ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Kayseri) - Sayın Başkan, değerli arkadaşlar; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 2012 yılı bütçesini sunmak üzere huzurlarınızda bulunuyorum. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Öncelikle, Plan ve Bütçe Komisyonunda milletvekillerimizden gelen yaklaşık 100 adet soruyu, bu arada, yanıtladık ve kendilerine cevabi olarak da gönderdik. Bunu şu açıdan söylüyorum: Tamamen şeffaflık üzerine ve geçtiğimiz yasama döneminde de 621 adet yazılı soru önergesi, hepsi cevaplanmıştı ve 315 adet de, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda ilgili kanun ve uluslararası anlaşmalarla alakalı görüşmelerde yöneltilen sorularla beraber 315 adet soru da o tarzda cevaplanmıştı. 24'üncü Yasama Döneminde ise şu ana kadar yazılı soru önergeleri açısından baktığımızda, 89 adet soru önergesine yine yüzde 100'üne cevap verildi ve bugün itibarıyla de o 21 milletvekilimizin 100 adet sorusu da cevaplanmış oldu tarafımızdan.

Ben, tabii, yapıcı soruları ve eleştirileri ile katkı koyan gerek partimizden gerekse muhalefetten bütün arkadaşlarımıza teşekkür ediyorum. Şeffaflık gereği tabii ki milletvekillerimiz denetim mekanizmalarını bir nevi çalıştırmış oluyorlar ve bizim de daha şeffaf bir şekilde Bakanlık faaliyetlerimizi arkadaşlarımızla paylaşma imkânımız oluyor.

Tabii ki bu arada bir kısım düzeltmeleri de yapmak durumundayız. Bazı yanlış bilgiler oluyor, bilgi kirlilikleri olabiliyor, kamuoyunu yanlış yönlendirebilecek konular olabiliyor. Nitekim biraz önceki konuşmalarda da bu tür yanlış bilgileri düzeltmek adına da ben konuşma metnimi değiştiriyorum ve bu tarz konulara girmek istiyorum. Mesela, özellikle nükleer güç santralleriyle alakalı bir yanlış algılama var, o da şu: Fiyatlama mekanizmaları, bu anlaşmalar nasıl yapıldı, gizli saklı mı yapıldı yoksa kapılar ardında başka şeyler mi yapıldı? Bu tür konularda biraz istifhamlar uyandırılıyor, bunları biraz daha paylaşmak isterim.

Değerli arkadaşlar, kırk yıl içerisinde yaklaşık dört tane büyük ihale yapıldı ve uluslararası ilişkilerden arındırılamayacak kadar olan bu büyük ihaleler şu veya bu gerekçeyle neticelendirilemedi. Sonuçta, Türkiye'nin kazanımı olması gereken gerek elektrik temininde gerekse sanayiyle alakalı gelişmeler sağlanamadı. Biz, hükûmetler arası anlaşmayla yalnız gelen, tek gelen teklifi, Rusya Federasyonu'nundan gelen teklifi değerlendirdik ve oturduk enine boyuna dünyadaki fiyatlar, bizim fiyatlarımız, Türkiye şartları, yeni geliştirdiğimiz model de dâhil olmak üzere, bunun üzerinde yeni bir çalışma yaptık. Bakın, arkadaşlar, Japonya'daki görüşmelerimizde ve farklı ülkelerdeki görüşmelerimizde bu modeli oluşturmamızın çok isabetli olduğu üzerinde bir fikir birliğine varıldı. Model neydi? Dünyadaki model şu arkadaşlar: Dünyada 442 tane işletmede santral var ve 63 tane de şu anda inşa hâlinde santral var. Model şu: Geliyor bir firma yapıyor, parası 100 lira, onu alıyor ve bırakıp gidiyor. İşletmecisi ayrı, işletmecisi o ülkenin işletmecisi oluyor. Biz dedik ki: "Türkiye'de, dünyadaki yaşanan bütün riskler de dâhil olmak üzere, yapım firması, finansman sağlayıcısı, işletmecisi, hepsi tedarikçi tarafından tanzim edilecek, sağlanacak ve bunun karşılığında biz yalnızca fiks bir fiyat istiyoruz. Fiyat garantisiyle beraber fiks bir fiyat istiyoruz."

Bakın, hiçbir arkadaşımız, nimet-külfet paylaşımında on beş yıllık alım garantisinden sonraki Hazinenin ortak olduğu paydan bahsetmedi ama bu, anlaşmanın en önemli maddelerinden bir tanesiydi. Ben yine iyi niyetle bağdaştırarak bunu atlanmış bir bilgi olarak kabul ediyorum. O da on beş yıllık alım garantisinden sonra, bütün kârlardan yüzde 20 payı biz Hazineye aktarıyoruz. Bu çok önemli bir kalem, yani bütün kârın yüzde 20'sini. Bakın, 12,35 dolar sentlik fiyat bir euro olarak açıklandı, "25 euro sentler civarındadır." dendi.

NECATİ ÖZENSOY (Bursa) - Başlangıç Sayın Bakan?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Başlangıcını da söylüyorum.

Üst ve alt fiyatlara kep konmuştur arkadaşlar, sınır konmuştur; 15,5 senti geçemez. Herhangi bir fiyat, ister başında olsun, ister sonunda olsun, ister kırk yıl sonra olsun 15,5 dolar senti geçemez. Ve bunun?

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Avrupa'da ortalama fiyat ne?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Hepsinden bahsedeceğim arkadaşlar; ben sakince dinledim, şimdi hepsinden size bahsedeceğim.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Biz de sakin soruyoruz.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Değerli arkadaşlar, eğer siz bunu kamu kaynaklarıyla yaparsanız onun fiyatı ayrıdır. Ama genelde kamuda finansman faizleri sayılmaz bu tür işlerde, onlar bir gider olarak aktarılır aynen bizim HES'lerde yaptığımız gibi. Şu anda 2,35 dolar sente mal ettiğimiz HES var arkadaşlar ama bütün bu maliyetler içerisinde kamu finansman giderleri sayılmaz. Hâlbuki paranın bir değeri vardır. Türkiye on yıl önce borçlanma limitleri açısından baktığımızda normalde faiz gelirlerimizin toplamı bizim borçlarımızı karşılayamıyordu. Bütün komple vergi gelirlerimiz faiz giderlerimizi karşılayamıyordu, yüzde 102,5'ti arkadaşlar, hatırlayalım, Plan ve Bütçe Komisyonunda bunlar enine boyuna tartışılıyor.

Bakın, en son geldiğimiz noktada bugüne indirgenmiş değeri 6,35 dolar senttir bunun. Biz hangi yıldan bahsediyoruz? İşletmeye geçtiği 2019 yılından itibaren on beş yıllık alım garantisi fiyatlarından bahsediyoruz. 12,35 dolar sent sabit fiyattır, eskalasyona tabi fiyat değildir.

NECATİ ÖZENSOY (Bursa) - Ortalama, ortalama?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Şu anda bununla alakalı biz bir kısım firmalarla konuşuyoruz "Bu fiyattan verebilir misiniz?" diye. "Biz o fiyattan veremeyiz." diyorlar. "Niçin?" diyoruz. Çünkü orada, Rusya Federasyonu Hükûmetten 7 milyar dolarlık bir krediyi enjekte ederek bu fiyatı ancak fizibıl hâle getirdi. Biz onlara karışmıyoruz, bütün bunların faiz giderlerine, kalemlerine, finansmanına.

Şimdi, bununla alakalı -dünyaya açık açık duyuruyoruz, İnternette yayınlıyoruz- diyoruz ki: "Arkadaşlar, lütfen, varsa bu tarz fiyatlar verebilecekler olanlar, hazine garantisi olmaksızın?"

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Sayın Bakan, neden rekabetçi bir ihale yapılmadı?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Arkadaşlar, biz ihale ettik, bir tane firma geldi, bir tane ülke geldi. Biz diyoruz ki?

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Nasıl ihale ki bir firma geliyor buna, nasıl bir şartname bu?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Arkadaşlar, lütfen, söylediğim bilgilere itimat edin. Bakın, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda söylüyorum ben bunu. Bunun aksini söyleyebilecek varsa der ki: "Siz aldattınız kamuoyunu, yanılttınız."

MEHMET AKİF HAMZAÇEBİ (İstanbul) - Sayın Bakan, uluslararası anlaşma yapıp kanun konusu yapmadınız mı bu ihaleyi? Yani şık olmuyor bu açıklama.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) -Bakın, diyorum ki: 12,35 dolar senti, biz, geldi, ikinci bir firma verdi de onun üzerinden ihale mi yapmadık? Ben şunu diyemem: Arkadaşlar, ikinci firmanın gelmesini bekliyoruz, ülkenin kalkınmasını lütfen bu oranda durdurun, bekleyelim, bakalım ne zaman gelecek.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Demek ki şartname kötü Sayın Bakan.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Kusura bakmayın, biz bunlara diyemeyiz?

ALİ İHSAN KÖKTÜRK (Zonguldak) - Peki, niye gelmiyor? Sebebi nedir gelmemesinin?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Kırk sekiz tane temel madde üzerinde anlaşmayı biz sağladık. Şimdi ben hodri meydan diyorum tekrar, açıktan kamuoyuna duyuruyorum: Eğer bu tarz fiyatlar verebilecek olan veya bu tür teklifler getirebilecek olan firmalar varsa, lütfen, iktidardan, muhalefetten tanıdığı olan firma varsa haber versin biz bu teklifleri bekliyoruz.

MALİK ECDER ÖZDEMİR (Sivas) - Dünyada tek firma mı var Sayın Bakan, tek firma mı var? Niye başka firma yok, onu soruyoruz.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Şimdi, söyleyeceğim?

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Sebebi nedir? Niye tek firma geliyor?

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri, lütfen?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Arkadaşlar, tekrar tekrar söylüyorum: İkinci bir ülke, ikinci bir firma varsa bu teklifi getiren?

MALİK ECDER ÖZDEMİR (Sivas) - Niye gelmiyor Sayın Bakan, niye gelmiyor?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Nereden bileyim kardeşim, gidin onlara sorun!

MALİK ECDER ÖZDEMİR (Sivas) - Bir araştırın bakalım niye gelmiyor.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Onlara sorun niye vermemişler.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Şartnameniz kötü demek ki, şartlarınız ağır.

AYTUĞ ATICI (Mersin) - İptal edin o zaman ihaleyi.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Ben diyorum ki teklif verecek olan firma varsa, ülke varsa lütfen tekliflerini versinler. Şimdi, teklif getirmedilerse ben oturup bekleyemem.

AYTUĞ ATICI (Mersin) - Gayriresmî olur mu Sayın Bakan?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Arkadaşlar, Türkiye ilerliyor, genişliyor ve büyüyor, ben onu bekleyemem.

Bakın, biraz sonra bazı rakamlar vereceğim. Arkadaşlar Türkiye'nin büyümesini küçümseye dursunlar ama Türkiye büyüyor. İsterseniz bu fotoğrafı görün ister görmezlikten gelin ister gözlerinizi kapatın ister kulaklarınızı açın sonuçta Türkiye büyüyor. Bundan hepimizin iftihar etmesi lazım iktidarıyla muhalefetiyle, "Ne güzel, Türkiye büyüyor." demesi lazım.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Keşke, keşke büyüse.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Ben bir önceki konuşmamda şundan bahsettim arkadaşlar: Niçin Türkiye'de siyaseten AK PARTİ'ye ihtiyaç oldu? Kimse kimsenin kara karşına, kara gözüne oy vermez değerli arkadaşlar. AK PARTİ'nin de öyle. AK PARTİ doğru şeyleri yaptığı için güçleniyor, güçlendikçe daha çok doğru yapma kabiliyet ve kapasitesine ulaşıyor. Eğer 2002 yılı 3 Kasımında AK PARTİ'ye ihtiyaç olmasaydı, kusura bakmayın kimse AK PARTİ'ye oy vermezdi arkadaşlar.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Sayın Bakan, konu nükleer enerji.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - AK PARTİ herhangi bir partinin zafiyetinden yararlanarak iktidara gelmiş bir parti değildir. Aynı zamanda AK PARTİ?

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Bu hamaset ama!

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Siyaseti okursanız böyle okursunuz arkadaşlar. Eğer referandumla beraber, seçimlerle beraber bir iktidar partisi yıpranmadan oylarını artırabiliyorsa bu ancak doğru yapmaya borçlu olduğu içindir arkadaşlar ve doğru yaptığı içindir, başka bir şey için değildir. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

MALİK ECDER ÖZDEMİR (Sivas) - Konuya gel?. Konuya dönün?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Bakın, bir arkadaşımız, BİL'le alakalı "zarar ediyor" dedi. Değerli arkadaşlar, ilk anlaşması 1999 yılında yapılan, tekrar söylüyorum, ilk anlaşması 1999 yılında yapılan bu anlaşmanın 2010 yılına getirdiği rakam 95 milyon dolar zarardır. Bakın?

NECATİ ÖZENSOY (Bursa) - 18 dolara petrolü niye değiştirdiniz?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Arkadaşlar, ben sizi çok dikkatli dinledim. Necati Bey, hiç müdahale ettim mi? Hiç etmedim değil mi? Lütfen, sözümü sonuna kadar bir dinleyin. Bakın, herhangi bir?

BAŞKAN - Sayın Bakan, siz Genel Kurula hitap edin.

Sayın milletvekilleri, lütfen?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Bakın, 95 milyon dolar zarar etti. 2042 yılına kadar 1999 yılında yapılmış anlaşmanın Türkiye'ye getireceği zarar 1,1 milyar dolardı, eksi. Biz ne yaptık? Bunun konsorsiyum üyeleriyle dedik ki, arkadaşlar bu sürdürülebilir bir anlaşma değildir, biz defaten bu parayı istiyoruz. Türkiye'nin hiçbir hukuki hakkı olmamasına rağmen, 1999 yılında onun altına imza atılmış olmasına rağmen. Bakın, bu bir tarihî vakıadır. Onun altına imza atan arkadaşlar, kötü niyetli değildi belki, ama bugüne getirdiği o anlaşmanın sonuçları 95 milyon dolar zarar ve ileriye dönük de bir zarar mirasıydı. En son geldiğimiz noktada şunu dedik: Hükûmet olarak bizim hukuken sizden bir alacağımız yok ama bu sürdürülebilir bir anlaşma değil. Siz 72 milyar dolar ciro yapacaksınız ama Türkiye Hükûmeti buradan 95 milyon dolar zarar edecek. Böyle bir taksimat olmaz. Defaten ödenmesini istedik. "Bize biraz süre verin." dediler. Süre verdik, dediler ki: "Siz haklısınız." Bize şu anda 100 milyon dolar parayı ödeyecekler, geriye dönük zararlarımızı, yani bizim iktidarımızdan önceki zararlar da dâhil olmak üzere ve bunun karşılığında 2042 yılına kadar 3,7 milyar dolarlık artı kâr etmek kaydıyla, toplam 4,7 milyar dolarlık da bir formül değişikliği yaptık. Şimdi, eğer BIL'den bahsedecekseniz arkadaşlar, bu bilgilerden de bahsetmek durumundasınız çünkü filmin devamı böyle devam ediyor. Filmin sonunu görmeden yalnızca bir parçasını okursanız kamuoyunu istemeyerek de olsa yanıltmış olursunuz. Bunu da "istemeyerek de olsa" diyorum.

Devam edelim: Bakın, "Karadeniz'de yüz milyonlarca dolar para harcıyorsunuz ama petrol bulamadınız." dediler. Bu paralar nereden harcanıyor, bunu ben sizinle paylaşmak isterim. Bizim yaptığımız anlaşmalarda, Exxon Mobil, Chevron, Petrobras, BP gibi firmalarla yaptığımız anlaşmalarda temel prensip şudur: Prensip der ki: Siz 750 milyon dolar -yalnızca bir Exxon Mobil Anlaşması'nı anlatayım- para harcayacaksınız, iki tane kuyu vuracaksınız -her bir kuyu 200 milyon dolar civarında, 250 milyon dolar civarında- eğer siz buradan petrol bulursanız masrafları paylaşacağız, petrol bulamazsanız bu paraları siz harcayacaksınız; anlaşmamız bu.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Bütün dünyada böyle.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Ben Karadeniz'dekinden bahsedeyim çünkü Karadeniz konu oldu.

HALUK EYİDOĞAN (İstanbul) - Petrol mü gaz mı?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Şu ana kadar 4 milyar dolar civarında bugüne indirgenmiş rakamlarıyla para harcandı; bunun ancak 500 milyon dolardan daha aşağısı Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı tarafından verildi ama 3,5 milyar dolarlık kısmı bu yabancı firmalar tarafından verildi. Şimdi, Karadeniz'deki petrol aramalarının aslı budur. BP bir arama yaptı?

HALUK EYİDOĞAN (İstanbul) - Gaz hidrat arıyorlar, gaz hidrat.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - ?200 milyon dolarlık bir kuyu vurdu; petrol bulamadı, üzerine bir bardak soğuk su içti ve gitti ama biz diyoruz ki keşke petrol bulsaydı da masrafları paylaşsaydık.

HALUK EYİDOĞAN (İstanbul) - Gaz hidrat yataklarını öğreniyorlar.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI TANER YILDIZ (Devamla) - Bizim amacımız petrol parası ödetmek değil, kuyu parası ödetmek değil ama petrol çıkmıyorsa orayı bu araştırmayı yapan firma ödemeli ama petrol çıkıyorsa da hep beraber bu paylaşılmalı.

Geçiyorum, bakın, elektrik fiyatlarından bahsediyoruz. Arkadaşlar, bir gerçeği sizinle paylaşmak zorundayım. Tüketici alışkanlıkları değişiyor Türkiye'de. Son on yılda cep telefonuna ödenen paralarla elektrik faturalarına ödenen paraları çok iyi mukayese etmek durumundayız. Bu, elektrik zamlarının açıklamasına gerekli bir açıklama değildir, onun için söylemiyorum, yalnızca tüketici alışkanlıklarıyla alakalı bir konudan bahsedeceğim ama yirmi iki saniyem kaldı. O yüzden, belki bunu soru-cevap kısmına bırakacağım.

Ben, bütün bu duygu ve düşüncelerle, Enerji Bakanlığında yatırıma harcanacak olan yaklaşık 4 milyar TL'lik rakamın hemen hemen bütün genel müdürlükler tarafından farklı şekilde paylaşılacağını ve Türkiye'nin gelişmesine, büyümesine aktarılacağını bahsetmek istiyorum.

Bütün bu duygu ve düşüncelerle hayırlı olmasını temenni ediyorum, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Bakan.