CHP GRUBU ADINA VELİ AĞBABA (Malatya) - Sayın Başkan; değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla, sevgiyle selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, Kilis'in, Tunceli'nin, Ardahan'ın ve Bayburt'un nüfusundan daha fazla olan cezaevleri, Türkiye'nin 82'nci ili konumundadır. Hapishane meselesi, bu dönemin önemli ve can alıcı meselelerinden birisidir. Türkiye'de yeni hapishanelerin açılması ve hapishanedeki insanların üst üste yatmasının nedeni, AKP'nin son dönemde izlemiş olduğu politikalardır.

Cezaevlerindeki yoğunluğun sebebi, hükümlü değil, tutuklu sayısıdır. Avrupa'da tutuklu oranı yüzde 10 ila yüzde 25 iken, Türkiye'de bu oran, yüzde 60'ın üzerindedir. Uluslararası standartlara göre, henüz hüküm giymeyen bir kişi masum sayılır yani Türkiye'deki cezaevlerinde yatan her 10 kişiden 6'sı masum konumundadır. Bu, insan hakları açısından kabul edilebilir bir durum değildir.

Değerli arkadaşlar, cezaevi mantığında özgürlüklerin yoksunluğu, hakların dokunulmazlığı esastır. AKP'nin elindeki hapishaneler ise insan hayatını yutan bir canavara dönüştü. F tipi cezaevlerinde uygulanan politikalar, mahpusları sessiz ölüme terk ediyor. F tipleri, izsiz işkence, sessiz ölümdür.

Türkiye'de "cezaevleri" deyince akla ölümler, yangınlar, tecavüzler ve isyanlar geliyor. Son dönemde hapishanelerde neler yaşandı kısaca hatırlayalım:

Pozantı Cezaevinde yaşananlar, herkes için yüz karasıdır. Tutuklu çocuklara devlet gözetiminde tecavüz edilmiştir. Cezaevleri müdürleri ödüllendirilmiştir bu süreçte. Ne zaman ki Cumhuriyet Halk Partisi heyeti olaya el koydu, bakanlık önce inkâr etti, sonra bu insanlık dışı ayıpları daha fazla örtemeyeceğini anladı ve cezaevini kapattı.

İnsanların nöbetleşe uyuduğu, nefes almanın büyük problem olduğu, 16 metrekarede 20-30 kişinin üst üste yattığı Urfa Cezaevinde yaşananlar, unutulmamalıdır. 13 kişinin isyanda öldüğü Urfa Cezaevinde yaşananlar, ülkemiz açısından utanç vericidir.

Osmaniye Cezaevinde en basit ihtiyaçlar, açlık grevlerine neden oldu. "Olağan dışı sakal" gibi bir saçma uygulamayla karşılaştı Türkiye.

Sincan F tipi cezaevlerinde telefon, tekmil verme kuralına bağlandı. Tekmili sadece mahkûmun değil, ailenin de vermesi kurala bağlandı ve üç yıldan beri mahkûmlar, Sincan'da aileleriyle telefonla görüşemiyorlar.

İzmir Şakran Cezaevinde kadınların, askerler ve gardiyanlar önünde çırılçıplak soyundurularak zorla oyuk aramaya tabi tutulması bu dönemde yaşandı. Maalesef bütün F tiplerinde çıplak arama ve oyuk araması, tüm hızıyla devam etmektedir.

Değerli arkadaşlar, Tekirdağ F tipi cezaevlerindeki uygulamalar, Hitler kamplarını aratmamaktadır. Keyfî disiplin cezaları, F tipinin olağan uygulamalarıdır. Alman nizamnamesinden esirler için alınan bir sistem olan F tipleri -Tekirdağ'daki mahkûm Mehmet Güneş'in deyimiyle söylüyorum- denetlemek, küçültmek ve aşağılamak üzerine kurulmuştur. F tipi cezaevleri, insan akıl ve zekâsının zirvesidir. 12 Eylül döneminde bile olmayan aşağılamalar, bu dönemde yaşanmaktadır.

Sincan F tipi cezaevinde yatan Sarp Kuray diyor ki: "Ben, 12 Eylül öncesinde ve sonrasında birçok cezaevinde yattım -askerî cezaevlerinde, sivil cezaevlerinde- ancak, bugünkü F tipi uygulamasını gördüğümde, askerî cezaevleri F tipinin yanında cennet kalıyor." Diyor ki: "Ne işkence ne mahpusluk bana kâr etmedi ancak F tipindeki yalnızlaştırmayla belimizi bükmeye çalışıyorlar." Türkiye'deki cezaevleri, sağlıklı girilip hasta, hatta tabutla çıkılan yerlerdir. Kanser hastası Muhlis Batur evinde, Magdelena Martha ülkesinde ölmek istedi. Biri, hastane köşesinde, biri, hapishanede öldü. Türkiye'de cezaevinde en uzun süreli yatan mahkûmlardan biri Cemil Erdem, Tekirdağ'da kanser oldu, Edirne hastanesinde ölümü bekliyor.

Bilinmelidir ki tutuklu kişi, özgür bir insanın tüm sağlık haklarına sahiptir. Cezaevlerinde olmak, cezaevinde ölmek demek değildir.

Ring araçları tam anlamıyla tabutluktur. Mahkûmların birçoğu, Sayın  Adalet Bakanından hiç olmazsa bir sefer ringlere girmesini, on dakika ringde yolculuk etmenin ne demek olduğunu anlamasını istiyorlar. Ring araçları tekerlekli tabut olmaktan kurtarılmalıdır. Ölümle yaşam arasındaki ince çizgiyi ring aracı ayırmaktadır.

Yine, Tekirdağ Hapishanesinde sulara kanalizasyon suyu karıştığı, hastaneye kaldırılan 200 mahkûmun sayesinde ortaya çıktı. Kandıra F tipinde Cevdet Bayır'ın bir böbreği alınırken elleri ve ayakları kelepçelenerek ameliyat edilmek istendi. Hastaneye götürülüp getirilirken çıplak aramaya tabi tutuldu.

Değerli arkadaşlar, hapishanelerin sorunları çok fazla, hapishanelerde mahpusların giyecek alması problem, mahpusların yemek yemesi problem, 4 TL. Kitap alması problem, okuması ayrı problem. Her cezaevinde, kiminde 5 kitap, kiminde 10 kitap sınırlaması var. Mektuplar, sorun; ailelerle görüşmesi, sorun. Kadınların, mahkûmların eşlerinin, kızlarının iç çamaşırlarına kadar, sutyenlerine kadar bakıldığını her gittiğimiz yerde görmek mümkün. Türkü söylemek, sorun; renkli kalem, sorun.

Değerli arkadaşlar, karakalem problem değil, beyaz kâğıt problem değil ama Che'nin çizilen resmi, Deniz Gezmiş'in çizilen resmi, problem, karikatürü problem

Değerli arkadaşlar, bunlar, örgüt üyesi olmanın bir kanıtı olarak gösteriliyor. Che, herkesin, inancına saygı duyduğu, Deniz Gezmiş, herkesin, inancına saygı duyduğu insanlar.

Değerli arkadaşlar, cezaevlerinin durumu bu.

Sözlerime son verirken başta, sözcüsü olduğum ve mensubu olmaktan gurur duyduğum CHP Cezaevlerini İnceleme Komisyonu olmak üzere, bu kadar baskıcı, bu kadar zorba, her gün biraz daha faşizme kayan bir rejimde, hapishane gibi sorunlu alanlardan birisini ülkemizin gündemine taşıyan ve oradaki tecride, oradaki zulme, oradaki insan hakları ihlallerine kamuoyunun dikkatini çeken tüm sivil toplum kuruluşlarını, tüm meslek örgütlerini, tüm milletvekillerini kutluyorum.

Genelde bu kürsüde konuşanlar alkışlanır ama ben bugün, bu kürsüden, AKP diktasına karşı direnenleri alkışlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

Teşekkür ederim.