HÜSEYİN CEMAL AKIN (Malatya) - Sayın Başkan, muhterem milletvekilleri; Adalet Bakanlığı bütçesi hakkında söz almış bulunuyorum. Sizleri saygıyla selamlıyorum.

Dün Malatya'da meydana gelen trafik kazasında hayatlarını kaybeden hemşehrilerime Cenab-ı Hak'tan rahmet diliyorum, yakınlarına sabrı cemil diliyorum.

Yargıda problemleri süratle çözebilmek için Hükûmetimiz, yeni müesseseleri sistemimize kazandırmıştır. Çünkü tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de nüfusun artışına; ekonomik ve sosyal problemlere bağlı olarak yargıya intikal eden uyuşmazlık sayısı da artmıştır. Bunun sonucu olarak, yargı mensupları büyük iş yükü altındadır. Bu kapsamda, adaletin etkinliğini arttırmak için mahkemelerin dışında, uyuşmazlıkların yargıya intikal etmeden önce veya intikal ettikten sonra dostane yollarla çözümlenmesinin önemi anlaşılmıştır ve dostane çözüm yolları da daha sık uygulanmaya başlanmıştır. Birleşmiş Milletler verilerine göre, bu kurum, 160'tan fazla ülkede vardır. Ara buluculuk, tarafları bir araya getirerek onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini üretmelerini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştirerek tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin yardımıyla yürütülen dostane çözüm yoludur. Bu sistem, Amerika Birleşik Devletleri'nde elli yıldır, Avrupa ülkelerinde kırk yıldır uygulanmaktadır. Dünyadaki uygulamada, söz gelimi İngiltere'de, yıllık 1,5 milyon hukuk davasından yüzde 3,1'i yani 50 bini mahkemelerce çözülmekte, yüzde 96,5'i dostane çözüm yöntemleri olan ara buluculuk, sulh, uzlaşma ve tahkim gibi yöntemlerle çözülmektedir.

Ara buluculuk, özünde uzlaşma kültürü olan toplumumuz açısından geçmişte uygulanan bir sistemdi. Ahilik teşkilatımız geçmişte taraflar arasında uyuşmazlıkları çözerek huzur sağlamıştı. Bundan dolayı, geçmişte toplumumuzun her kademesi arasında uzlaşma kültürü yaygındı ve yerleşmişti. Bu kapsamda, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu yasalaşarak yürürlüğe girmiştir. Ara bulucular, hukuk fakültelerini bitirdikten sonra meslekte beş yıl kıdem sahibi olan ve bu hususta eğitim alan hukukçular arasından seçilmektedir. Türkiye Barolar Birliği, Türkiye Adalet Akademisi ve hukuk fakülteleri ara buluculuk eğitimi de vermektedirler. Bu eğitimde ikna yöntemleri, beden dili, müzakere yöntemleri, iletişim teknikleri gibi dersler de ilaveten verilmektedir. Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığınca yapılan yazılı ve uygulamalı sınavda başarılı olanlar 14 Kasım 2013 tarihi itibarıyla Daire Başkanlığınca tutulan ara bulucular siciline kaydolmuşlardır. Bu şekilde, bu sistem ülkemizde fiilen faaliyete başlamıştır. Artık, vatandaşlarımız arasında uyuşmazlık çıktığında dava yoluna gitmeden sorunlarını ara bulucular vasıtasıyla çözebilmektedirler.

Ara buluculuk, kaybedeni olmayan bir çözüm yoludur. Taraflara kazandırma prensibi gereğince her iki tarafın da kendi kararlarını kendilerinin verdiği bir uygulamadır. Ara buluculuk süreci gizli bir süreçtir. Ticari işletmeler açısından gizlilik, sır ilkesi önemlidir. Zamandan, dava masraflarından tasarruf edilmektedir. Dava yolundan farklı olarak çok kısa sürede ihtilaf çözümlenir. Bu süreç esnek ve ihtiyari bir süreçtir. Ara buluculuk geçmişi yargılamaz, geleceği kurar, uyuşmazlık bittikten sonra ilişkilerin devamını sağlar. Taraflar ara bulucuya başvurduktan sonra, huzurda anlaştıklarında hep birlikte anlaşma metnini imzalarlar. Taraflardan biri veya her ikisi mahkemeye başvurarak bu anlaşma metnine icra edilebilirlik şerhi kazandırabilir. Mahkemeler çekişmesiz yargı işi olarak, süratle, icra edebilirlik şerhi verirler, bu şerh ilam niteliğinde belgedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

HÜSEYİN CEMAL AKIN (Devamla) - Zaman aşımı ve hak düşürücü süreler ara buluculuk sürecinde işlemez, taraflar anlaşamadıkları takdirde dava yoluna gidebilirler.

Yargı yoğunluğunun azalmasına sebep olacak bu düzenlemenin ve bütçenin ülkemize hayırlı olmasını diler, muhterem heyetinizi saygıyla selamlarım. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)