MİLLÎ SAVUNMA BAKANI İSMET YILMAZ (Sivas) - Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Görev Gücü (UNIFIL) bünyesinde bulunan Türk Silahlı Kuvvetleri unsurlarının 5 Eylül 2014 tarihinden itibaren UNIFIL Deniz Görev Kuvvetine bir yıl daha katılımı hususunda Anayasa'nın 92'nci maddesi uyarınca Hükûmete izin verilmesine dair Başbakanlık tezkeresinin gerekçelerini açıklamak üzere huzurlarınızda bulunuyor ve bu vesileyle yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; tehdit algılamalarının sürekli değiştiği ve buna bağlı olarak dış politika konularının gün geçtikçe karmaşıklaştığı günümüz dünyasında fırsat ve risklerin iç içe geçtiği bu coğrafyada yer alan ülkemizin etkin bir dış politika yürütmesi her zamankinden çok daha fazla elzem hâl gelmiştir. Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinde yaşanan değişim ve dönüşüm süreci sancılı bir şekilde devam etmektedir. Âdeta "Dünya her gün yeniden kurulur." sözü bu coğrafya için söylenilse doğrudur ve yerindedir. Bölge ülkeleriyle olan tarihî, siyasi ve ekonomik bağlar nedeniyle ülkemiz bölgede barış ve istikrarın tesis edilmesine öncülük etmekte, bu amaca hizmet eden girişimlere de destek vermektedir. Bölge ülkeleriyle olan bağlarımızın yanı sıra, bölgemizdeki gelişmelerin iç ve dış politikamız üzerindeki yansımaları nedeniyle olup biten gelişmelere kayıtsız kalabilmek mümkün değildir. Başta komşularımız olmak üzere, bölge ülkelerinde barış, güvenlik, istikrar ve refahın hâkim kılınması ile millî çıkarlarımızın korunması arasında çok yakın bir ilişki mevcuttur. Ülkemiz, bu doğrultuda, sürecin başından itibaren bölge halklarının yanında yer alarak ve onların meşru ve demokratik haklarına saygılı, çok boyutlu, sağduyulu bir dış politika uygulamaktadır. Ayrıca, küresel ölçekli sorunların ancak küresel iş birliğiyle çözümlenebileceğinin bilincinde olan ülkemiz, bölgede yer alan tüm yapıların içerisinde yer almayı dış politikasının bir gereği olarak görmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yaşanan gelişmeler neticesinde Türk dış politikasının öncelikli ilgi alanı hâline gelmiş olan Orta Doğu ve Akdeniz havzasının istikrarı açısından kilit önemde ülkelerden biri, şüphesiz Lübnan'dır. Lübnan, bildiğiniz gibi, Osmanlının âdeta çok kültürlülüğünü ve Osmanlı barışını somut olarak herkesin gördüğü bir yerdir. Çok farklı etnik grupların, çok farklı mezhepsel inanışların olduğu bir yer ama hepsini Osmanlı döneminden beri bir barış içerisinde, bir uzlaşma içerisinde yaşatmayı bu coğrafyaya da göstermeye gayret eden bir ülke.

Lübnan iç savaşı ve bölgedeki istikrarsızlıklar nedeniyle uzun süre sınırlı bir şekilde devam eden ikili ilişkilerimiz, özellikle 2000'li yılların başından itibaren büyük bir değişim göstermiş ve yeni bir ivme kazanmıştır. 2006 yazında yaşanan, geniş bir bölgeye yayılma ve ciddi boyutlar kazanma emareleri gösteren İsrail-Lübnan savaşına son verilmesi ve ateşkes sağlanması için ülkemiz yoğun çaba sarf etmiştir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 11 Ağustos 2006 tarihinde aldığı 1071 sayılı Kararı uyarınca, Lübnan'da barışın tesisi ve idamesi amacıyla uluslararası bir güvenlik gücü, UNIFIL'in oluşturulmasında aktif rol oynamıştır. Suriye'de yaşanan iç savaş, diğer bölge ülkeleri gibi, bu coğrafyanın en kırılgan ülkesi olan Lübnan'ı da her bakımdan etkilemiştir. Gerek siyasi gerek ekonomik gerek sosyal ve güvenlik durumunu olumsuz etkilemiştir. Yaşanan süreç Lübnan'ın barış ve istikrarının korunması konusundaki kaygıları da artırmıştır. Lübnan'da barış, istikrar ve huzurun korunmasına ve Suriye'deki olayların Lübnan'a sıçramamasına büyük önem vermekteyiz. Ancak, Suriye'den Lübnan'a sığınan mülteciler sorunu ve Hizbullah'ın, Lübnan Hizbullahı'nın Suriye'deki savaşa müdahil olması ciddi bir güvenlik sorununa ve ülke içindeki dinî ve mezhepsel çatışmaların artmasına neden olmaktadır.

Suriye'deki ihtilafın olumsuz yansımaları karşısında Lübnan'ın istikrarının ve güvenliğinin desteklenmesi ve uluslararası toplumun gayretleri arasında eş güdümün sağlanması amacıyla Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin girişimi ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyelerinin katılımıyla Lübnan İçin Uluslararası Destek Grubu oluşturulmuştur. Bu kapsamda 17 Haziran 2014 tarihinde Roma'da bakanlar seviyesinde düzenlenen Lübnan Silahlı Kuvvetlerine Destek Konferansı'nda, UNIFIL'in Lübnan'ın istikrarına katkıda bulunduğu bizzat Lübnan Dışişleri Bakanı ve Lübnan Savunma Bakanlığı tarafından açıkça dile getirilmiş ve bu görev gücüne katkıda bulunan tüm ülkelere Lübnan tarafından teşekkür edilmiştir. Eğer istikrarına yönelik bu katkı olmasaydı Lübnan'ın bugün sahip olduğu göreceli istikrarının da aranır durumda olacağı söylenmişti. Bu toplantıda da gerek katılımcı ülkelerin gerek geniş bir Lübnan diasporasını bulunduran ülkelerin gerekse de UNIFIL'e katkıda bulunan ülkelerin, yine, tekrar Lübnan'ın bağımsızlığını, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü muhafaza etmesinde faydası olduğunun ve bütün bu ülkelerin destek vermesi gerektiğinin de bir kez daha altı çizilmiştir, yinelenmiştir. Tüm bu gelişmeler ışığında, içinde bulunduğumuz bu dönemde Lübnan'da barış ve istikrarın korunması bakımından UNIFIL'in oynadığı rol daha da önem kazanmış bulunmaktadır.

UNIFIL, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 11 Ağustos 2006 tarihinde kabul ettiği 1701 sayılı Karar'la genişletilerek kurulmuştur. Lübnan makamlarının doğrudan talepleri ve bölgedeki güvenlik koşulları da dikkate alınarak Hükûmetimizin önerisi üzerine yüce Meclisimizin 5 Eylül 2006 tarihinde aldığı 880 sayılı Kararı'yla tespit edilen ilkeler kapsamında Türk Silahlı Kuvvetleri unsurlarının UNIFIL'e iştirak etmesine onay verilmiştir. Lübnan-İsrail sınırında istikrar ve güvenliğin sağlanmasına önemli katkılarda bulunan UNIFIL'in görev süresi bugüne kadar 7 kez uzatılmıştır. UNIFIL Deniz Görev Kuvvetine iştirak eden Türk Silahlı Kuvvetleri unsurlarının görev süresi de son olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinin 6 Temmuz 2013 tarih ve 1045 sayılı Kararı'yla 5 Eylül 2013 tarihinden itibaren bir yıl süreyle daha uzatılmıştır.

Söz konusu karar çerçevesinde 20 Ekim 2006 tarihinden bu yana görev süresi boyunca birçok önemli proje hayata geçirmiş ve bu görev gücü kapsamında yer alan Türk İstihkam İnşaat Bölüğümüzün görevi ise sona erdirilmiştir. UNIFIL Deniz Görev Kuvvetine katkımız 2013-2014 döneminde fırkateyn, hücumbot, korvet ve Tuzla sınıfı karakol gemileriyle sürdürülmektedir. Hâlihazırda harekâta ilk defa bir Tuzla sınıfı karakol gemisi Tarsus'la katkı sağlanmaktadır. Deniz Kuvvetleri unsurlarımız harekâta katkı sağlamaya başladığımız 15 Ekim 2006 tarihinden bugüne kadar kesintisiz şekilde iştirak etmiştir. Ayrıca, Nakura'da konuşlu UNIFIL karargâhında 2 subayımız da görev yapmaktadır.

UNIFIL'de Türkiye'nin de içinde bulunduğu toplam 37 ülkeden yaklaşık 11 bin personel görev yapmaktadır. Akdeniz havzasına komşu olmayan Almanya, Brezilya, Çin, Guatemala, Hırvatistan, Kamboçya gibi ülkelerin bile katılım sağladığı UNIFIL harekâtına katılım sağlamamız, bu coğrafyanın bir ülkesi olarak, tarihî ve kültürel bağları olan bir ülke olarak bizim olmazsa olmaz bir unsurumuzdur.

Değerli Meclis üyeleri, Sayın Başkanım; UNIFIL'in görevi genel olarak çatışmaların sona erdirilmesi ve ateşkesin izlenmesi, insani yardımın sivillere ulaştırılması, Lübnan'ın isteği üzerine sınırların güvenliği ve Hükûmetin rızası olmadan Lübnan'a silah girişinin engellenmesidir. Birleşmiş Milletler üyesi ülkelerden, bahse konu kararda belirtilen görevin yerine getirilmesi maksadıyla UNIFIL unsurlarını desteklemek üzere birlik tahsis etmeleri talep edilmiştir. Ayrıca, vurgulamak isterim ki Birleşmiş Milletler, UNIFIL'in yukarıda ifade ettiğim görevlerin dışında, bölgedeki unsurların silahtan arındırılması da dâhil, hiçbir ilave görev üstlenmeyeceğini de açıkça belirtmiştir yani ülkenin iç işlerine müdahil olmayacaktır, taraflar arasında herhangi bir taraf tutmayacaktır.

Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; ülkemiz geçmişte olduğu gibi bundan sonra da barışı destekleme harekâtlarına katkıda bulunarak bölgesinde ve dünyada istikrar ve barışın tesis edilmesine katkıda bulunmaya devam edecektir. Eğer komşunuzda bir ateş varsa size bunun zararının dokunmaması imkânsızdır; Suriye'deki ateşten zarar gören Türkiye'dir, Irak'ta bir ateş varsa bir şekilde mutlaka Türkiye bundan zarar görür, Ermenistan'da da varsa, Gürcistan'da da varsa, Azerbaycan'da da varsa ama bu coğrafyalarda barış olursa, istikrar olursa bu coğrafyayla çok daha geniş kültürel bağları olan ve kendisini âdeta bu kültürel coğrafyanın birer parçası sayan bu ülkelerin primini, barışın ve istikrarın primini her ülkeden daha fazla yine Türkiye alacaktır. Dolayısıyla, Türkiye'nin önceliği bu coğrafyalarda barışın olması, istikrarın olması, huzurun olması ama sadece bizim bunu istememiz bu coğrafyada huzurun sağlanmasına da yetmemektedir. Lübnan bölgesinde de istikrarın sağlanmasının en önemli bileşenlerinden biri olan ve tezkerenin konusunu oluşturan UNIFIL kapsamında Türk Silahlı Kuvvetleri unsurları bölgede görevlerini sürdürmektedir.

Sözlerimin başında belirttiğim gibi zor bir coğrafyada bulunmaktayız ve zor bir dönemden geçmekteyiz. Suriye'deki çatışmaların bölgesel yansımaları Lübnan'ın mevcut durumunu etkileme potansiyeline sahiptir. Bu nedenle, ülkede huzur, sükûnet ve istikrarın korunması, bölgede yeni bir sorunun ortaya çıkmaması açısından UNIFIL'in Lübnan'da görev yapması Lübnan Hükûmetinin bizzat talebidir. Ayrıca, istikrarlı bir Lübnan'ın bölgede barışın tesis edilmesine katkı sağlayacağı da herkesin malumudur. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1701 sayılı Kararı'nın uygulamaya konularak genişletilmiş UNIFIL'in göreve başlamasının ardından Lübnan-İsrail sınırında tesis edilen güvenlik ve istikrar ortamı hâlihazırda devam etmektedir.

Taraflar, 1071 sayılı Karar çerçevesinde ateşkese uymuş ve Lübnan ordusu güney Lübnan'da konuşlanmıştır. UNIFIL, görev yönergesi, harekât konsepti ve angajman kurallarında tanımlanan görevleri çerçevesinde barış, güvenlik ve istikrarın idamesine katkıda bulunmayı sürdürmektedir. Bu çerçevede, UNIFIL'in bugüne kadar başarıyla ifa ettiği görevinin devamına ihtiyaç bulunmaktadır. Lübnan'da barış ve istikrara katkıda bulunması nedeniyle Lübnan Hükûmeti ve Lübnan'daki tüm taraflar UNIFIL'in faaliyetlerine ve UNIFIL'in görev süresinin uzatılmasına büyük önem vermektedir.

Söz konusu gerekler göz önünde bulundurularak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1701 sayılı Kararı doğrultusunda UNIFIL'in bir yıl olarak belirlenmiş olan görev süresinin, geçmiş yıllarda olduğu gibi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından ağustos ayının sonundan itibaren bir yıl süreyle daha uzatılması beklenmektedir. Bu hususlar çerçevesinde UNIFIL'in ülkemizin askerî kuvvet katkısında bulunduğu tek Birleşmiş Milletler Barış Gücü Harekâtı olması da göz önüne alınarak UNIFIL'e katkımızın sürdürülmesinin ülkemiz için ayrı bir önemi olduğunu huzurlarınızda vurgulamak isterim.

Lübnan makamlarının doğrudan talepleri ve bölgedeki güvenlik koşulları da dikkate alınarak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin UNIFIL'in görev süresinin uzatılması yönünde karar alması durumunda hudut, şümul ve miktarı hükûmetçe belirlenecek Türk Silahlı Kuvvetleri unsurlarının, 1701 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararı ile 5 Eylül 2006 tarih ve 880 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararı'yla tespit edilen ilkeler kapsamında, 5 Eylül 2014 tarihinden itibaren bir yıl daha UNIFIL Deniz Görev Kuvvetine iştirak etmesi ve bununla ilgili gerekli düzenlemelerin Hükûmet tarafından yapılması için Anayasa'nın 92'nci maddesi uyarınca izin verilmesini yüce Meclisimizden arz ve talep ediyoruz.

Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)