BÜLENT TEZCAN (Aydın) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yaygın ismiyle "ombudsman" dediğimiz, tasarıdaki ismiyle de "kamu denetçiliği kurumu"nu konuşuyoruz, bununla ilgili düzenlemeyi, kanun tasarısını görüşüyoruz.

Değerli arkadaşlar, burada, 15'inci maddede, kamu denetçiliği konusunda görevden alınma, görevin sona ermesinde nasıl oylama yapılacağı noktasında bir önerge verdik.

Bakın, tasarının 10'uncu maddesi adaylık ve seçime ilişkin nitelikleri düzenleyen madde, 11'inci madde nasıl seçileceklerini düzenliyor, 15'inci madde ise göreve uygun olmayanların bu durumunun nasıl tespit edileceğini düzenliyor.

Değerli arkadaşlar, tasarıda bir eksiklik var. Burada hangi çoğunluğa göre hareket edileceği belli değil. Verdiğimiz önergede diyoruz ki: "Bunlar eğer görevin gerektirdiği niteliklere sahip değillerse Meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun gizli oyuyla karar verilsin." Oysa önümüzde görüşmekte olduğumuz tasarıda üye tam sayısına ilişkin bir hüküm yok. Oysa 11'inci maddeye dönüp baktığımızda, seçim usulüne baktığımızda, üye tam sayısına ilişkin düzenleme var. Dolayısıyla, atamadaki usulü, görevin düştüğünün tespitinde de uygulamak zorundayız. Bu uyumu sağlamak üzere bir önerge verdik. Bu önergeye desteğinizi bekliyoruz.

Değerli arkadaşlar, bakın, ombudsman ya da kamu denetçisi, kamu başdenetçisi sistemleri bir hak arama yöntemi. Bu bir boyutuyla idareyi denetleme yollarından birisi. Vatandaş açısından baktığımızdaysa bir hak arama yöntemi. Şimdi, vatandaş açısından çeşitli hak arama yöntemlerini konuşurken, bunu konuştuğumuz gün, dönüp bakıyoruz Türkiye'de birçok ilçemizde hak aramanın en temel organı olan mahkemeleri, yargı organlarının en temel unsuru olan mahkemeleri kapatıyoruz.

Değerli arkadaşlar, Aydın ilinde, bugünkü açıklamaya göre, Hâkimler Savcılar Yüksek Kurulunun verdiği kararla altı ilçemiz adliyeden yoksun bırakıldı. Altı ilçede adliye kalktı. Şu anda, Yenipazar ilçesi; bakın, 15 bin nüfuslu bir ilçe, 14 köyü var. Kuyucak ilçesi; 30 bin nüfuslu, 5 beldesi, 23 köyü var. Karacasu ilçesi; 20 bin nüfusu var, 3 beldesi, 27 köyü var. Sultanhisar; 22 bin nüfus, 2 belde, 11 köy. Koçarlı; 26 bin nüfus, 3 belde, 44 köy. İncirliova; 41 bin nüfus, 1 beldesi, 21 köyü var.

Değerli arkadaşlar, düşünebiliyor musunuz, bakın, bundan yaklaşık üç sene önce Buharkent Adliyesi kaldırıldı, Buharkentliler Kuyucak Adliyesinde işlerini görüyorlardı. Şimdi, Buharkent-Kuyucak arası 20-25 kilometre. Şimdi, Kuyucak Adliyesini de kaldırıyoruz. "Nazilli'de işinizi görün." diyeceğiz Buharkent'tekilere yani 25-30 kilometre mesafedeki noktaya taşıyacağız.

Şimdi, şunu sormak lazım: Bizim Buharkent'te, Kuyucak'ta, Karacasu'da, İncirliova'da, Koçarlı'da yaşayan vatandaşlarımızı, adalet alma konusunda, hakka ulaşma noktasında böyle bir eziyetle karşı karşıya bırakma hakkımız var mı? Biz, bir taraftan hak aramaya ulaşma konusunda çeşitli yöntemleri denerken, biz bir taraftan ara buluculuk, bir başka taraftan kamu denetçiliği gibi sistemlerle vatandaşın hak arama yollarını zenginleştirmeye çalışırken, en temel hak dağıtan, adalet dağıtan mekanizma olan mahkemeleri kapatarak nereye varmaya çalışıyoruz?

Değerli milletvekilleri, adalet ticaretin penceresinden seyredilemez. Adalete ticaret penceresinden bakamayız. Adalete "Ne kadar masraflı oluyor, ne kadar masrafsız oluyor." diye bakamayız. Devletin adalet dağıtırken karşılaşacağı masraf değil, vatandaşın adalete ulaşırken karşılaşacağı zorluğa bakıp karar vermek zorundayız.

Bakın, son atamalarda hâkimlerin sürgün edildiğini görüyoruz. Hâkimlerini sürgün eden bir devlet adaleti sürgün etmiştir. Hâkimleri sürgün ederek aslında adaleti, hak aramayı sürgün ediyoruz. Bu noktada lütfen sağduyuyla, aklıselimle hareket edelim diyorum.

Hepinize saygılar sunuyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Tezcan.