CHP GRUBU ADINA AYLİN YAMAN (Ankara) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Bugün toplum sağlığını tehdit eden ve artık, ülkemizin yapısal bir sorununa dönüşen gıda güvenliği krizini konuşuyoruz. Son dönemde artan gıda zehirlenmeleri asla tesadüf değil, denetim eksikliği ve sistemsel zafiyetlerin bir sonucudur. Saha kontrol mekanizmalarındaki yetersizlikler ve belediyelerin de elinden alınan denetim yetkileri, özellikle kabuklu deniz ürünleri, kümes hayvanları, çiğ süt ürünleri, pirinç, yeşil yapraklı sebzeler, konserve gıdalar gibi riskli ürünlerin satışını gerçekleştiren gıda işletmelerinde ancak olay yaşandıktan sonra fark edilebilir hâle gelmiştir. Bu durum, toplum sağlığını korumak için gereken bilinç düzeyini ve proaktif anlayışı yok etmektedir. Soru önergelerimize verilen yanıtlardan son iki yılda 40 bine yakın kişinin gıda zehirlenmesi tanısıyla tedavi altına alındığı bilinmektedir. Çok yakın bir zamanda yine bir denetim zafiyeti olan kaçak alkolün yarattığı halk sağlığını konuşmuştuk.

Türkiye olarak durumumuz uluslararası alanda da alarm vermektedir. Avrupa Birliğine gönderilen ürünlerde ilk dokuz ayda 384 ihlal tespit edilmiş ve Türkiye bu listede 1'inci sıraya yerleşmiştir. Pestisit kalıntıları, aflatoksin gibi kanserojen maddeler ve mikrobiyolojik riskler yalnızca ihracatımızı değil iç piyasayı da tehdit etmektedir çünkü geri dönen bu ürünlerin tamamının imha edilip edilmediğine dair düzgün veri bulunmamaktadır ve süreç şeffaf yönetilmemektedir.

Konunun en kırılgan grubu olan çocuklarımız bu durumdan en fazla zarar gören gruptur. Kontrolsüz kimyasal kullanımı, çocuk gelişimini tehdit eden, görünmez ama kalıcı bir halk sağlığı risk yaratmaktadır. Bu nedenle, gıda güvenliği sadece teknik bir konu değil toplum sağlığı ve yaşam hakkı meselesidir.(CHP sıralarından alkışlar)

Değerli milletvekilleri, bu noktada altını özellikle çizmek isterim: Bu sürecin bel kemiği olması gereken gıda mühendisleri üretimden depolamaya, hijyenden tehlike analiz ve kritik kontrol noktalarının denetimine, pestisit takibinden laboratuvar analizine kadar gıda zincirinin her aşamasında bilimsel kontrolü sağlayan meslek grubudur ancak sayıları son derece yetersizdir, yetki ve sorumlulukları zaman içinde daraltılmıştır. Gıda mühendislerinin etkin kullanılmadığı bir ülkede gıda güvenliğinin sağlanması mümkün değildir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın.

AYLİN YAMAN (Devamla) - Bu nedenle, denetim yetkilerinin güçlendirilmesi, belediyelere denetim yetkilerinin geri verilmesi, gıda mühendislerinin hem sahada hem kurumlarda daha etkin rol alması, laboratuvar kapasitesinin artırılması, pestisit kullanımının sıkı biçimde kontrol edilmesi artık bir tercih değil zorunluluktur.

Bu sorundan işini düzgün yapan işletmeler de mağdur olmaktadır. Bir Valimiz "Güvenle dışarıda yiyebilirsiniz, merdiven altına dikkat edin. Etin kilosunun ne kadar olduğunu biliyorsunuz, altındaysa yemeyin." diyebilmektedir. Sorumluluk alması gerekenler sorumluluğu halkın omuzlarına bırakamaz.

Kaybettiğimiz Böcek ailesinin yakınlarına başsağlığı ve sabır dileyerek toplum sağlığı için bu özel Dünya Çocuk Hakları Günü'nde çocuklarımızın geleceği için güvenli gıda tüketiminin bir hak olduğu bilinciyle ulusal düzeyde kapsamlı bir gıda güvenliği eylem planının hayata geçirilmesi gerekmektedir. (CHP sıralarından alkışlar)