süreyle trafikten men edilecektir ve daha sonra bu araca tekrar belge alınabilmesine mutlaka psikoteknik değerlendirme şartı getirilmiştir.

Yine, 11'inci maddede kırmızı ışık ihlaline 5 bin lira, bir yıl içinde 6'ncı defa ihlal edilmesi hâlinde 80 bin lira gibi ceza uygulanacak ki bir yıl içinde altı defa ihlal eden bir kişinin de artık ehliyeti iptal edilip tekrar psikoteknik şartnameye gelecektir.

Yine, 14'üncü maddeyle hız miktarı eskisindeki gibi yüzde oranlık değil, miktar ve tekrarlanan ihlallere göre de cezalar artırılmıştır.

Madde 33'te Karayolları Trafik Kanunu'nun idari yaptırıma bağlayarak yasakladığı bir eylemi basın, yayın, internet, sosyal, dijital medya ve diğer elektronik cihazlar yoluyla paylaşarak trafik kuralı ihlali yapmaya özendiren görüntüleri alenen paylaşanlara da 25 bin TL para cezası kesilecektir. Böylece trafik kuralı ihlallerini sosyal medyada paylaşarak özendirmenin engellenmesi, idari para cezası karar tutanaklarında görevli personelin açık kimliği yerine personel tanıtım numarasının yer alması, kış lastiği uygulaması, ölümlü ve yaralanmalı trafik kazalarında zaruret dışında ve trafik zabıtasının iznini almadan olay yerinin terk edilmesine hapis cezası getirilmektedir.

Bu değişikliklerle birlikte sadece cezalar değil, devletin kararlılığı da artırılmaktadır değerli milletvekillerimiz. Bu teklif sadece trafik cezalarını artıran değil, trafikte sorumluluk bilincini güçlendiren, ihlale karşı kararlı bir şekilde müdahale eden caydırıcı ve adaletli bir dönüşüm paketidir. Ülkemizi yollar ve otoyolları ile köprülerle, tünellerle yirmi üç yılda ağlarla ören ve güvenli, konforlu yolculuk yapmamızı sağlayan başta Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere bugüne kadarki tüm Ulaştırma ve Haberleşme bakanlarımıza ve bu Bakanlıkta çalışan tüm genel müdürlerimize ve yine, bu Bakanlıkta çalışan tüm personelimize şimdiden teşekkür ediyorum.

Sayın Başkanım, çok değerli milletvekilleri; görüşülen kanun teklifinin ülkemiz ve milletimiz için hayırlı olmasını diliyor, müzakerelere vereceğiniz katkılardan dolayı da şimdiden teşekkür ediyorum.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)