ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Şanlıurfa) - Sayın Başkan, değerli milletvekili arkadaşlarım; Toplu İş İlişkileri Kanunu Tasarısı'nın birinci bölümünü tamamladık, ikinci bölümüne başlıyoruz. Toplu iş sözleşmesi bölümünü ağırlıklı olarak ikinci bölümde ele alacağız.

Birinci bölümde, bu yeni düzenleme çerçevesinde iş kolu sayısı 28'den 20'ye indirildi. İş kolu tespit davaları bekletici neden olmaktan çıkarıldı. Yani "Neler yapıldı?" diye söyleniyor da bunların bilinmesinde, bir genel tekrarında yarar var diye söylüyorum. Bir iş kolu tespit davası günler, aylar, yıllar alıyor idi; bunu bekletici olmaktan çıkardık. Sendikanın kuruluşu kolaylaştırıldı, organların oluşumu ve kuruculuk koşullarındaki sınırlamalar kaldırıldı. On beş yaşını dolduranlara sendikaya üyelik hakkı tanınarak asgari çalışma yaşı ile paralellik sağlandı. Aynı iş kolunda birden fazla işverene bağlı olarak çalışan işçilere birden çok sendikaya üyelik getirildi. İşçilerin sendikaya ödeyeceği aidat miktarı kuruluşların tüzüklerine bırakıldı. Üyelik ve üyelikten çekilmede noter koşulu kaldırıldı. E-Devlet sistemine geçiliyor. İşçinin işsiz kalması durumunda bir yıl boyunca sendika üyeliğinin devam etmesi sağlanıyor. Sendika ve konfederasyonlara, uluslararası işçi ve işveren kuruluşlarının kurucusu olabilme, üye ve temsilci gönderebilme, dış temsilcilik açabilme hakkı getiriliyor. İş yeri sendika temsilcilerinin ve yöneticilerin güvenceleri artırılıyor. Sendikaların mali denetimi bağımsız denetim organı olan yeminli mali müşavirler tarafından gerçekleştirilecek. Yöneticilerin kişisel sorumluluğu -bu da önemli, son derece önemli bir madde- getirilerek sendika tüzel kişiliği korunuyor. Sendikalara faaliyetlerini serbestçe kendi tüzüklerinde belirleme imkânını bu otuz madde içerisinde öne çıkarabildiğimiz maddeler olarak ifade ediyorum. Şimdi, devamında, toplu iş sözleşmesiyle ilgili çok önemli düzenlemeler geliyor.

Değerli arkadaşlar, burada söz alan değerli grup başkan vekillerimiz, değerli milletvekili arkadaşlarımız yasanın özellikle 25'inci maddesiyle ilgili bazı değerlendirmelerde bulundular. Ben saygı duyuyorum.

Şunu bilmenizi istiyorum: Burada dengeye kavuşturulması lazım bu düzenlemenin. Bu yasa bir dengeye kavuşturulmalı. Yani beş yıldır bu dengeye kavuşturma konusunda sosyal taraflarla mücadele ediyoruz ama biri sıfır noktasında oturuyorsa tarafların, diğeri yüz seksen derece noktasında oturuyor.

SÜLEYMAN ÇELEBİ (İstanbul) - Terazinin topu başka yere kaçtı Sayın Bakan!

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - Bunları doksanda buluşturacaksınız yani binbir türlü, meşakkatli bir iş, zor bir iş ve günlerdir toplanıyoruz.

Bakınız, en son Sayın Başbakanın huzuruna çıktık, altı madde üzerinde mutabakat sağladık ve?

SÜLEYMAN ÇELEBİ (İstanbul) - O altı maddeyi bir sayar mısınız Sayın Bakan?

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - Müsaade edin, onları da söyleriz.

?ondan sonra "Bu yasa 1 Ekim itibarıyla Meclis açılır açılmaz ilk görüşülen yasa olsun." diye bunu da karara bağladık ve bu yasa Türkiye Büyük Millet Meclisinin gündemine geldi. Tabii ki kapsamlı bir yasa olduğu için, temel bir yasa olduğu için yine sosyal taraflarla ilişkilerimiz devam etti. Gerek onlardan gelen talep gerek bizden gelen talep gerekse bu konuda katkı sağlamadığını söyleyen taraflara "Her türlü diyaloğa, bu konularla ilgili her türlü değerlendirmeye açık olduğumuzu bilmenizi istiyorum." dedim. En nihai toplantıyı da bu akşam gerçekleştirdik. Az önce ifade ettim.

"Efendim, 2 veriyorsunuz, 1 alıyorsunuz." diye bir şey yok. Bizim Bakanlık olarak, Hükûmet olarak bir şey verip bir şey alma değil, derdimiz işçi ile işvereni bir masada mümkün mertebe maksimum düzeyde buluşturmak, bizim mücadelemiz bu istikamette.

Yoksa, bakınız, herkesin bir duruşu var ve vazgeçilmezi var. İşveren diyor ki "Ben bundan vazgeçmiyorum." işçi diyor ki "Ben bundan vazgeçmiyorum." Ama bizde birlikte bu yasanın çıkması gerekliliği konusunda Mecliste genel bir irade var, bütün siyasi partiler bu yasanın çıkması gerektiği konusunda iradelerini ortaya koyuyor. Kimse çıkıp burada demiyor ki "Bu yasa çıkmasın. Endüstriyel ilişkileri düzenleyen bu yasa gelmesin Meclisin gündemine." diyen yok. Aksine, başlarken dört grubun önerisiyle yasa tasarının ismini de değiştirdik. Önemli olduğu için herkes katkı sağlama gayreti içerisinde ama burada ben her şeyi de anlatmak durumunda değilim. Ben işçi konfederasyonuna da saygı duyuyorum, işveren konfederasyonuna da saygı duyuyorum. Burada böyle bir ayrımı da, artık 21'inci yüzyıl endüstriyel ilişkilerinde doğru bulmuyorum. "İşçi tarafı", "işveren tarafı" gibi yakıştırmalara; biraz 20'nci yüzyıl mantığıyla endüstriyel ilişkilere bakmadık. İşveren olmadan işçi olabilir mi, işçi olmadan işveren olabilir mi? Bunları birbirinden ayırmak mümkün değil. Yani bindiğin dalı kesmenin de bir anlamı yok, her ülkenin de kendisine göre gerçekleri var; işveren açısından gerçekleri var, işçi açısından gerçekleri var. Dolayısıyla bunları harmanlayıp bir yerlerde buluşturma gayreti içerisinde olduğumuzu özellikle ifade etmek istiyorum ve çok yoğun bir çaba sarf edilmiştir, çok büyük bir gayret gösterilmiştir.

İZZET ÇETİN (Ankara) - Bir taraf öldü, öldü Sayın Başkan, Fatiha okuyalım bir tarafa!

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - Efendim, bir de şu ifade edildi: "Ya, bu bir anda nereden geldi bu 25'inci madde? Hemen bu akşam tutuşturuverdiler, birileri getirdiler." Hayır, bu madde işveren tarafının talebi olarak aylardır bizim önümüzde, aylardır sosyal tarafların önünde ve bu akşam toplanmamızın amaçlarından bir tanesi de "Bu konuda acaba bir olumlu adım atılabilir mi?" mücadelesi idi. Bunu?

SÜLEYMAN ÇELEBİ (İstanbul) - Siz atmadınız, siz Sayın Bakan.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - Efendim, ben Hükûmet olarak, Bakan olarak sorumluluğumu yerine getirme çabası içerisindeydim.

Bakınız Sayın Çelebi, ben daha işi derinleştirmek istemiyorum.

SÜLEYMAN ÇELEBİ (İstanbul) - Derinleştirin efendim, derinleştirin.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) -

Çünkü bak, bu iş uzlaşma işidir, diyalog işidir, kimin nerede, ne şekilde, ne konuştuğunu hepsini ben biliyorum ama herkese saygım var çünkü inanıyorum siz de yürekten bu yasanın çıkmasını istiyorsunuz ama muhalefetin de bence bu?

SÜLEYMAN ÇELEBİ (İstanbul) - Böyle değil ama.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - Efendim?

SÜLEYMAN ÇELEBİ (İstanbul) - Böyle değil ama.

İZZET ÇETİN (Ankara) - On yıldır bekliyor Sayın Bakan bu yasa.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - Efendim, bakınız, yasanın sendikalara ilişkin bölümü bitti, şimdi "Toplu iş sözleşmesi" bölümüne gelince, orada yapılan iyileştirmeler yani bu diyaloğun neticesinde yapılan iyileştirmelerin neler olduğunu göreceğiz. Özellikle geçici maddelerdeki değerlendirmeler ve az önce ifade etmiştim, çalıştığım konularda işçilerimize dönük, çalışanlarımıza dönük ne gibi iyileştirmelerin bir mücadele ve bir diyalog neticesinde ortaya çıktığı da görülecek. Yalnız işverenden ibaret değil ki bu yasadaki düzenlemeler, işçilere dönük de ilgili çok önemli düzenlemeler gelecek. Bunu, ilgili arkadaşlarımızın hepsinin bildiğini burada ifade etmek istiyorum. Onun için, şunu söylemeyelim yani "Nereden çıktı bu?" Bu, bugün falan çıkmış değil. Bu bizim, bakın burada açık söylüyorum bütün sendikalar bizi izliyor yani dediniz ya "Bir sendika bugün gazetelere ilan vermiş." Bilmeseydi o ilanı verir miydi? Orada yazmış o da biliyor demek ki. Diğer sendikalar da biliyor.

MEHMET ŞANDIR (Mersin) - Bunun Komisyonda görüşülmesi gerekmiyor muydu Sayın Bakan yani bu kanun Komisyondan geçmek durumunda değil mi?

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - Efendim, komisyonlarda milletvekili arkadaşlarımızın katkısı da olsa? Bakın Çalışma Bakanlığının yapısı böyle.

MEHMET ŞANDIR (Mersin) - Allah aşkına, Komisyonun anlamı ne, Komisyonun gereği ne?

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - Komisyonlarda düzenlemeleri yapsanız da, sosyal tarafların talepleri bu konuda sınırsız.

MEHMET ŞANDIR (Mersin) - Ya olmaz Sayın Bakan.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - İnanın sınırsız ve bunları dinlemiyorum demek, bunları dikkate almamak takdirlerinize. Ben bugün gerçekten beş saat boyunca işçilerin lehine?

MEHMET ŞANDIR (Mersin) - On aydır tartışıyorsunuz.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - ?çalışanların lehine çok önemli düzenlemeleri de içeren bir, âdeta karar noktasına geldiğimiz hususlar var. Onları az önce ifade ettiğim için bir daha ifade etmiyorum.

SÜLEYMAN ÇELEBİ (İstanbul) - Başbakanla görüştüğünüz 6 madde nedir Sayın Bakan?

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - Şimdi, tabii ki bu yasanın, yaklaşık 90 maddelik yasanın, toplam 5, 6, 7 maddesi yani taraflar arasında sorun olarak tartışılan maddeler. Yoksa diğerleriyle ilgili gerçekten bir sorun yok yani 6-7 madde diyebiliriz. 6-7 önemli maddeyle ilgili tartışmalar var. Burada, ben açık söylüyorum, birçok madde işçinin lehine, işçi sendikalarının lehine düzenleme yapıldığını da burada belirtmek istiyorum.

Efendim, bu konu da Ekonomik ve Sosyal Konseyde görüşülseydi. Ekonomik ve Sosyal Konseyde ilgili yasal düzenleme geliyor. Bu dönem inşallah kısa süre içerisinde, Kalkınma Bakanlığı bünyesinde uyum yasası şu anda Meclise gelecek ve inşallah belli periyotlarla Ekonomik ve Sosyal Konseyde bunların görüşülmesine ben de katılıyorum. Son toplantıları istihdamla ilgili ve Sosyal Güvenlik Reformuyla ilgili gerçekleştirmiştik. Bu yasal düzenlemenin bir an önce çıkması konusunda biz de elimizden geleni arkadaşlarımıza destek vererek gerçekleştiriyoruz ama Bakanlığımızın bünyesinde Üçlü Danışma Kurulu var. Üçlü Danışma Kurulunda işçi, işveren ve Hükûmet olarak orada yoğun?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - ?ve gerçekten bir sınırlama olmadan çalışmaları yürüttüğümüzü bilmenizi istiyorum. Denge ise denge gözetilmiştir, diyalogsa diyalog gözetilmiştir. Tarafların talepleri alınmıştır ama şunu bilelim ki bu konuda hangi maharetiniz varsa kullanırsanız kullanın, herkesi 180 ve 0 derecede 90'da buluşturmak da çok kolay bir hadise değil.

BAŞKAN - Teşekkür ediyorum Sayın Bakan.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - Çok da mümkün olmuyor ama ben, bizim gerekeni yaptığımız inancı içerisindeyim. Henüz yasa devam ediyor. Taraflarla bizim görüşmemiz de devam edecek. İşçinin aleyhine bir şey varsa?

SÜLEYMAN ÇELEBİ (İstanbul) - Var, var, hep işçinin aleyhine.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - ?işçilerin aleyhine bir şey varsa?

İZZET ÇETİN (Ankara) - Kamu işveren sendikalarının ne işi var Sayın Bakan?

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - ?bunları değerlendirme konusunda bizim kapımızın her zaman açık olduğunu da tekrar ifade ediyorum.

İZZET ÇETİN (Ankara) - Devlet işveren sendikalarına üye yapılır mı? Hüsnüniyetli devlet.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI FARUK ÇELİK (Devamla) - Yasanın hayırlı olmasını temenni ediyor, herkese saygılar sunuyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)