AFİF DEMİRKIRAN (Siirt) - Sayın Başkan, değerli milletvekili arkadaşlarım, Cumhuriyet Halk Partisi tarafından güzel Artvin'imizdeki madencilik faaliyetleriyle ilgili Meclis araştırması yapılmasına dair önergenin aleyhinde grubum adına söz almış bulunuyorum. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Sözlerime başlamadan önce, Eskişehir Mihalıççık'ta hayatını kaybeden 4 madenci kardeşime Allah'tan rahmet diliyorum, kederli ailelerine başsağlığı diliyorum. Bütün Türkiye'nin başı sağ olsun.

İkinci bir husus da, Karabük'ün bugün kuruluş yıl dönümü. Karabük Demir Çelik Fabrikası gerçekten Türk sanayisine çok önemli katkıları geçmişte olan, bugün de olan ve gelecekte de çok ciddi katkıları olacak olan bir tesisimiz. Orada çalışan herkese başarılar diliyorum ve nice yıllar ülkemize faydalı üretimler yapmasını diliyorum.

Değerli arkadaşlar, biz bir hukuk devletinde yaşıyoruz. Tabii ki, hukukun çerçevesinde Türkiye'de ne yapılması gerekiyorsa yapılacaktır. Buralarda kâğıtlar yırtmakla falan tesislerin ne çalışmalarının ne faaliyetlerinin önüne geçilmez. Tabii ki, arkadaşlarımız hissiyatlarına mağlup olabilirler, bir şey demiyorum ama her şeyin hukuk çerçevesi içinde yürümesi gerekir.

Artvin'deki madencilik faaliyeti, daha önceki bir şirket tarafından yürütülen faaliyetler, evet doğrudur, yargı tarafından durdurulmuştur; 2008'den itibaren açılan bir dava 2011 yılında nihai olarak yüksek yargıda kesin olarak durdurulmuştur. Durdurulma gerekçesi, çevreyle ilgili çalışmalarındaki yetersizlik, ÇED raporunun olmaması.

Şimdi, bu ihaleye tekrar çıkılmıştır, Maden İşleri Genel Müdürlüğümüz tarafından bu ihaleye tekrar çıkılmıştır ve ihale, biraz önce Değerli Vekilimizin ifade ettiği bir firma tarafından alınmıştır. Bu ihalede, başka tür ihalelerde, madencilik ruhsatlarının ihalelerinde olmayan bir şart vardır; mutlaka metal üretimine kadar gidecektir yani blister bakır çıkarılacaktır, rotasyon zenginleştirilecektir ve metal üretimi yapılacaktır, yılda en az 10 bin ton ve en az on yıllığına.

Tabii, ülkemizde madencilik faaliyetleri yapılırken en fazla üzerinde durulması gereken, hassas olduğumuz nokta çevreye ciddi şekilde riayet etmek. Çevre şartlarında? Sürdürülebilir bir ekonominin ancak çevreye saygılı olunması hâlinde bir şey ifade ettiğini burada sizlerle paylaşmak istiyorum. Eğer bu firma ÇED raporu alamayacaksa, çevreyle ilgili gerekli tedbirleri alamayacaksa, bunu projesine dâhil edemeyecekse bunun zaten faaliyete başlayabilme imkânı yoktur. Değerli arkadaşlar, ama eğer güzel Artvin'imizde üreteceği projeyle çevre yönetmeliği şartlarına uygun bir üretim yapacağını ifade ve ispat ediyor ise buna da mâni bir hâl yoktur; dediğim gibi Türkiye bir hukuk ülkesidir.

O açıdan, biz, gelin, Türkiye'deki sanayimizi nasıl geliştirelim, Türkiye'de madencilik faaliyetlerini nasıl artıralım, bunun üzerinde daha fazla duralım. Madencilik politikamızı nasıl daha fazla geliştirelim, nasıl daha ulusal hâle getirelim? Türkiye madencilik açısından zengin bir ülkedir, evet. Maden çeşitliliği itibarıyla 132 ülke arasında 10'uncu sıradayız, üretim değeri itibarıyla 28'inci sıradayız, ancak maalesef bu zengin yer altı kaynaklarımızı üretemiyoruz. Bakın, bir çalışmaya göre 50 milyar ton bir yer altı zenginliğimiz var ve parasal değeri de 2,5-3 trilyon dolar civarındadır, bunlar önemli rakamlardır. Sadece altına baktığımız zaman, 700 ton görünür bir altın rezervimiz var, ayrıca 6.500 tonun üzerinde muhtemel bir rezervimiz var, bunları çıkarmamız lazım, bakırı da çıkarmamız lazım. 2 milyar ton bakırımız var, blister bakırımız var, bunu çıkarmamız lazım. Dünyadaki mermerin yüzde 40'ı Türkiye'dedir, çıkarıp ihraç etmemiz lazım. Dünyadaki bor rezervinin yüzde 72'si Türkiye'dedir, bunu çıkarıp ham madde olarak değil, uç ürün olarak satmamız lazım. Esasen, biz sanayileşerek bütün madenlerimizi uç ürün şeklinde ihraç etmemiz gerekir. Bugün 3,8 milyar dolar olan madencilik ihracatımızın, uç ürün hâline getirip sattıktan sonra, ihracatını yaptıktan sonra çok daha büyük bir rakama baliğ olacağını hepimiz göreceğiz.

AHMET DURAN BULUT (Balıkesir) - Eti Maden neden yapmıyor da özelleştiriyorsunuz?

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Efendim, biz, tabii özelleştirmeyi burada?

FERİT MEVLÜT ASLANOĞLU (İstanbul) - Artvin, Artvin?

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Affedersiniz, Sayın Vekilim, biz burada özelleştirme ile kamu arasındaki kalkınma modelini konuşmuyoruz.

UĞUR BAYRAKTUTAN (Artvin) - Artvin'i gördünüz mü?

FERİT MEVLÜT ASLANOĞLU (İstanbul) - Artvin'den bahset, Artvin'den!

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Ama benim kanaatimi sorarsanız, ben özel sektör marifetiyle kalkınmanın bir ülkenin daha fazla yararına olduğuna inanıyorum.

NECATİ ÖZENSOY (Bursa) - Elinizi tutan mı var? On yıldır neden yapmıyorsunuz, onu söyleyin.

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Ama ülke denetimini, gerekli kamu kuruluşları denetimlerini yapması lazım. Bakın, Türkiye'de 250 tane kapalı işletme var. Son iki sene içinde yapılan denetimlerle biliyor musunuz ki bunun 150 tanesi geçici olarak kapatıldı eksikliklerden dolayı ve bunların 50 tanesi eksikliklerini tamamladılar, açıldılar ve hâlen 100 tanesi kapalı duruyor.

NECATİ ÖZENSOY (Bursa) - Açın.

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Dolayısıyla, eğer biz gerekli denetimleri yaparsak, eğer biz gerekli çalışmaları yapar isek?

NECATİ ÖZENSOY (Bursa) - Yapın, on yıldır ne yapıyorsunuz?

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - ?madenlerimizin kamu tarafından veyahut da özel sektör tarafından işletilmesi değil, nasıl daha yararlı şekilde, nasıl daha verimli şekilde işletiliyor olması bizim için önemlidir.

FERİT MEVLÜT ASLANOĞLU (İstanbul) - Afif Bey, konumuz Artvin. Artvin'e gel, Artvin'e!

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Evet, işte ona geleceğim, ona geleceğim. Dolayısıyla, Arvtin'e başta başladık, Artvin ülkenin bir parçasıdır.

ÖZGÜR ÖZEL (Manisa) - En son Artvin'e ne zaman gittiniz?

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Türkiye'nin her yeri değerlidir, Türkiye'nin her yeri güzeldir.

FERİT MEVLÜT ASLANOĞLU (İstanbul) - Artvin'den bahset, Artvin'den!

ÖZGÜR ÖZEL (Manisa) - Artvin'i Aydın ile Antalya arasında sanıyor olabilir misiniz?

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri, lütfen?

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Geçen dönem hatırlarsınız Türkiye'de?

FERİT MEVLÜT ASLANOĞLU (İstanbul) - Konumuz Artvin, konuya gelin.

BAŞKAN - Sayın Aslanoğlu, dinleyin lütfen.

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - ?Türkiye'deki madencilik faaliyetleriyle ilgili, Türkiye'deki madencilik üretimiyle ilgili, Türkiye'nin madenciliğinin çevreyle ilişkisiyle ilgili bir maden araştırma komisyonu kuruldu ve çalışma yaptı. Arkadaşlarımız ona baksınlar. Hangi ilde neler yapılması gerektiğiyle ilgili bütün şartlar var orada ama burada önemli olan şudur: Türkiye'de bir çevre yönetmeliği var mıdır? Vardır. Bu çevre yönetmeliği şartları yerine getirildiği takdirde hiç kimseye bir şey söyleyebilme hakkımız var mıdır? Hayır, yoktur. Herkes faaliyet yapmakta serbesttir hukuk çerçevesi dâhilinde. Dolayısıyla?

FERİT MEVLÜT ASLANOĞLU (İstanbul) - Artvin yok oluyor, Artvin!

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Hayır, Artvin yok olmayacak.

FERİT MEVLÜT ASLANOĞLU (İstanbul) - Yok oluyor!

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Bakın, Artvin'de madencilik yapıldığında, Artvin'de izabe yapıldığında, Artvin'de yer altı olsun, yer üstü olsun madencilik yapıldığında eğer çevreyle ilgili şartlar yerine getirilecek ise Artvin'e hiçbir şey olmuyor.

HALUK AHMET GÜMÜŞ (Balıkesir) - Artvin'i biliyor musunuz?

UĞUR BAYRAKTUTAN (Artvin) - Sayın Vekilim, Artvin'i hiç gördünüz mü?

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Ben Türkiye'nin her tarafını biliyorum, ben bir madenciyim. Ben Artvin'e de gittim, ben Türkiye'nin her tarafını biliyorum.

UĞUR BAYRAKTUTAN (Artvin) - En son ne zaman gittiniz?

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Dolayısıyla, eğer Artvin'de madencilik yapılması gerekmiyorsa yani Artvin'de bir maden işletmesi ÇED raporu alamayacak ise zaten bunu alamayacaktır. Böyle olunca da bu şirket, bu işletme onun da faaliyetine devam edemeyecektir.

Değerli arkadaşlar, bakın, Türkiye'deki madenlerin üzerine konsantre olalım, geçmişte Türkiye'deki eksiklikler üzerinde duralım.

Bakın, AK PARTİ'den önce, MTA'ya bakıyoruz?

SADİR DURMAZ (Yozgat) - Maden yoktu ki AK PARTİ'den önce Türkiye'de, siz buldunuz madenleri!

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - ?sadece senede 15-20 bin metre sondaj yapıyordu ama bugün 200 bin metrenin üzerinde sondaj yapmaktadır yılda ve bunun sonucunda -birkaç sefer bu kürsüden ifade ettim- bizim linyit rezervimiz en az yüzde 50 civarında arttı, 1,9 milyar ton olan trona rezervimiz 3 milyar tona çıktı; dünyaya dört yüz yıl yetecek kadar bir trona rezervimiz var. Petrol faaliyetlerinde çok ciddi ilaveler oldu. 

NECATİ ÖZENSOY (Bursa) - Bunu da mı siz getirdiniz ya, vardı zaten!

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Ama önemli olan bunları bulabilmektir. Evet, vardır, doğrudur, hâlen birçok madenimiz var.

Bakın, altmış adet metal üretimi var Türkiye'de, onu biliyor musunuz?

NECATİ ÖZENSOY (Bursa) - Ben hepsini biliyorum, ben KİT Komisyonu üyesiyim, merak etme!

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Ama bunun miktarının, sayısının artması lazım çünkü yetmiş yedi adet -Türkiye'de- maden ve metal var, mineral var.

NECATİ ÖZENSOY (Bursa) - TTK kaç paradan üretiyor yılda, onu biliyor musun sen?  Her yıl hazineden 400 milyon gidiyor TTK'ya.

AFİF DEMİRKIRAN (Devamla) - Dolayısıyla, Türkiye'deki kömürümüzü de Türkiye'deki endüstriyel ham maddemizi de Türkiye'deki bakırımızı da Türkiye'deki altınımızı da Türkiye'deki gümüşümüzü de işletmek mecburiyetindeyiz.

Şimdi, hatırlayın, daha önce de burada söyledim, altın madeni vardı, her gün birileri ortalıkta dolaşıyordu "Efendim, bu, katletti çevreyi, insanları?" Ne oldu? Şimdi çalışıyor, kimsenin sesi çıkmıyor. Niye? Çünkü şartlara uyuyor, çünkü çevre şartlarına uyuyor. Asteriksler kayboldu. Çevre dernekleri, şimdi, artık "Niçin Bergama'da altın madeni çıkarılıyor?" diye orta yere dökülmüyorlar. Niçin? Çünkü çevre şartları uygun.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim.