ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Şanlıurfa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; geçtiğimiz haziran ayında Uluslararası Çalışma Örgütünün 101'inci konferansında sosyal koruma tabanlarıyla ilgili 202 sayılı Tavsiye Kararı kabul edilmiştir. Söz konusu konferansa ülkemiz adına başkanlığımda oluşan bir heyetle katılım sağlanmıştır. Size, söz konusu tavsiye kararı hakkında kısaca bilgi arz edeceğim.

Uluslararası Çalışma Konferansının 2011 yılındaki 100'üncü Oturumunda, üye ülkelerin durumuna ve gelişme seviyelerine uygun sosyal güvenlik tabanlarının oluşturulması amacıyla ILO'nun mevcut sosyal güvenlik standartlarını tamamlayacak ve üye ülkelere tavsiyeler sağlayacak nitelikte bir tavsiye kararı alınmasına ihtiyaç duyulduğu belirlenmiştir. Bu çerçevede, 101'inci Uluslararası Çalışma Konferansı çalışmaları esnasında, taslak metne son hâli verilen tavsiye kararı, 14 Haziran 2012 tarihinde Genel Kurulda yapılan oylama sonucu oy birliğiyle kabul edilmiş olup, oylamada ülkemiz tavsiye kararının kabul edilmesi yönünde oy kullanmıştır.

Bildiğiniz gibi, Birleşmiş Milletlerin özellikle 1948 tarihli İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile 1966 tarihli Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara Dair Uluslararası Sözleşmesi'nde beyan edildiği üzere, sosyal güvenlik hakkı bir insanlık hakkıdır ve ülkelerin gelişimi ve ilerlemesinde ekonomik ve sosyal bir gerekliliktir. Ayrıca, Uluslararası Çalışma Örgütünün adil bir küreselleşme için sosyal adalet hakkındaki 2008 tarihli bildirgesi, etkin bir sosyal güvenlik sistemini oluşturmak ve yaygınlaştırmak için ulusal koşullara uyumlu ve sürdürülebilir sosyal koruma önlemlerinin alınması ve kuvvetlendirilmesi gerektiğini beyan eder.

Etkili ulusal sosyal güvenlik sistemleri, gelir güvencesi sağlamak, yoksulluk ve eşitsizliği önlemek veya azaltmak ve sosyal içerme ve saygınlığı desteklemek için güçlü araçlardır. Sosyal güvenlik, iyi tasarlandığı ve diğer politikalarla bağlantısı kurulduğu takdirde verimliliği ve istihdam edilebilirliği geliştirir ve ekonomik kalkınmayı destekler. Etkili bir otomatik istikrar unsuru olarak sosyal güvenlik, ekonomik krizlerin ekonomik ve sosyal etkisinin hafifletilmesine, istikrarın güçlendirilmesine ve kapsayıcı büyümeye doğru daha hızlı toparlanmanın sağlanmasına katkıda bulunur. Bu amaçla kaliteli, adil, kolay erişilebilir, insan odaklı hizmet veren, aktüeryal ve mali açıdan sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemini yürütmek ve geliştirmek her ülke için zorunluluk teşkil etmektedir.

Herhangi bir sosyal güvenceye sahip olmayan kişilerin, karşılaşabilecekleri sosyal riskler karşısında mağdur olmamaları için sosyal korumaya dâhil edilmeleri ve devletin vatandaşlarına temel sağlık hizmetlerine erişim için yeterli tedbirleri alması bir gerekliliktir. Şüphesiz, sürdürülebilir ekonomik gelişmeye ve sosyal adalete giden yol sosyal korumadan geçmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 101'inci Uluslararası Çalışma Konferansının Genel Kurulunda kabul edilen ve 24 paragraftan oluşan Sosyal Koruma Tabanları Hakkında 202 Sayılı Tavsiye Kararı'nın içeriği özetle şu konulardan oluşmaktadır:

Yoksulluk, kırılganlık ve sosyal dışlanmayı önlemeyi veya azaltmayı amaçlayan bir korumayı temin eden ulusal düzeyde tanımlanmış temel sosyal güvenlik teminatlarının sağlanması.

Mümkün olan en kısa sürede, temel sosyal güvenlik teminatlarından oluşan sosyal koruma tabanlarının kurulması ve sürdürülmesi.

İhtiyaç sahibi herkese, yaşam boyunca, ulusal düzeyde zaruri olarak tanımlanmış mal ve hizmetlere etkin erişimi birlikte temin eden temel sağlık hizmetlerinin ve gelir güvencesinin asgari düzeyde sağlanması.

Sosyal koruma tabanlarının aşağıdaki asgari 4 temel sosyal güvenlik teminatlarından oluşmasının sağlanması.

Analık bakımı da dâhil olmak üzere, temel sağlık hizmetlerini teşkil eden ulusal düzeyde tanımlanmış mal ve hizmetlerin tamamına erişim.

Çocuklar için en azından ulusal düzeyde tanımlanmış asgari seviyede temel gelir güvencesi.

Aktif çalışma yaşında olup yeterli gelir kazanamayan kişiler için en azından ulusal düzeyde tanımlanmış asgari seviyede temel gelir güvencesi.

         Yaşlı kişiler için en azından ulusal düzeyde tanımlanmış, asgari seviyede temel gelir güvencesi.

Son olarak da sosyal güvenliğin genişletilmesi için ulusal stratejilerin oluşturulması ve uygulanması.