| Konu: | KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU KANUNU TASARISI |
| Yasama Yılı: | 2 |
| Birleşim: | 120 |
| Tarih: | 14.06.2012 |
MİLLÎ SAVUNMA BAKANI İSMET YILMAZ (Sivas) - Sayın Başkanım, çok saygıdeğer milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sorulan sorulara vaktimin yettiğince cevap vermeye çalışacağım, süremin yetmediğine de yazılı cevaplar vereceğiz.
Öncelikle adliyelerin yeniden yapılandırılmasıyla ilgili bilgi vermek isterim. Birkaç tane soru, hep bu var, işte "Askerlik şubesi kapandı, adliye kapandı, sıra belediyeye gelecek mi?" İşte, Kerim Özkan Bey'in "Burdur'da var." dediği gibi. "İskenderun'a bağlanma" gibi, "Bir başka algılama olur." diye? Yine Kütahya'yla ilgili var. Bunlarla ilgili bir bilgi vermek istiyorum.
Anayasa'nın 141'inci maddesi der ki: "Davaların mümkün olan süratle sonuçlandırılması yargının görevidir." Demek ki asli vazifemiz yargıyı en kısa zamanda neticelendirmek. Şu anda ülkemizde yedi yüz merkezde adli teşkilat bulunmakta, hâlen faaliyette bulunan adliyeler, bölgelerin coğrafi durumları ve iş yükü dikkate alınarak kurulmuş olup, iş durumu bir adli teşkilatın kurulmasına dahi yeterli olmayan yerlerde en az bir sulh hukuk, asliye hukuk, asliye ceza, sulh ceza ve kadastro mahkemesinin kurulması gerekliliği bulunmaktadır. Bu yerlerde en az 2 hâkim, 2 cumhuriyet savcısıyla 1 icra müdürü, 1 yazı işleri müdürü, 3 zabıt kâtibi, 1 mübaşir ve 1 hizmetli olmak üzere en az 5 adli personel de istihdam edilmektedir.
Yine günümüzün teknoloji ve ulaşım imkânlarıyla yerleşim birimleri arasında ulaşımın oldukça kolaylaştırıldığı bilinmektedir. Bakırköy Adliyesi Bakırköy ilçesinde diye Bakırköy'ün bir mahallesinden kalkıp Bakırköy'ün adliyesine gitmek için en az belki iki saatiniz geçer veya bir saatiniz geçer.
KAMER GENÇ (Tunceli) - Sayın Bakan, her taraf Kadıköy değil. Yani her köyü Kadıköy biliyorsanız maşallah.
MİLLÎ SAVUNMA BAKANI İSMET YILMAZ (Sivas) - Efendim, bir dinleyin. Tamam Sayın Genç, bir dakika.
KAMER GENÇ (Tunceli) - Ama yani her taraf Kadıköy değil.
MİLLÎ SAVUNMA BAKANI İSMET YILMAZ (Sivas) - Yani bak, onu söylüyoruz ha.
Bakın, milletin aradığı adalettir. Yıllardan beri ne diyoruz? "Berlin'de hâkimler var." diye onu niye söylüyorduk? Biz adaleti gerekirse Berlin'de buluruz, en iyiyi bize en yakın olan adliyede ararız diye değildir. Bakın, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine gidiliyor. Niye gidiliyor? Vatandaş düşünüyor ki "Ben buradaki mahkemede adalet alamadım." Dolayısıyla, benim vatandaşımın aradığı öncelikle en yakındaki adliye değil, adil bir karar. Adil bir karar, kimileri için, dediği gibi, "Berlin'de de hâkimler vardır." sözü vardır, kimileri için de "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine gidiyor?" Biz ne istiyoruz? Bakın, hâkim yokluğundan davalar uzuyor, dosyalar gidiyor. Bu bir adil yargılanma hakkının ihlali değil midir? Adil yargılanma hakkının ihlalidir. Yargıda verimliliğin artırılmasını istiyoruz, yargının hızlandırılmasını istiyoruz, davaların uzamadan kısa sürede sonuçlandırılmasını istiyoruz.
Hâkim ve savcı ihtiyacı? Yıllardan beri alınmasına izin verilmedi.
İş yükü dağıtımında adalet istiyoruz, adalet hizmetlerinin çağdaş ortamlarda teknolojiden yararlanılarak sunulmasını istiyoruz ve kamu kaynaklarını da israf etmeyelim diyoruz.
Bakın, benim de bulunduğum ilimin, milletvekili olduğum ilimin dört tane ilçesinin adliyesi kapanıyor. Hiçbir vatandaşımıza? İsteriz ki kapanmasın ancak aslolan adaleti aramaktır ve yargıyı hızlandırmaktır çünkü geç kalan adalet, adalet değildir.
Türkiye'de şu anda yüzün üzerindeki adliyede, görevlendirilen hâkim sayısından çok daha az oranda bir iş geldiği -yüzde 2 gibi bir oranı var- görülmektedir. Dolayısıyla da dosya yoğunluğu fazla olan yerlerde ise yargı uzuyor. Bunları en kısa zamanda neticelendirmek yargının kendi asli vazifesidir.
Bir hususu şey edeyim: Çalışmada, mahkeme ve savcılıkların üç yıllık ortalama iş sayısı, insan kaynakları, en yakın adli teşkilata olan uzaklığı, merkez ve toplam nüfusu, adliyenin fiziki durumu, lojman, o yerde cezaevinin bulunup bulunmaması gibi pek çok açıdan değerlendirme yapılmıştır. Bağlanılacak en uygun adli teşkilat belirlenirken iş durumu, ulaşım imkânları, coğrafi yapısı, nüfusu, hizmet binası ve gelişmişlik düzeyi göz önünde bulundurulmuştur.
HALUK EYİDOĞAN (İstanbul) - Servis otobüsü var mı Sayın Bakan?
MİLLÎ SAVUNMA BAKANI İSMET YILMAZ (Sivas) - Bu kapsamda, iş ortalaması beş yüzden az olan mahaller ile en uygun adli teşkilata olan uzaklığı 15 kilometrenin altında olan mahaller ve yine en uygun adli teşkilata 15 ila
Tabii "Bu çalışma sonucunda ne elde edilecek?" İş yoğunluğu çok olan yerlerde görev yapan 600'den fazla hâkim ve savcı ile 1.300'den fazla yardımcı personel, ihtiyaç duyulan adliyelere kaydırılacaktır. Gerek personel açısından ve gerekse kısıtlı bütçe imkânları açısından kamu kaynaklarının israfına son verilerek bu kaynakların daha etkin ve verimli şekilde değerlendirilmesi mümkün olabilecektir. İş yükünün adil ve dengeli dağıtılması neticesinde, yoğunluğa bağlı olarak yargılanma süresinin uzaması önlenmiş olacaktır. Biz ne istiyorduk? Adil yargılama olsun. Uzayan adalet, uzayan yargı adaleti getirmez, adil yargılama hakkının ihlalidir. Kısa zamanda yargılamayı sağlayabilmek için yeterli hâkim olması lazım, savcı olması lazım. Dosya yoğunluğu fazla olan yerlerdeki, hâkim ve savcı desteğiyle, bu yargılama süresinin daha aşağıya çekilmesi düşünülmüştür.
ALİM IŞIK (Kütahya) - Sayın Bakan, adliyeleri kapatmak yerine dosyaları oraya göndersek olmaz mıydı acaba?
MİLLÎ SAVUNMA BAKANI İSMET YILMAZ (Sivas) - Yine, 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'la 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu gereğince kurulması gereken ancak hâkim eksikliği nedeniyle bugüne kadar kurulamayan aile mahkemeleri ile çocuk mahkemelerinin de kurulması mümkün olacaktır.
Yine, hâkim ve savcı sayısındaki eksiklik nedeniyle kurulamayan genel mahkemeler ve ihtisas mahkemeleri de, yapılan çalışma sonucunda, ihtiyaç duyulan yerlerde kurularak faaliyete geçirilebilecektir.
Yine, yapılan çalışmayla, 2012 yılı içerisinde 165 tane de mahkeme kurulacaktır. Yani bazılarında, iş yoğunluğu, dosya yoğunluğu olmayan yerlerde adliyelerin kapandığı gibi, yine iş yoğunluğu fazla olan yerlerde de 165 mahkeme faaliyete geçecektir. İhtiyaç duyulan, 38 aile mahkemesi, 8'i ağır ceza mahkemesi olmak üzere toplam 80 yeni mahkemenin kurulması sağlanacaktır. Söz konusu çalışma sonucunda elde edilen hâkim, savcı ve personel tasarrufu istinaf mahkemelerinin faaliyete geçmesi aşamasında da önemli bir kaynak olacak. Ancak ideal olan nedir? Vatandaşın en az masrafla en adil sonuca ulaşması. Biz, doğru olanın?
ALİM IŞIK (Kütahya) - Sayın Bakan, dolmuş parası yok bu insanların, dağın başından nasıl gelecek
HALUK EYİDOĞAN (İstanbul) - Servis otobüsü koyun, çok güzel olur.
GÜRKUT ACAR (Antalya) - Niye hâkim almıyorsunuz? 45 tane hukuk fakültesi var bu ülkede.
SIRRI SAKIK (Muş) - Sayın Bakanım, bizim sorumuza?
MİLLÎ SAVUNMA BAKANI İSMET YILMAZ (Sivas) - Bir başka Sayın vekilimizin talebi vardı, "Sabah altılara kadar çalıştırmak Türkiye Büyük Millet Meclisini, kötü bir yasama faaliyeti sayılmaz mı?" diyordu. Yani burada sataşmaya neden vermezsek, lüzumsuz yani şey, usulen, sadece konuşmuş olmak için konuşmazsak, birbirimizin hakkına, hukukuna saygı gösterirsek?
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Süreniz bitti. Teşekkür ederim. Kalanına yazılı verirsiniz.