MEHMET DOĞAN KUBAT (İstanbul) - Sayın Başkanım, çok değerli milletvekilleri; görüşülmekte olan 201 sıra sayılı Kanun Tasarısı üzerinde görüşlerimi ifade etmek üzere şahsım adına söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle yüce kurulunuzu saygıyla selamlarım.

Değerli milletvekilleri, bilindiği üzere Anayasa'nın "Seçme, seçilme ve siyasî faaliyette bulunma hakları" başlıklı 67'nci maddesinde vatandaşların seçme, seçilme ve halk oylamasına katılma hakları düzenlenmiş, seçimler ve halk oylamasının serbest, eşit, gizli ve tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre yargı denetim ve gözetimi altında yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Yurt dışındaki vatandaşlarımızın oy verme hakkı ilk defa 298 sayılı Kanun'da 1987 yılında 3377 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikle tanınmış ise de sadece gümrük kapılarında bu uygulanabilmiştir. Daha sonra, Anayasa'nın 67'nci maddesinin ikinci fıkrasına 1995 yılında 4121 sayılı Kanun'la, yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının oy hakkını kullanabilmeleri amacıyla uygulanabilir nitelikte tedbirlerin alınması -yasayla alınacağı- düzenlenmiştir. Böylece, bu değişiklikten önce 3377 sayılı Yasa'yla yurt dışındaki vatandaşlara tanınan oy verme hakkı anayasal bir dayanağa kavuşturulmuştur. Buna göre, devlet, vatandaşlarının herhangi bir nedenle bulunduğu yabancı ülkelerde oy kullanmalarını sağlayacak önlemleri alacak ve bunlar Anayasa'nın nitelediği biçimde uygulanabilir olacaktır. Uygulanma olanağı yabancı ülkelerin anlaşmalar ya da anlaşmalarla kabul ettiği uluslararası kurallara, kendi ulusal kurallarına, günün koşullarına, karşılıklılık ilkesine ve düzenlenecek protokol gereklerine bağlanabilecektir. Ayrıntıların tümüyle yasayla düzenlenmesinin de mümkün olmadığı açıktır.

Değerli milletvekilleri, 2008 yılında 5749 sayılı Kanun'la bu konuda ikinci önemli bir adım atılmış ve yurt dışında yaşayan seçmenlerin dört yöntemle oy kullanması esası kabul edilmiş, mektup yoluyla oy kullanma Anayasa Mahkemesince iptal edilmiş. Buna göre, şu anda mevzuatımızda yurt dışındaki seçmenlerin oy kullanmasına imkân sağlayan üç tane yöntem vardır: Bunlardan bir tanesi gümrük kapılarında oy kullanmadır -şu anda, en son seçimlerde ve halk oylamasında da bunu uyguladık- diğeri elektronik oylamadır ve yurt dışındaki yabancı ülkelere sandık kurma suretiyle oy kullandırma yöntemidir. Bugüne kadar bu yöntemlerden sadece gümrük kapılarında oy kullanma yöntemi uygulanmıştır çünkü bu en son 2010 seçimlerinde -Yüksek Seçim Kurulu her ne kadar bu konuda ciddi bir girişimde bulunmuş ise de- yabancı ülkelerle, maalesef, çeşitli gerekçelerle  -bunun altyapısı da tam olarak oluşturulamadığı için- yurt dışındaki seçmenlerin oy kullanması, maalesef, orada kurulacak sandıklar yoluyla mümkün olmamıştır.

Şimdi getirilen tasarı, işte, bu yolu rahatlatacak bir altyapı öngörmektedir. Tasarıda yurt dışı ilçe seçim kurulunun -şu anda var, Ankara'ya bağlı olarak bunlar görev yapıyor- görev ve yetkileri düzenlenmiştir. Buna göre, Yüksek Seçim Kurulu, Dışişleri kanalıyla? Çünkü çeşitli ülkelerin kendine göre özellikleri var. Oradaki seçmen sayılarını dikkate almak suretiyle, hangi ülkelerde sandık kurulacağını tespit ettikten sonra, oralarda dış temsilciliklerimizde veya mümkünse uygun mahallerde, örneğin spor salonları veya okullar gibi oy kullanmaya elverişli yerlerde -ki bu oradaki devletlerle yapılacak, tamamen, ikili görüşmeler, protokollerle belirlenecek husustur- bu gibi uygun yerlerde vatandaşlarımızın oy kullanması için altyapı yapılacak, oraya sandıklar kurulacak, yurt dışı seçimlerini yönetmek üzere oluşturulacak sandık kurulları da orada belirlenen saat 08.00'le 17.00 arasında oylarını kullandıracak vatandaşımıza ve bu kullanılan oylar her gün açılacak. Zarflar açılmaksızın, sadece tespiti yapılıp -aynı bizim şu anda gümrüklerde uyguladığımız gibi- torbaya doldurulup Türkiye'ye gönderilecek. Türkiye'de de bu iş için özel, sayım, döküm işlerini yapmak üzere bir sandık kurulu teşekkül edilecek ve oy verme günü, pazar günü saat beşten sonra bu torbalar burada açılıp, sayımı, dökümü yapılıp birleştirme tutanakları düzenlenecek. Daha sonra bunlar, gümrük kapılarından gelen sonuçlarla birlikte toparlanıp, Ankara İl Seçim Kuruluna gönderildikten sonra, genel olarak seçimlere yansıtılması yapıldıktan sonra ilan edilecektir.

Ben, bu yasanın gerçekten uygulanma yeteneğine sahip olduğunu düşünüyor, inşallah bu seçimlere tatbikinin mümkün olmasını diliyor, yüce kurulunuzu saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ediyoruz Sayın Kubat.