ERCAN CANDAN (Zonguldak) - Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; Cumhuriyet Halk Partisi Grubu adına verilen Artvin Kafkasör Cerattepe maden sahası ile ilgili Meclis araştırma önergesi hakkında AK PARTİ Grubu adına aleyhte söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Bu araştırma önergesiyle ilgili -kısa bir araştırma yaptım- aslında kısaca bir bilgi vereceğim. Artvin Milletvekilimiz Sayın İsrafil Kışla, o bölgeyle ilgili, o bölgenin hassasiyetleriyle ilgili bilgiler verdiler tabii ki ama ben kısaca bir bilgi vereceğim bunun geçmişiyle ilgili, ondan sonra da Türkiye'yle ilgisi, alakası nedir, onunla ilgili bilgi vermek istiyorum. Buranın ruhsatı 1990 yıllarında Cominco Madencilik diye bir şirkete verilmiş. Bu şirket -dikkatinizi çekiyorum- yabancı sermayeli bir şirket. Bunun daha sonraki hayrını göreceksiniz.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Verene hesap soralım hep beraber! Kim vermiş yabancılara madenimizi?

ERCAN CANDAN (Devamla) - 2000'li yıllarda İnmet Mining'e devredilmiş fakat uzun süren hukuk süreci sonucunda bu ruhsat iptal edilmiş.

İLHAN DEMİRÖZ (Bursa) - Artvin'i gördünüz mü? Cerattepe'yi gördünüz mü?

ERCAN CANDAN (Devamla) - Daha sonra, Maden Kanunu'ndaki hükümler ile yeniden ihale edilmiş ve Şubat 2012 tarihinde Özaltın Şirketi tarafına verilmiş.

İLHAN DEMİRÖZ (Bursa) - Artvin'i gördünüz mü acaba?

ERCAN CANDAN (Devamla) - Bildiğim kadarıyla 9 tane şirket katılmış ve burayı bu şirket almıştır.

Tabii, madencilik faaliyetleri, esasları, denetimleri, ruhsatı, iptali, bunlar ilgili kanunla hüküm altına alınmıştır.

İLHAN DEMİRÖZ (Bursa) - Sayın Hatip, Artvin'i gördünüz mü, Cerattepe'yi gördünüz mü? Bir soru soruyorum.

ERCAN CANDAN (Devamla) - Dolayısıyla, önerge de maden sahasının çevresel ve sosyal etkileri üzerine verilmiş; daha çok o konu üzerinde konuşuldu dikkat ederseniz. Bundan önceki 3 konuşmacı arkadaşımız sosyal, hatta ontolojik, sosyolojik konulardan bahsettiler burada. Ama, uzun lafın kısası şudur: Burada, evet, sosyolojik bir etki var mı? Varsa oranın milletvekilleri bununla yakından ilgilenmektedirler zaten. Eğer çevresel bir etkisi varsa Türkiye Cumhuriyeti'nin bir Çevre ve Şehircilik Bakanlığı vardır, Orman Bakanlığı vardır.

İLHAN DEMİRÖZ (Bursa) - Nerede o bakanlık?

ERCAN CANDAN (Devamla) - Çevreyle ilgili, baraj göletleriyle ilgili, "ÇED" denilen bir rapor vardır, bu ÇED raporunun verilmesi zorunludur. Dolayısıyla, bu ÇED raporu alınmak mecburiyetindedir buradan üretim yapılabilmesi için.

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Sen biliyor musun ÇED raporunun nasıl alındığını? Hiç gittin mi ÇED toplantısına?

ERCAN CANDAN (Devamla) - Dolayısıyla, burada ÇED raporu aldıktan sonra bunların hepsi dikkate alınıyorsa herhangi bir problem yok demektir tabii.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Madenlerimizi yabancılara kim sattı, onu öğrenmek istiyoruz.

ERCAN CANDAN (Devamla) - Bilgi vereceğim.

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri, lütfen...

ERCAN CANDAN (Devamla) - Şimdi, tüm dünyada olduğu gibi, üretilen bakır madeni önce konsantrasyon işleminden geçer, daha sonra da izabe tesislerinde blister bakır hâline gelir. Bunu niye anlatıyorum, biraz sonra daha iyi anlayacaksınız. Ben, bu bana geldiğinde, bu görev bana tevdi edildiğinde ilk önce Enerji Bakanlığıyla kontak kurdum çünkü ben bir bilim adamı olarak şuna bakarım: Buradan çıkacak madenden uç ürün yapılacak mı, yoksa toptan bu alınıp bir cevher hâlinde yurt dışına gönderilip orada mı yapılacak? Bana verilen bilgi buradan uç ürün yapılacağının şartnamede olduğu yani blister bakır elde edilecek burada. Bunun önemini şöyle vereceğim: Türkiye şu anda 42 bin ton bakır üretiyor. Fakat tüketimimiz ne kadar, biliyor musunuz arkadaşlar? 400 bin ton. Yani, biz sadece ve sadece aldığımızın onda 1'ini, sadece onda 1'ini üretiyoruz, geriye kalan onda 9'unu yurt dışından satın alıyoruz ve bunun için kaç para ödüyoruz biliyor musunuz? 4,1 milyar dolar para ödüyoruz. Hem işsizlik diyoruz hem istihdam diyoruz hem bütçe açığı diyoruz.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Yahu, 4,1 milyar dolar için Artvin'i mi mahvedeceksiniz?

ERCAN CANDAN (Devamla) - Sonra da 4,1 milyar dolar için dönüyoruz "Bu önemli değil, bizim için yeşil." diyoruz.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Köylümün cebine mi gidiyor? Cengiz Holdinge gidiyor.

ERCAN CANDAN (Devamla) - Burada niye uç ürün dedim biliyor musunuz arkadaşlar? 2003 yılıyla 2013 yılını kıyasladığımda, 2003 yılında bakırın tonu 2 bin dolar, 2013 yılında 8 bin dolar.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Ya, Hocam, uluslararası piyasa fiyatlarını biz biliyoruz, sen bize ihaleyi anlat. Senin Hükûmet sorumluluğun var.

BAŞKAN - Arkadaşlar, müsaade edin, sayın milletvekilleri, hatip konuşsun, lütfen...

ERCAN CANDAN (Devamla) - Yani biz bunu çıkartmayacağız, 4,1 milyar doları her sene yurt dışına vereceğiz, sonra arkadaşlar bir daha araştırma önergesi verecekler: "Neden dış ticaret açığı veriyoruz? Neden işsizlik bu kadar çok?" bir daha ikinci araştırma önergesi.

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Devletin bu kadar malını sattınız da dış ticaret açığını düşürdünüz mü? Devletin o kadar malını sattınız da düşürdünüz mü dış ticaret açığını, yoksa daha mı arttı?

ERCAN CANDAN (Devamla) - Arkadaşlar, şuna emin olun: Bundan sonra su da akmayacak, maden de yatmayacak. Biz buna bakmak zorundayız, biz üretmek zorundayız, biz çalışmak zorundayız, biz katma değer üretmek zorundayız. Bunu bilin.

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Bırakmadınız memlekette bir şey be! Bir tane maden mi açtınız?

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Doğal gazda yolsuzluğu engelle, onları engellersin. Petrol kaçakçılığını engellesene önce! Kimi kandırıyorsunuz, madenlerimizi peşkeş çekiyorsunuz!

ERCAN CANDAN (Devamla) - Bunun bir diğer tarafı da var tabii ki: Tüvenanı 10 dolara satıyoruz. (CHP ve MHP sıralarından gürültüler)

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Zonguldak milletvekilisin, üretemediğin taş kömürünü konuş orada, üretemediğin taş kömürünü nasıl peşkeş çektiğini konuş orada.

ALİ RIZA ÖZTÜRK (Mersin) - O iş öyle değil, yanlış biliyorsun.

RECEP ÖZEL (Isparta) - Sayın Başkan...

BAŞKAN - Herkesin kendi sorumluluğu, ben sadece ihtar edebilirim.

ERCAN CANDAN (Devamla) - Bakın, Tayland'ın bakır ihtiyacı 4 kat arttı, Güney Kore'nin ihtiyacı 3 kat arttı, Çin'e ne verirseniz alıyor.

UĞUR BAYRAKTUTAN (Artvin) - İhaleyi dinlemek istiyorum, ihaleyi.

ERCAN CANDAN (Devamla) - Ve buradaki şartnamede şu var: Bu, yurt dışına satılmayacak arkadaşlar; bu, ülke içinde harcanacak.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - 500 bin ton üreten başka firma var mı o şirketten başka? Şirket tanımlamak fesat karıştırmaktır!

UĞUR BAYRAKTUTAN (Artvin) - İhaleyi dinlemek istiyorum. Türkiye'de kaç tane var böyle tesis Sayın Vekilim?

ERCAN CANDAN (Devamla) - Dolayısıyla, biz şuna bakarız: Üretime bakarız, istihdama bakarız...

UĞUR BAYRAKTUTAN (Artvin) - Sayın Bakanım, siz müdahale edin, ihaleyi dinleyelim biz, nasıl ihale yapıldığını.

ERCAN CANDAN (Devamla) - ...cari açığı ne kadar azaltıyoruz ona bakarız, çevreye bakarız, halkımıza bakarız.

ÖZCAN YENİÇERİ (Ankara) - İnsana bak, insana!

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Türkiye'de 500 bin ton bakır üreten, bir firma dışında var mıdır? Nasıl şartnameye yazarsınız bunu?

ERCAN CANDAN (Devamla) - Benim bildiğim bir tek şey var, Bursa'nın büyük bir oranı Artvinliden oluşuyor arkadaşlar.

İLHAN DEMİRÖZ (Bursa) - Dolara bakın, yeşil dolara!

ERCAN CANDAN (Devamla) - Bu insanlar oraya piknik yapmaya gitmedi, bu insanlar oraya zorunluluktan gitti, tamam mı? Bunu bilin. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BÜLENT BELEN (Tekirdağ) - Zonguldak'tan bahset, Zonguldak boşalıyor.

UĞUR BAYRAKTUTAN (Artvin) - İhale, ihale...

ERCAN CANDAN (Devamla) - Onun için, biz daha çok istihdam sahası açacağız, daha çok üreteceğiz.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)