BAŞBAKAN YARDIMCISI BEKİR BOZDAĞ (Yozgat) - Teşekkür ediyorum.

Tabii, sigortayla ilgili şu anda öyle bir çalışma yok. Dediğiniz gibi, herhangi bir garanti getirecek bir çalışma yapılması söz konusu değil. Çekler, şu anda piyasada bulunan çeklerle alakalı ise, yasa yürürlüğe girdiği takdirde bütün çekler için uygulama imkânı bulacaktır. Ama bu yasa hazırlıkları sürerken, demin de ifade ettim, bütün paydaşlarla bu konular görüşüldü, konuşuldu. Bu bir.

İkincisi: Çek şu anda teminatsız bir kıymetli evrak değil. Uygulamaya baktığınız zaman bir yasaklama uygulaması bundan sonra devam edecektir. Bankaların bin TL'ye kadar ödeme yükümlülüğü bankaları araştırmaya, daha dikkatli çek koçanı vermeye zorlayacaktır.

Öte yandan, risk santralizasyon merkezinin hayata geçmesi, çek alan kişileri daha iyi bir araştırma neticesi çek almasını sağlayacaktır. Ayrıca da eğer kişiler karşılıksız çek vererek piyasayı dolandırmak, insanları aldatmak, başka birtakım yöntemlerle bu konuda profesyonelce kişileri mağdur etmeye kalktıkları takdirde de dolandırıcılık hükümlerinden onun hakkında cezai işlem yapılmasına hiçbir engel yoktur.

Genel hükümler çerçevesinde, çek kullanarak vatandaşı dolandıranlarla ilgili cezai işlem uygulama imkânı vardır. 1985'ten önce bu tür uygulamalar yapılıyordu. Bu yasa yürürlüğe girdikten sonraki süreçte, gerçekten ödeme güçlüğüne düştüğü için, imkânsızlık nedeniyle çek ödemeyenler hariç, ama bu konuda dolandırmak veyahut da bilerek ve isteyerek karşılıksız çek vererek vatandaşları zarara uğratmak kastıyla hareket edenler için dolandırıcılıktan veya eylemine uyan başka bir suç varsa oradan, genel hükümler çerçevesinde ceza alacaktır.

Bir başka şey, şu anda uygulamada hapis cezası yok esasında. Ne var uygulamada? Adli para cezası var. Adli para cezasını ödemediği zaman, infaz aşamasında hapis cezasına dönüştürülmesi söz konusudur. Ondan önce de doğrudan hapis cezası yoktu; önce bir cezalandırmaya gidiliyor, para cezası, arkasından tekerrür hâlinde hapis cezasına gidiliyordu.

Baktığınız zaman, 2001'den bu yana, Çek Kanunu uygulamasında, Parlamento, bu konuda bir değişimi uzun süre içerisinde milletimizin yaşamasına imkân verecek yasal düzenlemeler yapmış. Hem hapis cezası olan dönemi gördük hem hapis cezasının mükerrerlik hâlinde verilmesini öngören hâli uyguladık hem de adli para cezasının infaz aşamasında hapis cezasına dönüştürülme süreci de yaşandı; gördük ki her üçünde de istenilen fayda temin edilemedi. Öyleyse bizim doğru olanı yapmamız lazım, Anayasa'nın 38'inci maddesi ve uluslararası hukukun gereğini yapmamız lazım ve vatandaşın mağdur olmayacağı mekanizmaları hayata geçirmemiz lazım. Şu anda biz, vatandaşımızın mağdur olmayacağı hem mekanizmaları hayata geçiren hem de bu işi doğru olması gerektiği şekilde yapan bir düzenleme yapıyoruz.

Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN - Teşekkür ederim.