MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; engellilerle ilgili olarak daha önce 2005 yılında çıkartılmış ama sekiz yıllık süre içerisinde hiçbir adım atılmamış, ondan sonra süresi dolmuş, şimdi 2018 yılına uzattığımız bir uzatma maddesinin torba kanunda görüşülmesiyle ilgili söz aldım.

Öncelikle şunun altını çizmek istiyorum: Neden sekiz yıl içerisinde bu işi başaramamışız? Bu işi başarmadaki temel eksikliğimiz ne? Onun bir altını çizmek istiyorum. Engellilerle ilgili, Avrupa Birliği veya mevzuatlar bizi yasa düzenlemeye itiyor diye bakmak yerine, engelli yaşamını kolaylaştıracak, engellinin yaşamla bütünleşmesini sağlayacak bir anlayışımız kesinlikle olmalı. Bunun için de devlet yatırım yapmalı. Bu yatırım çevreye, doğaya, binaya, araca, eğitime, sağlık ve benzeri noktalarında olmalı. Bunu şu şekilde çözemezsiniz: Ben engelliye ayda 300-500-1.000 lira para veriyorum, o da bu sorunu çözüyor diyemezsiniz. Dediğiniz zaman, engelliyi yaşamdan kopartmış ve engelliyi, sadece, verilmiş olan bir parayla tatmin ettiğinizi zannedersiniz.

Değerli arkadaşlarım, sekiz yıldır araçların, bu, belediye otobüsü, minibüs, servisti... Şimdi yeni bir şey ilave edildi -olumlu bir adımdır- vapur ve başka toplu taşıma araçlarında da engellilerin kullanabileceği araçları imal etmek. İnceleme yaptım, şu an 440 bin otobüs ve minibüs var, 220 bin servis otobüsü var, 220 bin de kamu taşımasında kullanılan otobüsler var. Bunların şu ana kadar değiştirilebilmiş olanlarının sayısı çok sınırlı. Türkiye'de iki ilde değiştirilme yapılabiliyor, İstanbul ve Bursa'da. Sadece bir değiştirmenin maliyeti de 10 bin liranın altında değil. Peki, ne yapmak gerekiyordu bu kanunu çıkarıp geçen sekiz yıl içerisinde? Bu araçların sahiplerine de bu araçları değiştirme ve dönüştürme için bir destek verilmesi gerekiyordu. Örneğin, ÖTV ve KDV almadan bu araçların yenilenmesi veya dönüştürülmesi konusunda katkı verilmesi gerekiyordu ama devlet, bu konuda taşın altına elini koymak yerine bu işi uzatmalarla devam ettirme noktasında olmaya çalışıyor. Şimdi, kanunda yeni bir sorun çıkacak. 440 bin minibüs ve servis aracı, 220 bin otobüsün gene 2018'e kadar yenilenmesi veya ona uygun hâle getirilmesi mümkün değil, 2018'de tekrar uzatma isteyeceksiniz. Bu uzatmalarla ilgili olarak da vatandaşın ve taşımacılık sektörünün sırtına yeni yükler getirmeyle çözeceğinizi zannedeceksiniz. Bunun yolu şudur: Bu konuda, cazip hâle getirip araçların engellilerin kullanabileceği hâle gelmesi için teşvik edebilmede net bir rakamla onların ÖTV ve KDV'sini almamanızdır.

Bu konuda, aynı şeyi taksilerin hırsızlık ve gasptan kurtulması konusunda, kabinli araçlar yapılmasında bir sefere mahsus ÖTV ve KDV almamalarını önerdik. Bu da gerçekleşmedi. Bu konudaki olay da devam ediyor.

Değerli arkadaşlar, engellilerin yaşamını kolaylaştırmak devletin bu konuda taşın altına elini koyması ve toplumu teşvik etmesiyle olabilecek olaydır, yoksa sadece kanun çıkartarak, çıkartılmış kanunların da zamanı geldiğinde uzatılmasıyla işi on üç yıla yaymak hiçbir şekilde engelliye bir katkı koymayacağı gibi, bu konuda iş yapan insanların, ulaşım sektörünün de sorunlarını çözmeyecektir.

Buradan net öneri getiriyorum Bakanlığa ve Hükûmete: ÖTV ve KDV'yi kaldırın, bakın, ne kadar kısa sürede yeni araçlarla engellilerin taşınacağı lüks araçları bulabilirsiniz, bunlar yapılabilir.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)