GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI HAYATİ YAZICI (Rize) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 2012 mali yılı bütçe kanunu kapsamında Bakanlığımın bütçesiyle alakalı yapılan müzakereler vesilesiyle söz almış bulunuyorum. Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, buradaki konuşmalardan, gerçekten katkı verenler oldu ama bizim yaptığımızı dokuz yıldan bu yana anlamayacak içerikte beyanlar da oldu.

Bir defa özellikle şunun altını çizmek isterim: Türkiye dokuz yıldan bu yana her alanda muazzam bir değişim ve dönüşümü yaşamaktadır. Bizim bu iş görme usulümüzün temelinde devlet-birey ilişkilerine bakışımız yer almaktadır. Gerçekten biz, devleti bireylerin oluşturduğu bir hizmet ünitesi olarak görüyor ve algılıyoruz. Devletin hakları yok, devletin görevleri var, bireylerin hakları var. Dolayısıyla bütün faaliyetlerimizin merkezinde insan var, insanın huzuru, güvenliği, esenliği var. Bu perspektifle icraatımızı gerçekleştiriyor, yolumuza devam ediyoruz.

Bakanlığım Gümrük ve Ticaret Bakanlığının çalışmaları da bu kapsamda ve gerçekten Türkiye'nin bütün ticari faaliyetleri açısından son derece önemli bir yeri bulunan, kamu kurum ve kuruluşları içerisinde önemli bir yere sahip Gümrük ve Ticaret Bakanlığı kara, deniz ve hava hudut kapılarında eşya ve insan trafiğini gerçekleştiren önemli bir kuruluş. Türk tüccarının, sanayicisinin ülkemize sağlayacağı katma değeri oransal olarak büyütmek, rekabet gücünü arttırmak için gerçekten Gümrük ve Ticaret Bakanlığı son derece çağdaş teknolojileri devreye sokmakta ve gümrükle alakalı bütün deneyimleri Avrupa Birliği anlaşmaları kapsamında mevzuatımıza kazandırmakta ve uygulama süreçlerini seri bir şekilde işletmektedir.

Bu açıdan baktığımız zaman, gümrükler öncelikle eşyanın beklemeksizin gümrük kapılarında çok seri şekilde maliyete yük getirmeden müşteriye erişimini sağlamak, aynı şekilde gümrük kapılarında her türlü kaçağı önlemek, uyuşturucu, esrar hatta insan tacirliğine kadar her türlü kaçağı da önlemek gümrüklerin görevi. Bu anlamda da ortaya koyduğumuz verilere bakıldığında gerçekten Bakanlığımızın önemli sonuçları elde ettiğini görmek ve sizlerle paylaşmak mümkün.

Değerli milletvekilleri, öncelikle Gümrük ve Ticaret Bakanlığında beşerî kaynak eksiğimizi özellikle 2011 yılı içerisinde giderdik. Buradan, yüce Meclisten geçen kanunlarla Bakanlığımızın kadro sorunu çözülmüş durumda. Bu sene 1.400 dolayında yeni eleman alma imkânımız oldu, inşallah, önümüzdeki iki yıl içerisinde de 4-5 bin dolayında eleman istihdam etmek suretiyle, personel açığımız açısından Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bir sorun yaşamayacak. Bunu inşallah gerçekleştireceğiz.

Bunun yanında, değerli milletvekilleri, mevzuatımızı her gün yeniliyoruz. 2009 yılında yüce Mecliste, burada, el birliği içerisinde 84 maddelik bir değişikliği gerçekleştirdik, ama Avrupa Birliği'yle Gümrük Birliği Anlaşması imzalayan tek ülke olan Türkiye, elbette ki Avrupa Birliği gümrük kodlarına uyumu sağlamakta, bu, gümrük anlaşmasının gereği. Dolayısıyla, değişen gümrük anlayışları, gümrük tarife pozisyonları çerçevesinde mevzuatımızda doğmuş eksiklikleri de inşallah, sevk edeceğimiz tasarılarla Mecliste gidermeyi sağlayacağız.

Değerli milletvekilleri, gümrüklerle ilgili ve ticaretle alakalı yaptığımız çalışmalardan sizlere örnek vermek istiyorum. İlk defa, Türkiye, Ortak Transit Sözleşmesi'nin tarafı olmuştur ve Avrupa Birliği üyesi ülkeler topraklarında hareket edecek olan tır taşımacıları, tır karneleriyle, varış noktasından çıkış noktasına kadar sadece karneyle hareket etmek üzere, başka bir işleme tabi tutulmaksızın mal hareketini gerçekleştirme imkânına kavuşacak. Bu bir yenilik, bu uygulamayla alakalı ikincil mevzuat düzenlemelerimizi sürdürüyoruz.

Gene gümrüklerimizle alakalı antrepolarımızı lojistik merkez hâline getirdik. Türkiye'de üretim yapacak tüccarımız, sanayicimiz, üretiminde kullanacağı bazı hammaddeleri doğrudan doğruya yurtdışından antreposuna gümrüksüz olarak getirmeyi sağlayacak, Türkiye'de kullanacağı hammaddeyle birlikte bu ürünü mamul hâle getirip satışını yapma imkânına erişecektir. Bu projeyi biz İhracatçılar Meclisiyle birlikte ortak proje olarak hayata geçirdik, uygulama süreçleri devam ediyor.

Gümrüklerde en önemli yeniliklerden bir tanesi, yetkilendirilmiş gümrük müşavirliğini devreye koyduk ve gümrük antrepoları artık yetki verilmiş, güven kazanmış gümrük müşavirleri tarafından denetlenmekte ve böylece personel tasarrufu sağlamaktayız. Şunun altını özellikle çizmek istiyorum: Elbette ki, biz antrepoları gümrük müşavirlerine terk etmiş değiliz. Aynı zamanda, bu gümrük müşavirlerinin yaptığı iş ve işlemler antrepo düzeyinde her yıl periyodik olarak, şikâyet olması hâlinde de doğrudan doğruya kovuşturma ve incelemeleri sürdürülmektedir.

Yine gümrüklerle alakalı çok önemli vizyonumuzdan bir tanesi, küresel dünya olarak nitelediğimiz bu dünyada ilişkilerin çok yoğunluk arz ettiği ticari çerçevede İpek Yolu Gümrük İdareleri Projesi'ni 2008 yılında devreye koyduk ve bunu, her yıl belli bir ülkede toplantıları yapmak, içeriğini derinleştirmek suretiyle sürdürüyoruz. Bu seneki toplantıyı Gürcistan'da gerçekleştirdik. Türkiye'nin hazırladığı Kervansaray Projesi olarak nitelediğimiz proje, bu faaliyetin somut projesi hâline geldi. Çalışmalar bu çerçeve sürüyor.

640 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'yle Gümrük ve Ticaret Konseyi oluşturuyoruz. Artık ticaretle alakalı, gümrükle alakalı bütün paydaşlar bu konsey içerisinde yer alacak, politikalar burada belirlenecek ve Hükûmet olarak icra aşamasına koyacağız.

Yine bir yenilik olarak, bu senenin başına kadar, hatta ortasına kadar Maliye Bakanlığında Uzlaştırma Kurulu vardı, bütün vergi ihtilaflarında Maliye Bakanlığı mükelleflerle birlikte masaya oturuyor, tartışıyor, bir çözüm buluyor, ona göre yol haritasını belirliyordu. Gümrük idareleri vergi toplamasına rağmen, bundan mahrumdu ve ilk defa, torba olarak nitelenen kanunla uzlaşma müessesesini Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bünyesinde oluşturduk.

Kapılarımızı yeniliyoruz; bunların üzerinde durmayacağım?

Değerli milletvekilleri, kaçakçılıkla son derece etkin bir mücadele sürdürüyoruz ve kaçakçılık olaylarıyla ilişkin olarak, özellikle akaryakıt kaçakçılığı, çay kaçakçılığı, tütün ve tütün mamulleri kaçakçılığı gibi alanlarda son derece etkin yol haritası belirlenmiş, çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

MALİK ECDER ÖZDEMİR (Sivas) - Sigara kaçakçılığı her gün büyüyor Sayın Bakan. Ankara'da, İstanbul'da kaçak sigara satılıyor; bu nasıl oluyor?

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI HAYATİ YAZICI (Devamla) - Bu konularla alakalı oluşturulmuş özel komisyonlar vardır. Bu komisyonların hazırladığı eylem planları icra aşamasına konulmuş. Örneğin, akaryakıt kaçakçılığıyla alakalı 10 numaralı yağın vergi oranlarını artırdık; o mücadele yöntemlerinden bir tanesi. Bununla ilgili 16 tane eylemimiz var. Bunları da gerek olması hâlinde ilgili arkadaşlara gönderme imkânım olacak.

Keza ilk defa, tütün ve çay kaçakçılığıyla mücadele etme kapsamında eğitilmiş köpekleri devreye koyduk. 32 tane eğitilmiş köpeğimiz var. Bunlar uyuşturucuyla mücadele ve ilk defa 6 adet köpeği tütün ve kaçak çayla mücadele etmek üzere devreye koymuş bulunuyoruz.

Değerli milletvekilleri, gümrük kapılarında özellikle bazı grupların oluşturduğu güvenliği bozucu ve gümrüklü yer ve sahalarda hareket kabiliyetini azaltıcı eylemlerin varlığını içinizde bilenleriniz var. 640 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin verdiği yetki kapsamında bu şekilde olayların yaşandığı gümrük kapılarında acil müdahale timleri oluşturduk ve bu timler devrede. Bunlar işte, Habur'da var, Gürbulak'ta var, Sarp'ta var. Bu timler, silahlı olan bu timler gümrüklü yer ve sahalarda polisin yanında, jandarmanın yanında güvenliği sağlamakla görevli bulunmaktadırlar.

Değerli milletvekilleri, sizlere şimdi bazı özgün projelerimizden de söz etmek istiyorum. Kâğıtsız gümrük işlemi hedeflerimizden bir tanesi. Gümrüklerimizdeki bütün işlemleri, mükellefin, herhangi bir yazılı evrak sunmadan, İnternet ortamında, elektronik ortamda beyanda bulunmak suretiyle işlemlerini icra eder hâle gelmesi hedefimiz. Bununla ilgili pilot uygulamaları başlattık ve bu uygulamayı "yetkilendirilmiş yükümlü" olarak nitelediğimiz yani ticari erbaplar arasında güven sağlamış, güven duyulan kişiler nezdinde uygulayacağız. Onlar açısından, bir anlamda, VİP uygulaması olacak ve bu uygulama, inşallah 2012 yılı sonunda, bütün Türkiye'de, yetkilendirilmiş yükümlüler açısından uygulanır hâle getireceğiz.

Hal kayıt sistemi, biliyorsunuz, 1 Ocak 2012'de devreye girecek ve hal kayıt sistemiyle Türkiye'de kayıt dışı milyonlarca ton meyve ve sebze kayıt altına alınacak ve bu sistemin devreye girmesiyle hem üretici hem tüketici? Ve hem de kayıt dışılık ortadan kalkacak. Dolayısıyla hal kayıt sisteminin 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren devreye girmesiyle kayıt dışılık sona erecek, vergi ödemeksizin seyreden Türkiye genelindeki meyve ve sebzenin vergiyle ilişiği sağlanacak ve ürünlerle ilgili kimlik kodları oluşturulacak, ürün zayiatları da asgariye indirilecektir.

Lisanslı depoculuk ve ürün ihtisas borsacılığını devreye koyduk. Bunun ilk uygulamasını Polatlı'da gerçekleştirdik ve bu uygulamanın da geliştirilmesiyle gerçekten, ürününü depolama imkânı bulunmayan müstahsilimiz ürününü depolama imkânına kavuşacak ve ürününü depolama imkânı olmayan müstahsil, uygun olmayan zamanlarda ürününü elden çıkartma gibi bir zorlukla karşılaşmayacak. Depoya bıraktığı ürününe karşılık elinde kıymetli evrak niteliğinde taşıyacağı bir belge olacak ve onu bankalara ibraz etmek suretiyle kredi kullanma imkânına erişecek.

Yerinde gümrükleme uygulamasını devreye sokacağız. Gene, yetkilendirilmiş yükümlüler iş yerlerinde, depolarında, antrepolarında gümrük işlemlerini doğrudan doğruya yapacaklar ve bunu aydan aya beyan edecekler ve bunun kontrolünü sağlamak üzere beyannamelerine eklemeleri gerektiği evrakları kendi ofislerinde muhafaza edecekler, kontrol edilmesi hâlinde bunu göstereceklerdir.

Diğer bir yeniliğimiz değerli milletvekilleri: Biliyorsunuz 1 Temmuz 2012 tarihinde Türk Ticaret Kanunu yürürlüğe girecek, bu, ticari hayatımızda son derece önemli yenilikler getirmektedir. Bu Kanun'un tabii detaylarına burada girecek zamanım yok ama bu Kanun'un uygulamasıyla alakalı olarak Merkezî Sicil Kayıt Sistemi çalışmamız sürüyor. Nasıl ki gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası varsa ticari faaliyette bulunan her gerçek kişinin ve tüzel kişinin de bir ticari kayıt sistemi olacak, bütün iş ve işlemlerin bu "MERSİS" olarak nitelediğimiz bu sistem üzerinden kontrolü mümkün olacak.

Bir diğer önemli alan tüketici alanı. Sayın milletvekilleri, Türkiye'de 74 milyon insan kimi tacir kimi sanayici kimi serbest meslek erbabı ama 74 milyonun hepsi, hepimiz tüketiciyiz. Dolayısıyla Bakanlığımızın özellikle tüketici haklarına ilişkin alanına daha fazla önem vereceğiz. "M-tüketici" dediğimiz mobil cihazlarla tüketiciler haklarını nerede, nasıl arayacaklarını öğrenme ve erişim imkânına kavuşacaklar.

Çok önemli yeniliklerden veya projelerden bir tanesi de hedefimizde gümrüklerde tek pencere sistemini devreye koymak. Gümrük kapılarında iş gören vatandaşlarımız evraklarını, pasaport işlemlerini, kayıt işlemlerini, laboratuvar işlemlerini çok değişik yerlerde dolaşarak değil, bir yerde, bir noktada, bir merkezde -buna "tek pencere sistemi" diyoruz- yapacak hâle gelmek de hedeflerimizden bir tanesi.

Burada birtakım sorular yöneltti arkadaşlarımız, özellikle bir tanesi? Söz adamı bağlar, biz öyleyiz. Biz, bakın, hiçbir zaman yapamayacağımız bir işin sözünü vermedik, ama ne söylediysek onu yaptık.

ALTAN TAN (Diyarbakır) - Habur'dan haberiniz var mı Sayın Bakan?

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI HAYATİ YAZICI (Devamla) - Ne söylediysek onu yaptık. Yapamayacağımız hiçbir?

ALTAN TAN (Diyarbakır) - Habur'a gidin Sayın Bakan, Habur'a.

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI HAYATİ YAZICI (Devamla) - Ve biz sözümüzün adamıyız; bunun altını özellikle çizmek istiyorum.

Yine burada, Habur'la ilgili kapıdaki sıkıntılardan söz ettiniz. Doğrudur, bazen sıkıntı yaşanıyor; herhâlde siz o sıkıntının çok yoğun olduğu bir evreye rast gelmişsiniz. Ama Habur'la ilgili verileri bugün itibarıyla değerlendirdiğimizde Habur'daki bekleme süreleri Türkiye tarafında bir günü geçmemektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANI HAYATİ YAZICI (Devamla) - Değerli milletvekilleri, bütçemizin ulusumuza hayırlı olmasını diliyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

ALTAN TAN (Diyarbakır) - Birlikte gidelim Sayın Bakan, birlikte gidelim.

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Bakan.