ALİ İHSAN YAVUZ (Sakarya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 233 sıra sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanun Tasarısı hakkında söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Ara buluculuk, üzerinde serbestçe tasarruf edilebilecek iş ve işlemlerden doğan özel hukuk uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde isteğe bağlı olarak uygulanacak bir müessese olup, asla kişinin yargısal yollara başvurma hakkını ortadan kaldırmayacak, bilakis devlete ait olan yargı yetkisinin mutlak egemenliğine zarar vermeden, uyuşmazlıkların basit, kolay ve uzlaşı içinde çözümü amaçlanan bir yöntemdir.

Ara buluculuk, alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin en önemlisidir. Son yıllarda pek çok ülke alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleriyle, özellikle de ara buluculuk ile meşgul olmaktadır. Bizde ise geç kalınmış olmakla beraber, ara buluculuk yöntemi konusunda bir yasa tasarısının hazırlanmış olması oldukça anlamlıdır. Bu yasa tasarısı Adalet Komisyonunda büyük bir titizlikle ele alınmış, birçok devletin bu konudaki uygulamaları yerinde incelenmek suretiyle iyi bir değerlendirmeye tabi tutularak komisyondan geçirilmiştir.

Çok net vurgulamak istiyorum ki, muhalefet parti mensuplarının ortaya koyduğu tereddütlere bu konuda asla mahal yoktur. Zira bu mekanizma yeni kurulacak olmasına rağmen, milletimiz benzer yöntemleri geçmişte bir nevi fiilî olarak başarılı bir şekilde uygulamıştır.

Ara buluculuk yönteminin 20-30 yıldır uygulandığı Amerika Birleşik Devletleri'nin Wisconsin eyaletine yapmış olduğumuz ziyarette, bir hâkimin "Esasen sizin tarihiniz, alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri konusunda oldukça zengin örnek ve uygulamalara sahiptir. Bizler sizin tarihinizden bu konuda çok şey öğrendik." demesi oldukça manidardır.

Gerçekten inancımız odur ki, çok zengin tarihî ve kültürel geçmişe sahip bir millet olarak ara buluculuk çözüm yöntemi çok kısa sürede yerleşecek, kabullenilecek ve iş yükünün azalması yanında toplumsal barış ve uzlaşı ortamının gelişmesine -inşallah ziyadesiyle- katkı sağlayacaktır.

Ara buluculuk yöntemi konusunda muhalefet partilerinin eleştirilerinin hiçbirine katılmamız mümkün değildir. Medeni dünya, özellikle ara buluculuk yöntemi olmak üzere diğer alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerini her geçen gün daha da mühimsemekte ve geliştirmeye çalışmaktadır. Hatta bazı ülkeler bazı uyuşmazlıklar için dava açılmadan önce tarafların ara buluculuğa başvurmasını zorunlu kılmıştır, örneğin, Almanya ve Yunanistan'da durum budur. Bazı ülkelerde ara buluculuğa başvuru teşvik edilmektedir, mesela, İspanya, İtalya, İngiltere'de de durum böyledir. Bazı ülkelerde ise -bu tasarıda olduğu gibi- ara buluculuğa başvuru tamamen tarafların iradesine bırakılmıştır. Nitekim, Fransa, Belçika, Avusturya, Bulgaristan ve Macaristan'daki düzenlemeler de bu yöndedir.

Muhalefetin "Ara bulucu yanlış yaparsa hiçbir müeyyidesi olmayacaktır." eleştirisine de  "Zayıf tarafa baskı yapılır." iddiasına da katılmak mümkün değildir. Zira, kanunun öngördüğü yükümlülükleri yerine getirmediği tespit edilenlerin gerekli uyarıların da yapılmasının ardından ara buluculuk sicilinden silinmesine karar verilebileceği; yine, gizliliği ihlal ederek bir kişinin hukuken korunan menfaatinin zarar görmesine neden olan kişinin altı aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılacağı hükmüne yer verilmiştir. Ayrıca, genel hukuktan kaynaklanan müeyyide ve hükümler ara buluculuk için de her zaman söz konusu olacak ve baskı altında kalmış olan taraflardan herhangi biri her zaman cebir, hata ve hile gibi sebeplerle iradesinin fesada uğramış olduğundan bahisle anlaşma ve uzlaşmanın geçersiz olduğunu elbette ki ileri sürebilecektir.

Arz ve izaha çalıştığım üzere, bu kanun tasarısında kapsam net olarak belirlenmiş, ilkeler ortaya konmuş, ara bulucunun hak ve yükümlülükleri tek tek sayılmış, ücret, masraf, eğitim, ara buluculuğun sona erme nedenleri, ara bulucuların ara bulucu siciline kayıt şartları ile sicilden silinme nedenlerine ilişkin her şey açık, net bir şekilde, şüpheye meydan vermeyecek şekilde  tasarıda yer almıştır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Lütfen sözlerinizi tamamlayınız.

Buyurunuz.

ALİ İHSAN YAVUZ (Devamla) - Bu yasa tasarısının kanunlaşmasını ve ülkemiz için hayırlara vesile olmasını diliyor, bir kez daha yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN- Teşekkür ederiz Sayın Yavuz.