TÜLAY SELAMOĞLU (Ankara) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bir dili konuşan insan sayısının toplam nüfusa oranı, kuşaktan kuşağa aktarılması, dille ilgili belgelerin miktarı gibi etkenler dilin yaşamasını sağlamaktadır. Biliyorsunuz, Türkiye Cumhuriyeti'nde dille ilgili bazı sorunlar, yasaklar vardı ama çok şükür, son on yılda biz çok şeyi değiştirdik. Çünkü, konuşma yasağı vardı dillerin kaybolmasına neden olabilecek, kitap yazamıyordunuz, televizyon açamıyordunuz, radyo açamıyordunuz, gazete çıkaramıyordunuz, dersler, seçmeli ders ya da kurs olamıyordu.

Biliyorsunuz, Türkiye Cumhuriyetinin resmî dili Türkçe'dir ama bu dilin dışında, Türkiye'de yaşayan dillerin hayatına devam etmesi, gelecek nesillere aktarılması, kuşaklara aktarılması adına bu dillerin korunması gerekiyor ve biz bu çalışmaları yaptık.

Neler yaptık? Türkiye'de yaşayan diller enstitüsü kuruldu. Mardin Artuklu, Bingöl, Van Yüzüncü Yıl, Siirt ve Dicle üniversitelerinde Türkiye'de yaşayan diller enstitüsü kuruldu.

Mardin Artuklu Üniversitesi, 2009'da ilk kurulan üniversite; Bakanlar Kurulu kararıyla Kürt dili ve kültürü, Süryani dili ve kültürü, Arap dili ve kültürü yüksek lisans programları açtı.

Bingöl Üniversitesi, 2011'de Resmî Gazete'de yayımlandıktan sonra öğrencilerini 2012 yılında aldı; Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı ve Zaza Dili Ana Bilim Dalını açtı. Aynı şekilde, Van Yüzüncü Yıl, Siirt Üniversitesi ve Dicle Üniversitesi...

Ayrıca, Muş Alparslan Üniversitesinde bir lisans ve bir yüksek lisans programı açıldı; Fen Edebiyat Fakültesi altında açılan Kürt dili ve edebiyatı lisans bölümü ve yüksek lisans olarak da Kürt dili ve kültürü yüksek lisans bölümleri açıldı.

Bu arada, seçmeli ders olarak okullarımıza diller girdi, istediğiniz dil. Bu dillerin yaşatılmasında özellikle okutman sorunu vardı. Mardin Artuklu Üniversitesi Sertifikalı Kürtçe Okutman Adayı Yetiştirme Kursu açtı.

Özellikle, nüfusa oranına baktığımızda dillerin, nüfusla beraber bu dillerin gelişmesi için her türlü desteği verdik.

UNESCO'nun Türkiye için planladığı herhangi bir dil planlama, bir dil koruma programı yok ama kaybolmakta olan diller var. En yakın zamanda kaybolan bir dil var; Ubıhça. En son, Hacıosman Köyü'nde, Marmara Denizi kıyısında konuşulan bir dildi. 1992 yılında son konuşan kişi vefat ettiğinde, Ubıhça'yı kaybettik.

Ama, bunun dışında, az konuşulan, yeni nesillerin bilmediği diller var; bunları geliştirmek adına kursların açılmasına izin verildi.

Bir dilimiz daha var, çok eski bir dile sahibiz biz: Türk İşaret Dili. Türk İşaret Dili... İbni Battuta da seyahatnamesinde diyor ki: "14'üncü yüzyılda medreselerde işaret diliyle eğitim yapılabiliyordu." Yani bir bilim diliydi. Osmanlıya bakıyorsunuz, Osmanlıda, saray da dâhil, işaret dili okulları var. Ama, 1950 yılında bu dil de yasaklanıyor ülkemizde ve biz, yine AK PARTİ olarak 2005 yılında kaybolmaya yüz tutan bu dili de kurtarmak adına sahip çıktık, Türk İşaret Dilinin serbest olmasını sağladık. İlk sözlüğümüzü 2011 yılında çıkardık, birçok dil gibi işaret dilinin de korunmasını ve gelecek nesillerde kullanılmasını sağladık.

Ama, özellikle bir şeyi kaybediyoruz bu dönemde; gönül dilini kaybediyoruz, gönül dilini kaybettirmeye çalışıyoruz. Bu millet, binlerce yıl birlikte yaşamış, değerleri ortak olmuş bir millet. Bu milletin gönül dilini kaybetmemesi adına hep beraber, el birliğiyle çalışacağız. Çünkü, diyor ki Hazreti Ali: "Aynı dili konuşan değil, aynı duyguları paylaşanlar anlaşabilirler." Bizim millet olarak aynı millî duyguları paylaştığımıza inanıyorum.

Hepinizi sevgiyle, saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)