AHMET TOPTAŞ (Afyonkarahisar) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün, Ulusal Kurtuluş Savaşı'mızın kahramanlarından ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin 1 ve 2'nci Dönem Afyonkarahisar Mebusluğunu yapan değerli hemşehrim Afyonkarahisar Mebusu Ali Çetinkaya'nın ölüm yıl dönümü nedeniyle konuşmak üzere söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle yüce Meclisi saygılarımla selamlarım.

Değerli arkadaşlar, merhum Ali Çetinkaya 1878 yılında Afyonkarahisar'da doğmuş, sırasıyla Bursa Askerî Lisesini, sonra Kara Harp Okulunu bitirmiş, 1898 yılında da teğmen rütbesiyle orduya katılmıştır. Balkanlardan Trablus'a, Bingazi'den Irak cephesine Türk kahramanlığının en çarpıcı örneklerini vermiştir. Ne yazık ki onca kahramanlık destanlarına rağmen, Birinci Dünya Savaşı sonunda, Osmanlı İmparatorluğu, 30 Ekim 1918'de Mondros Mütarekesi'yle kendi ölüm fermanını kendi eliyle imzalamıştır. Mondros Mütarekesi, Türk ulusunun yüreğinde derin yaralar açarken Yarbay Ali Çetinkaya da Ayvalık'ta bulunan 172. Alaya komutan olarak atanmıştır. Mütareke hükümleri gereğince, Yunanlılar 15 Mayıs 1919'da İzmir'i işgal etmişlerdir. İzmir bölgesinin emniyetini sağlamak ve ileride girişilecek istila hareketlerini kolaylaştırmak için kuzeyde Ayvalık, güneyde Aydın bölgesine asker çıkarmaya karar verdiler.

Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk, bu konuyla ilgili olarak büyük Nutkunda "Yüksek heyetinizce de bilinmektedir ki Yunanlılar İzmir'e çıktıkları zaman orada 17. Kolordu Komutanı olarak karargâhıyla birlikte Nadir Paşa bulunuyordu. Kuvvet olarak Yarbay Hürrem Bey komutasında 56. Tümenin 2 alayı vardı. Bu kuvvet özellikle kolordu komutanının emriyle düşmana karşı koydurulmaksızın büyük hakaretler altında Yunanlılara teslim edilmiştir. Bu tümenin 172. alayı Ayvalık'ta bulunuyordu, komutanı Yarbay Ali Bey idi. Yunan ordusu işgal alanını genişletirken Ayvalık'a da asker çıkardı. Ali Bey, bu Yunan kuvvetine karşı 28 Mayıs 1919'da savaşa girişti. Bu tarihe kadar Yunan birlikleri hiçbir yerde ateşle karşılık görmemişti; aksine, bazı şehir ve kasabaların halkı korkutulmuş, İstanbul Hükûmetinin emirlerine uyarak idare amirleri başta olmak üzere Yunan birliklerini özel heyetlerle karşılamışlardır. Ali Bey'in Ayvalık bölgesinde muharebe cephesi kurması üzerine Soma, Akhisar, Salihli gibi birçok yerde millî cepheler oluşturulmaya başlamıştı." diyor.

Değerli milletvekilleri, işte, ulusal Kurtuluş Savaşı'nın ilk ateşini yakan bu büyük kahraman son Osmanlı Meclisinde de mebus iken İngilizler tarafından Malta'ya sürgün edilmiştir. Sürgünden sonra sırasıyla 1'inci ve 2'nci dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinde Afyonkarahisar Mebusluğu, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı ve istiklal mahkemeleri Başkanlığı yapmıştır. Bakanlığı döneminde 1.200 kilometre demir yolu yapılmış, yabancıların elindeki demir yolu hatları millîleştirilmiştir. Ankara'da bulunan büyük kamu binalarının çoğu Ali Çetinkaya zamanında, onun bakanlığı döneminde yapılmıştır.

Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın kazanılması ve cumhuriyetin kurulup yerleştirilmesinde önemli görevler yapan bu büyük insan, vefat ettiğinde Samanpazarı'nda Atatürk'ün yardımıyla aldığı bir evden başka geriye herhangi bir mal varlığı bırakmamıştır. Kadirşinas Afyon halkı adına, Afyon Belediye Meclisi kararıyla bir ev hediye edilmek istenmiştir. Zamanın Belediye Başkanı merhum Tiryakioğlu, Ali Çetinkaya'ya bu teklifi ilettiğinde, kendisine bir ev alınması konusundaki beyanın kendisine onur verdiğini, ev alınmasından daha değerli olduğunu söyleyerek ev teklifini kabul etmemiştir.

Yani değerli hemşehrim, Afyonkarahisar'ın iftiharla adını andığı Ali Çetinkaya, Afyonkarahisar'ın övüncü olarak 22 Şubat 1949 günü ebediyete intikal etmiştir. Anısı önünde saygıyla eğiliyor, Allah'tan rahmet diliyorum. (CHP sıralarından alkışlar)