ORHAN KARASAYAR (Hatay) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 490 sıra sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı üzerinde şahsım adına söz almış bulunuyorum. Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, benden önce konuşan hatipler özellikle Hükûmetimizin faiz lobisine verdiği destekle alakalı burada çok ciddi değerlendirmeler yaptılar. Ben de -ticaret hayatının içerisinden gelen bir milletvekili arkadaşınız olarak- hepimiz de AK PARTİ hükûmetleri öncesinde, Türkiye'de faiz lobilerine yapılan desteklerle, ticaret hayatındaki esnaflarımızın, üreticilerimizin, imalatçılarımızın, hatta hatta vatandaşlarımızın oturdukları evlerini, dairelerini dahi satarak faiz lobilerine yönlendirildiklerini biliyoruz.

Değerli arkadaşlar, tabii ki bizim aziz milletimiz, faiz lobileriyle alakalı, hangi hükûmetlerin ne türlü çalışma yaptıklarını, hatta Türkiye'deki faiz lobileri onlara yetmeyip dünyadaki faiz lobilerine de destek verdiklerini çok iyi bilmektedirler ve bunun neticesinde de aziz milletimizi faiz lobileriyle çalıştıranların AK PARTİ'yle birlikte girdikleri yarışta bazılarının bugün esamesi okunmamakta, bazıları da ancak beş yıl sonra Meclise girebilmişlerdir. Fakat, AK PARTİ'nin aziz milletimizin lehine yapmış olduğu çalışmalar, ülkemizin, vatanımızın, bayrağımızın adına yapmış olduğu çalışmalar, ilerlemeler takdirle karşılanmış ve milletimiz destek vererek AK PARTİ'yi yüceltmiş ve AK PARTİ'ye güvenini her gün biraz daha artırmıştır.

Değerli dostlarım, bizler bugüne kadar olduğu gibi bugün ve bugünden sonra da her zaman aziz milletimizin yanında olacağız, aziz milletimizin refahını, huzurunu artırmak için vermiş olduğumuzu mücadeleleri güçlendirerek yolumuza devam edeceğiz. Bunu aziz milletimiz en güzel şekilde takdir etmektedir.

Bilindiği üzere, son altmış yıl içinde büyük bir hızla yaşanan bilimsel ve teknolojik gelişmeler insan yaşamını oldukça kolaylaştırmış, tüketim açısından insana bol seçenek sunmuştur. Gümrük duvarlarının kaldırılması ve ekonomik entegrasyonların kurulmasıyla ticari anlamda ülkeler arasındaki sınırların kalkması, insanların özgürce bir ülkeden başka bir ülkeye girebilmesi, mesafeli satış, aracılığıyla satış gibi yöntemlerin geliştirilmesiyle daha çok ürün ve hizmetin tüketicilere ulaşması tüketicinin korunması kavramını modern dünyanın güncel ve dinamik konularından biri hâline getirmiştir. Artık bugün tüketicinin korunması alanı çağdaş ülkelerin üzerinde en çok konuştuğu ve politikalar ürettiği alanlardan biri hâline gelmiştir. Tüketicinin korunmasına ilişkin düzenlemeler tüketicilerin sağlığının ve ekonomik çıkarlarının korunmasının yanı sıra belli standartta ve kalitede mal ve hizmet üretimine yol açmaktadır. Bunun sonucu olarak, bir taraftan tüketici daha üst kalitede mal ve hizmete ulaşırken diğer taraftan da üreticiler dünya standardında üretim yapma mecburiyetinde kalmakta, dünya markalarıyla rekabet edebilir duruma gelmektedir. Dolayısıyla, tüketicinin korunması konusunun ülke ekonomisinin olumlu yönde gelişmesine katkıda bulunan önemli bir faktör olduğunu belirtmek isterim. Tüketicinin korunması tüketicinin üretici ve satıcı karşısında nispeten zayıf durumda bulunmasından kaynaklanmaktadır. Yapılan çalışmalarla, yürürlüğe konulan yasalarla korunmaya çalışılan tüketicidir. Tüketici ise yaşına, unvanına, cinsiyetine bakılmaksızın bir toplumda yaşayan tüm insanları kapsamaktadır, bu nedenle çok geniş bir taraf kitlesine sahiptir.

Ülkemizde tüketicinin korunmasına ilişkin kanunun yürürlüğe girmesiyle tüketicinin korunması konusunda çok önemli bir adım atılmıştır. 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 1995 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu kanun serbest piyasa koşulları karşısında tüketicileri koruma ve ihtiyaçlarını karşılama amacıyla çıkarılmıştır. Kanun ile ayıplı mal ve hizmetler, aldatıcı reklam, değişik satış türleri, tüketici kredileri gibi günlük yaşamda her zaman karşılaşmakta olduğumuz sözleşmeler tüketicilerin hakları çerçevesinde ve tüketicilerin korunması amacı doğrultusunda düzenlenmiş bulunmaktadır. Bu kanun ile tüketicinin hak arama yolları kolaylaştırılmış, mahkemeye başvurmaları hâlinde hiçbir harç alınmayacağı konusunda özel düzenlemeler getirilmiştir. Her ilde ve ilçede tüketici sorunları hakem heyetleri kurularak tüketicilerin haklarını kolayca aramaları ve sorunlarına çözüm bulabilmeleri sağlanmıştır. Tüketici Konseyi kurulmuş, aldatıcı reklamların önlenmesi ve tüketicilerin korunması maksadıyla Reklam Kurulu görevlendirilmiştir.

Ancak değişen tüketici ihtiyaçları ve ticari hayatta yeni satış türlerinin ortaya çıkması, dünyada yaşanan gelişmeler, AB ile yürütülen tam üyelik çalışmaları Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da değişikliğe gidilmesini zorunlu hâle getirmiştir. Bu amaçla Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı bir taraftan tüketicilerimizin yaşadığı problemlere çözüm olacak ve değişen ticari hayatı geliştirecek, diğer taraftan da piyasadaki rekabet ortamını olumlu yönde etkileyerek ülkemizin geleceğine de katkı sağlayacaktır. Tasarının alt komisyon ve komisyon çalışmaları sırasında görülmüştür ki bu tasarı hazırlanırken Bakanlık gerek kendisine gerekse tüketici uyuşmazlıklarının çözüm organları olan tüketici mahkemelerine ve tüketici sorunları hakem heyetlerine yapılan tüketici şikâyetleri ile başta tüketici dernekleri olmak üzere tüketiciyle ilgili tüm tarafların temsil edildiği Tüketici Konseyi kararlarını analiz etmiş ve tüketicilerin yoğun olarak problem yaşadığı alanları tespit etmiştir. Bu problemlere çözüm getirmek amacıyla tasarı taslağı hazırlanmıştır. Katılımcı yönetim anlayışı ile başta tüketici dernekleri olmak üzere konuyla ilgili meslek örgütleri, sivil toplum kuruluşları, akademisyenler ile kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınmış ve tasarıya yansımıştır. Komisyon çalışmaları sırasında konuyla ilgili tüm tarafların görüşlerini belirtmelerine olanak sağlanmış, gerek muhalefet gerekse iktidar milletvekilleri tüketicinin korunması konusuna çok önem vermiş ve tasarının nihai hâlini almasına değerli katkılarda bulunmuşlardır. Tasarıda tüketicilerin taraf olduğu tüm sözleşmelere ilişkin düzenlemeler yer almakta olup bu düzenlemeler 76 milyon tüketicimizi ilgilendirmekte ve tüm sektörlere uygulanacak kurallar belirlenmektedir. Yeni düzenlemede yer alan önemli bazı düzenlemeleri sıralayacak olursak:

1) Evrensel bir hak olan tüketicilerin bilgilendirilmesi esas alınarak birçok alanda tüketicilerin sözleşme imzalanmadan önce bilgilendirilmesi zorunlu tutulacak ve tüketicilerden talep edilecek her tür ücret ve masrafa ilişkin hususların sözleşmenin eki olarak tüketiciye ayrıca verilmesi zorunlu olacaktır.

2) Tüm tüketici sözleşmeleri en az 12 punto büyüklüğünde ve okunabilir bir şekilde düzenlenecektir.

3) Bankalar artık tüketicilerden istedikleri her ücreti değil, Bakanlık ve BDDK tarafından belirlenecek ücretleri alabilecek ve tüketicilere "yıllık üyelik aidatı" ve benzeri isim altında ücret tahsis edilmeyen bir kredi kartı sunmak zorunda olacaklardır.

4) Sözleşmede öngörülen koşulların keyfî bir şekilde sözleşme süresi içerisinde tek taraflı olarak tüketici aleyhine değiştirilmesi yasaklanacak ve tüketiciden haksız olarak talep edilen ücret, masraf ve komisyonların alınmasının önüne geçilecektir.

5) Kapıdan satışlar ve mesafeli satışlar, devre tatil sözleşmeleri, ön ödemeli konut satışları, tüketici kredisi sözleşmeleri, finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde tüketicilere on dört günlük, taksitle satış sözleşmelerinde ise Borçlar Kanunu'na paralel olarak yedi günlük cayma hakkı getirilmiştir.

6) Standart sözleşmelere Bakanlık tarafından denetlenecek ve tüketiciler açısından haksız olan sözleşme hükümlerinin sözleşmelerden çıkarılması sağlanacaktır.

7) Maketten satış yapan firmalara, bina tamamlama gibi, tüketicilerin ödeme yaptığı binayı teslim almalarına olanak sağlayacak bir düzenleme yapılarak bu alanda yaşanan problemler ortadan kaldırılacaktır.

Değerli arkadaşlar, gerçekçi olmayan, para veya mal varlığı kazancı olanağı ümidi veren ve birçok tüketicinin mağdur olmasına neden olan ve halk arasında da "saadet zinciri" ve "çok katmanlı satışlar" olarak da bilinen piramit satış sistemleri yasaklanacaktır.

Söz konusu tasarı, yukarıda saydığım hususların yanı sıra, tüketicilerimizin daha ileri seviyede korunmasını sağlayacak ve hak arama yollarını kolaylaştıracak pek çok hükmü daha içermektedir.

Vaktim olmaması gerekçesiyle diğer düzenlemelere burada değinemeyeceğim.

Vatandaşlarımız açısından bu derecede önemli olan bu tasarının hazırlanmasında katkısı olan tüm taraflara teşekkür ediyor, yeni yasanın başta tüketicilerimiz olmak üzere ülkemiz için hayırlara vesile olmasını diliyor, yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Karasayar.