AK PARTİ GRUBU ADINA ŞİRİN ÜNAL (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Askerlik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı hakkında grubum adına söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

 Malumunuz askerlik Türkiye Cumhuriyeti Anayasa'sının 72'nci maddesi gereğince her Türk vatandaşının hakkı ve ödevidir. Belki de dünyanın hiçbir ülkesinde örneğine rastlayamayacağımız bir şekilde davul zurna eşliğinde gençlerimizi uğurladığımız bu kutsal görev bizim ülkemizde ayrı bir gurur ve vatan borcu olarak görülmektedir.

Değerli milletvekilleri, ordu millet vasfının tarihte yer aldığı on iki bin yıldır gururla taşıyan Türk milleti yediden yetmişe askerdir. Şehit kanıyla yoğrularak vatanlaşan topraklarını ve istiklalini korumak için en değerli varlığı olan canını seve seve vermek de her askerin gönlünde yatar. Bu bağlamda anne ve babalar evlatlarını asker ocağına yani Peygamber ocağı olarak gördükleri bu yuvaya "Ya şehit ol ya gazi." diyerek gönderir. Bu vesileyle, vatanı uğruna korkusuzca canını feda etmiş olan tüm şehitlerimizi bir kez daha rahmet ve minnetle anıyor, gazilerimize de şükranlarımı bildiriyorum.

Sayın milletvekilleri, Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığının koordineli çalışmaları sonucunda, biraz sonra sizlere detaylarını sunacağım kanun değişiklik teklifleri hazırlanmıştır. Kanun değişiklik teklifleri geçtiğimiz hafta Millî Savunma Bakanımız ve uzman bürokratlar ile birlikte Millî Savunma Komisyonunda uyum içerisinde değerlendirilmiş, gerekli ilave ve düzeltmeler yapılmıştır.

Sayın milletvekilleri, bildiğiniz üzere, askerlik çağına giren yükümlülerin ilk yoklamaları 1 Ocak-30 Haziran, o yıl askerlik çağına girenler ile askerlikleri bir önceki yıldan ertelenmişlerin son yoklamaları ise 1 Temmuz-31 Ekim, yedeklik yoklaması ise 1 Ocak-31 Ekim günleri arasında yapılmaktadır. Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi, Adres Kayıt Sistemi ve Millî Savunma Bakanlığı Bilgi Sistemi'nin yürürlüğe girmesiyle birlikte ilk yoklama faaliyetleri ile yedeklik yoklamasına ihtiyaç kalmamıştır.

Askerlik meclisleri illerde vali ya da vali yardımcısı, askerlik şubesi başkanı, 2 hekim ile il nüfus ve vatandaşlık işleri müdüründen, ilçelerde ise kaymakam, askerlik şubesi başkanı, 2 hekim ve nüfus müdüründen oluşmaktadır. Askerlik meclislerinde yapılan son yoklamada yükümlülerin askerliğe elverişli olup olmadıkları, tahsilleri, meslek ve nitelikleri ile kimlik bilgilerinin tespiti yapılmaktadır. Bunlardan gözle görülür rahatsızlığı bulunanlara "Askerliğe elverişli değildir." ertesi yıla bırakma veya sevk geciktirilmesi kararlı raporlar tanzim edilmekte, askerlik meclislerince haklarında karar verilemeyenler ise en yakın asker hastanesine sevk edilmektedir. Askerlik meclisleri işlem yoğunluğu az olan askerlik şubelerinde yılda üç ila beş gün, işlem yoğunluğu fazla olanlarda ise on ila yirmi gün süreyle teşkil edilmektedir. Askerlik meclisinin kurulu olmadığı diğer zamanlarda yükümlülerin son yoklamaları, varsa en yakın askerî sağlık kuruluşunda, yoksa resmî sivil sağlık kuruluşlarında yapılmaktadır. Askerlik şubelerinin bulunduğu yerlerin büyük çoğunluğunda askerî sağlık kuruluşu olmadığı göz önüne alındığında, askerlik meclisinin toplanmadığı zamanlarda yükümlülerin son yoklamaları resmî sivil sağlık kuruluşlarında yapılmakta ve bu sağlık kuruluşlarınca önemli rahatsızlığı olduğu tespit edilenler askerlik şubelerince en yakın asker hastanesine sevk edilmektedir.

Son yoklama süresinin kısa olmasından dolayı yükümlüler yoklama kaçağı kalmaktadırlar. Askerlik meclisinin kısa sürelerle teşkil edilmesi, özellikle büyük şehirlerde ve turizm yörelerindeki askerlik şubelerinde izdihamlara, yoğunluğa neden olmaktadır.

926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun 14'üncü maddesi gereğince en az dört yıl süreli fakülte ve yüksekokulları bitirenler Genelkurmay Başkanlığınca gösterilecek lüzuma göre muvazzaf subay istihdam edilebilmektedirler. Askerî hâkim sınıfı dışında diğer sınıflarda sınavı kazananlar subay nasbedilerek Türk Silahlı Kuvvetlerinde göreve başlamakta, müteakiben subay temel askerlik ve subaylık anlayışı kazandırma eğitimine tabi tutulmaktadırlar. Bu durumda, askerlikle ilgili yeterli tecrübesi olmayan ve henüz hiçbir askerî eğitim verilmemiş kişilere amirlik, komutanlık, üstlük ve benzeri gibi çok farklı yetki ve sorumluluk içeren bir statü tevdi edilmektedir. Bu kişiler birçok yükümlülükleri hakkında bilgi sahibi olmaksızın Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının bir kısmının astı, büyük bir kısmının ise üstü konumuna gelmektedirler. Türk Silahlı Kuvvetlerinin hiyerarşik yapısı, emir-komuta ilişkisi, askerliğin temel değerleri ve hizmet şartları hakkında bilgi sahibi olmayan bu personelin teğmen rütbesiyle Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları arasına dâhil edilmesi, Türk Silahlı Kuvvetlerinin disiplin anlayışına zarar verebilmektedir.

Diğer bir sorun ise askerî personelin harçlıklarıyla ilgilidir. Askerî öğrenciler ile erbaş ve erlere ödenmesi gereken harçlıklar küsuratlı çıktığında gerek elden dağıtımda gerekse bankacılık sistemiyle yapılan ödemelerde küsuratlı miktarların tedavüldeki para ile gerçekleştirilmesinde sıkıntı yaşanmakta ve personel, banka kartıyla hak ettiği harçlığın tamamını çekememektedir.

6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortaları Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tabi personelin özlük haklarında çeşitli değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerden doğum esnasında veya doğumdan sonraki aylık izin  döneminde eşi vefat eden personele eşe verilen süre kadar izin verilmesi, eşi doğum yapan personele izin verilmesi, kendisi veya çocuğu evlenen personele izin verilmesi, eşinin anne, baba veya kardeşi vefat eden personele izin verilmesi, personelin bakmaya mecbur olduğu veya refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya önemli bir hastalığa tutulmuş olması hâllerinde verilen üç ay aylıksız iznin üç ay aylıklı izne çevrilmesi ve istemesi hâlinde bu süreye ilave olarak altı aya kadar aylıksız iznin verilebilmesi, doğum yapan kadın subay ve astsubaylara ,bayan sivil memurlara verilen altı ay aylıksız iznin on iki aya çıkarılmasına ilişkin düzenlemeler Türk Silahlı Kuvvetleri mevzuatına yansıtılmıştır.

Fakülte ve yüksekokul mezunu uzman jandarmalar, kamudaki emsallerinin aksine hâlen 11'inci dereceden göreve başlamakta ve 3'üncü dereceye kadar yükselebilmektedirler. Kamuda çalışan benzer statüdeki personel dikkate alınarak uzman jandarmaların statüleri yeniden düzenlenmiş, 10'uncu derecenin 1'inci kademesinden göreve başlamaları ve 1'inci dereceye kadar yükselmeleri sağlanmıştır.

Öğretim üyesi olabilmek için gerekli olan sürelerin uzunluğu düşünüldüğünde sözleşmeli subay olarak istihdam edilen öğretim üyelerinin muvazzaf subaylığa geçiş için öngörülen yedi ila on iki yıllık fiilî hizmet süresi şartını karşılamaları çok güç olmaktadır. Öğretim üyesi olmuş sözleşmeli subaylardan fiilî hizmet süresinin aranmaması ve bunlardan muvazzaf olarak daha uzun süreler istifade edilmesinde kamu yararı bulunmaktadır.

Anayasa'nın 145'inci maddesinden "Bağımsızlığı zayıflatan askerlik hizmetlerinin gerekleri." sözcükleri çıkarılmak suretiyle bu durum netleştirilmiştir. Bağımsız mahkemelerde adil yargılanma bakımından tüm hâkim ve savcılar aynı durumdadır. Aynı anayasal yargı fonksiyonunu yerine getiren askerî hâkim ve savcıların da adli ve idari yargı hâkim ve savcılarıyla aynı teminatlara sahip olması gerekmektedir.

Kanun tasarısında toplam 20 kanunda değişiklik yapılması öngörülmüştür. Türk Silahlı Kuvvetlerindeki mevcut personelin, er ve erbaşların daha iyi şartlarda eğitime hazırlanmalarının, özlük haklarının hakkıyla iadesinin, Hükûmetimizin 2023 hedefleri doğrultusunda profesyonel orduya geçiş sürecinde başlıca temel adımları olduğunun altını çizmekte fayda görmekteyim.

Sayın milletvekilleri, bu tasarıyla, askerlik şubesi başkanlıklarınca kısa sürelerle teşkil edilen ve etkinliği kalmayan askerlik meclislerinin kaldırılmasını,

İlk yoklama ile yedeklik yoklama işlemlerinin kaldırılmasını,

Yükümlülerin sağlık muayenelerinin sürekli rahatsızlıklarını, kullandığı ilaçları, geçirmiş olduğu ameliyat ve operasyonların kayıtlarını tutan aile hekimlerince yapılmasına imkân sağlanmasını,

Askerî hastane bulunmayan yerlerde engelli, yatalak, uzuv kaybı gibi gözle görülür rahatsızlığı bulunanlar hakkındaki "Askerliğe elverişli değildir." sevk geciktirmesi veya ertesi yıla bırakma kararlı sağlık raporlarının askerlik şube başkanı ile mülki amirliklerce görevlendirecek resmî 2 tabipten oluşacak geçici sağlık kurulunca verilmesini,

Yükümlülerin aile hekimi, resmî-sivil sağlık kuruluşları veya asker hastanelerindeki muayene işlemlerinden herhangi bir ücret veya katkı payı alınmamasını,

Yoklama süresinin uzatılması ve buna bağlı olarak yoklama kaçağı sayısının azaltılmasını,

1111 sayılı Askerlik Kanunu'nun 83, 84, 85, 87 ve 94'üncü maddeleri gereğince il veya ilçe idare kurullarınca yükümlülere idari para cezası verilmesi uygulamasına ve bundan kaynaklı vatandaşlarımızın şikâyetlerine son verilmesini,

Askerlik meclislerinin kaldırılmasına paralel olarak bu meclislerin toplu olmadığı zamanlarda askerlik kararlarının il veya ilçe idare kurullarınca alınması uygulamasına son verilmesini,

Günümüzde birçok üniversitede okula devam mecburiyeti bulunmaması ve sınıf geçme yerine ders geçme uygulamasına geçilmesi nedeniyle, fakülte ve yüksekokul öğrencilerinin askerlik ertelemesi şartlarından olan okula devam mecburiyeti ve iki yıl üst üste sınıfta kalmama zorunluluğunun kaldırılmasını,

Dış kaynaktan temin edilen muvazzaf subay adaylarının rütbe takmadan önce subay, temel askerlik ve subaylık anlayışı kazandırma eğitimine tabi tutulmalarını,

Yakınlarının doğum, ölüm ve ağır hastalığı hâllerinde Türk Silahlı Kuvvetleri personeline verilecek izinlerin yeniden düzenlenmesini,

Astsubayların 1'inci dereceye yükselebilmelerine imkân tanınmasını,

Askerî personelin on beş yıllık mecburi hizmet sürelerinin on yıla indirilerek Batı dünyasıyla standartlaşmayı,

Askerlik hizmeti sırasında veya bitirdikten sonra fakülte ve yüksekokulları bitirenlere sözleşmeli subay veya astsubay olabilme imkânı tanınmasını,

Subay, astsubay, uzman jandarma ve polis memurlarımızın aylık göstergelerinde düzenlemeler yapılarak daha iyi şartlar elde edilebilmesini,

Askerî öğretim kurumlarında görevli öğretim elemanı sivil personele, eşiti subaylar gibi sosyal tesis ve lojmanlardan istifade imkânı tanınmasını

amaçlamaktayız.

Ayrıca, anayasa değişiklikleriyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi kararları doğrultusunda, mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı ilkeleri esas alınarak 357 sayılı Askerî Hâkimler Kanunu'nda sicil işlemleri, 1'inci sınıfa ayrılma ve 1'inci sınıf olma işlemleri, özlük hakları, haklarındaki ihbar ve şikâyetler, soruşturma ve kovuşturma mercileri, genel yargıya tabi şahsi suçlar ve hukuki sorumluluk, bağımsızlık teminat ve ödevleri ile emeklilik işlemleriyle ilgili düzenlemeler yapılmıştır.

1600 sayılı Askeri Yargıtay Kanunu'nda Askeri Yargıtay Başkan ve üyelerinin görev tanımlarında düzenlemeler yapılmıştır.

1972 tarihli ve 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu'nda davaların işleyiş süreci konusunda düzenlemeler yapılmıştır.

1963 tarihli ve 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu'nda yapılan değişiklikle, ihbar ve şikâyetler maddesi değiştirilmiştir.

Sayın milletvekilleri, söz konusu tasarının yasalaşarak vatanımız, milletimiz adına hayırlara vesile olmasını temenni ediyor, yüksek müsaadenizle sözlerime Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün şu veciz sözleriyle son vermek istiyorum: "Herhalde askerlerimizin ruhunu kazanmak bizim için bir vazife olduğu gibi evvela onlarda bir ruh, bir emel, bir karakter yaratmak da Allah'tan ve Medinei Münevvere'de yatan Cenabı Peygamber'den sonra bize yöneliyor."

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) BAŞKAN - Teşekkür ediyorum.

Şahsı adına söz isteyen Fevai Arslan, Düzce Milletvekili. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

FEVAİ ARSLAN (Düzce) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Askerlik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı hakkında şahsım adına söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle yüce heyetinizi saygıyla selamlarım.

Askerlik, hepimizin bildiği gibi, Anayasa'mızın 72'nci maddesi gereğince her Türk vatandaşının hakkı ve ödevi olan kutsal bir görevdir. Ülkemizde bu görev bizim için, dünyanın hiçbir ülkesinde göremeyeceğimiz, içerisinde şehitlik ve gazilik gibi ulvi makamları barındıran bir gurur vesilesidir.  İşte bu  nedenle,  Millî Savunma  Bakanlığının  konuyla ilgili

bürokratlarıyla yaptığımız çalışmalar sonucu yapılması gereken bazı köklü değişiklikleri Komisyonumuzda ele aldık.

Türk Silahlı Kuvvetlerindeki mevcut personelin daha iyi şartlarda eğitime hazırlanmasının, özlük haklarının iyileştirilmesinin, profesyonel orduya geçiş aşamasında ve 2023 hedeflerimizin içerisinde olduğunu burada bir kez daha hatırlatmak isterim.

İşte bu tasarıyla, kısaca, askerlik şubesi başkanlarınca oluşturulan askerlik meclislerinin kaldırılması, ilk yoklama ile yedeklik yoklama işlemlerinin kaldırılması, yükümlülerin sağlık muayenelerinin daha önce kayıtlarını tutan aile hekimlerince yapılmasına imkân sağlanması, askerî hastane bulunmayan yerlerde "Askerliğe elverişli değildir." sevk geciktirmesi veya ertesi yıla bırakma kararlı sağlık raporlarının askerlik şube başkanı ile mülki amirler tarafından görevlendirilecek resmî 2 tabipten oluşan geçici sağlık kurulunca verilmesi, yükümlülerin aile hekimi, resmî, sivil sağlık kuruluşları veya askerî hastanelerdeki muayene işlemlerinden herhangi bir ücret veya katkı payı alınmaması, yoklama süresinin uzatılması ve buna bağlı olarak yoklama kaçağı sayısının azaltılması, il veya ilçe idare kurullarınca yükümlülere idari para cezası verilmesi uygulamasına ve bundan kaynaklı vatandaşlarımızın şikâyetlerine son verilmesi, askerlik meclislerinin kaldırılmasına paralel olarak bu meclislerin toplu olmadığı zamanlarda askerlik kararlarının il veya ilçe idari kurullarınca alınması uygulamasına son verilmesi, dış kaynaktan temin edilen muvazzaf subay adaylarının rütbe takmadan önce, subay temel askerlik ve subaylık anlayışı kazandırma eğitimine tabi tutulmaları, astsubayların birinci dereceye yükseltilebilmesine imkân tanınması, askerlik hizmeti sırasında veya bitirdikten sonra fakülte ve yüksekokulları bitirenlere sözleşmeli subay veya astsubay olabilme imkânı tanınması, askerî öğretim kurumlarında görevli öğretim elemanı sivil personele onların eşiti subaylar gibi sosyal tesis ve lojmanlardan istifade imkânı tanınması, yakınlarının doğum, ölüm ve ağır hastalığı hâllerinde Türk Silahlı Kuvvetleri personeline verilecek izinlerin yeniden düzenlenmesi, anayasa değişiklikleriyle, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi veya Anayasa Mahkemesi kararları doğrultusunda, mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı ilkeleri esas alınarak, 357 sayılı Kanun, 1600 sayılı Askeri Yargıtay Kanunu, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu, 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu'nda değişiklikler yapılması amaçlanmıştır.

Bu vesileyle, milletimizin gözbebeği Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları içinde şehitlik ve gazilik mertebesine ulaşmış evlatlarımızı rahmet ve minnetle yâd ediyor, tasarının Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarımız ve milletimiz için hayırlara vesile olmasını temenni ediyor, yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ediyorum.