KEMAL DEĞİRMENDERELİ (Edirne) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 450 sıra sayılı Petrol Yasası Tasarısı üzerine CHP Grubu adına söz almış bulunuyorum. Yüce Meclisi saygıyla selamlarım.

Değerli milletvekilleri, bu yasa tasarısının 1'inci maddesinin (1)'inci fıkrası şöyle diyor: "Bu Kanunun amacı; Türkiye Cumhuriyeti petrol kaynaklarının millî menfaatlere uygun olarak hızlı, sürekli ve etkili bir şekilde aranmasını, geliştirilmesini ve üretilmesini sağlamaktır." Bu çok doğru bir amaçtır ancak tasarının ilerleyen maddelerinde görüleceği gibi, temel olarak, kendi imkânlarımızla yapamadığımız arama, keşif ve üretim faaliyetleri için yabancı şirketlerin, uluslararası petrol firmalarının aktif ilgisini çekerek onları yurdumuzda yatırıma yönlendirme amaçlanmaktadır. Ancak, Türkiye Cumhuriyeti'nin petrol dünyasındaki amiral gemisi olan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının küçültülmesine de neden olacak maddeleri içermektedir bu yasa tasarısı.

Büyük ülkelerin ulusal petrol şirketleri vardır; işte Brezilya'nın Petrobras'ı, Azerbaycan'ı SOCAR'ı, Fransa'nın Total'i, Libya'nın NOC'u gibi. Biraz önce Sayın Bakana sormuştum "TPAO'nun yurt dışındaki faaliyetlerinin gelirleri ne kadardır?" diye. Hakikaten, benim için çok etkileyici bir cevap aldık. Hatırladığım kadarıyla, TPAO'nun toplam 1,8 milyar TL'lik gelirinin 1,2'si, 1,2 milyarlık kısmı dışarıdaki faaliyetlerden geliyor ve yurt içindeki üretimimize eş değer üretimi de yurt dışında yapmaktayız. Hakikaten böyle bir ulusal şirketimiz için gurur verici rakamlar bunlar. Ancak, tabii bunu geliştirmemiz gerekiyor. Türkiye'de de petrolümüzün yaklaşık yüzde 76'sını üreten bu şirketimizi küçültmenin yanında hem içerideki faaliyetlerini hem de dışarıdaki faaliyetlerini büyüterek buna gerekli desteği vererek uluslararası piyasada teknik olarak var olan güçlülüğünü daha da artırma yönünde gayret sarf etmemiz gerekirken bu yasa tasarısıyla elindeki imkânları daraltılmış oluyor ve TPAO'yu sıkıntılı bir sürece soktuğumuz inancındayım.

TPAO'nun devlet adına petrol ve gazla ilgili araştırma, arama, işletme ruhsatlarının korunmasının uygun olacağını düşünmekteyiz yani bu husus sadece Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının yurt içindeki değil, biraz önce konuştuğumuz gibi yurt dışındaki faaliyetleri için de, Doğu Akdeniz başta olmak üzere, Irak gibi bölgelerdeki potansiyel sahaların da geliştirilmesi açısından önemlidir. Ulusal ve güçlü bir şirketimizin varlığına gereksinimimiz sadece ekonomik nedenlerle değil, jeopolitik gerekçelerle de her zamankinden daha fazla yaşamsal bir öneme sahiptir. Orta Doğu'da son dönemlerde yaşanan sıcak gelişmeler de bu açıdan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına daha çok, kıskançlıkla sahip çıkma ihtiyacı göstermektedir.

Hepinize saygılar sunarım. (CHP sıralarından alkışlar)