SADİR DURMAZ (Yozgat) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, konuşmama başlarken, vefatının on beşinci yıl dönümünde Milliyetçi Hareket Partisinin Kurucu Genel Başkanı Rahmetli Başbuğumuz Alparslan Türkeş Bey'e Cenabıallah'tan rahmet diliyor, kendisini saygıyla anıyorum. 

Yine konuşmamın başında, Sayın Bakandan bir konuya açıklık getirmesini istirham ediyorum. Zira bu maddenin içeriğini daha iyi anlatabilmek bakımından bu bilgilere ihtiyaç vardır.

Sayın Bakan, bu maddede belediyelerin, yerel yönetimlerin sosyal denge sözleşmesi yapabilmelerini önemli şartlara bağlıyorsunuz. Bu şartları yerine getirebilecek olan belediyeleri, yerel yönetimleri bu maddeyi düzenlerken ya da tasarıya koyarken tespit ettiniz mi, böyle bir çalışmanız var mı? Kaç belediye şu an itibarıyla bu şartları yerine getirebilecek durumdadır? Böyle bir çalışmanız var ve söylerseniz değerlendirmemi ona göre yapacağım. Eğer yoksa, başından zaten bu maddeyi işletmeyeceğiniz sonucu çıkacaktır ve çalakalem hazırlanmış, "belki de sosyal kesimlerin taleplerini karşılayalım, burada tasarıda yer alsın ama uygulaması mümkün olmasın" kabilinden buraya yazılmış olduğunu düşüneceğim. Bu münasebetle bu bilgilere ihtiyaç vardır.

Şimdi, belediyelerde ve il özel idarelerinde çalışan kamu görevlileri ile sosyal denge sözleşmesi imzalanması konusunun Uluslararası Çalışma Örgütünün ülkemizce onaylanan ilgili sözleşme maddeleri ile Avrupa Sosyal Şartı hükümlerinin Anayasa'mızın 53'üncü ve 90'ıncı maddeleri gereğince değerlendirilmesi uygun olacaktır. Günümüzde bazı belediyeler, kendi bünyesinde çalışan kamu görevlileri ile sosyal denge sözleşmesi imzalayarak memurlara giyecek, yakacak yardımları, ölüm, evlenme yardımı, doğal afet yardımı, eğitim destekleri ve sosyal yardımlar gibi ek ödemeler yapmaktadırlar. "Memurlara kanun, tüzük ve yönetmeliklerle sağlanan haklar dışında ücret ödenemez." tezi ile sosyal denge tazminatı yargıya taşınmış, Danıştay ve Yargıtayın verdiği kararlar neticesinde, sosyal denge sözleşmesi gereğince kamu görevlilerine ödeme yapılabileceği hükme bağlanmıştır.

Anayasa'mızın 90'ıncı maddesine göre, usulüne uygun olarak yürürlüğe konulmuş milletlerarası anlaşmalar kanun hükmündedir. Bu durumda ILO'nun 98 ve 151 sayılı sözleşmeleri açısından sendikalaşma ve toplu pazarlık hakkının temel haklardan sayılmasından dolayı sosyal denge sözleşmesi imzalama hakkı bütün kamu görevlileri için vazgeçilmez bir hak olarak yer almaktadır. Dolayısıyla sosyal denge sözleşmesinin imzalanmasının şarta bağlanması temel hakların korunmasına aykırıdır.

Değerli milletvekilleri, sosyal denge sözleşmesinin imzalanabilmesi, taslağa göre, ilgili mahallî idarenin vadesi geçmiş vergi, sosyal güvenlik primi ile Hazine Müsteşarlığına olan borç toplamının gerçekleşen son yıl bütçe gelirlerinin yüzde 10'unu aşmamış olmasına, ödeme süresi geçtiği hâlde ödenmemiş aylık ve ücret borcu bulunmamasına, gerçekleşen en son yıla ilişkin toplam personel giderlerinin, en son yıl bütçe gelirlerinin belediyelerde yüzde 30'unu, il özel idaresinde de yüzde 15'ini aşmamasına bağlanmaktadır.

Şimdi, burada, çalışanlarla ilgili bir sözleşme yapılmakta ancak belediyelerin ve il özel idarelerinin belirlenen şartları aşan miktarda borçlu olmaları, hatalı, başarısız ve plansız bir yönetimin ve geçmişten devralınan borç yükümlülüklerinin varlığına işaret edilmektedir. Bu durumda da çalışanlar âdeta cezalandırılmakta, yetkililerin yanlış uygulamaları sonucunda, bu şartları yerine getirememelerine yol açacak uygulamaları nedeniyle, çalışanlar belli hakları almaktan âdeta alıkonulmaktadır.

Tasarının bu şekilde yasalaşması durumunda, aynı statüye sahip olmalarına karşın farklı mali ve sosyal haklara sahip kamu çalışanları ortaya çıkacak, bu durum, çalışma hayatındaki dengeleri bozucu bir nitelik arz edecektir.

Bu yüzden, vermiş olduğumuz önergeye desteklerinizi rica ediyor, yüce heyeti saygıyla selamlıyorum. (MHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Durmaz.