MEHMET ERDOĞAN (Gaziantep) - Sayın Başkan, çok değerli milletvekilleri; 675 sıra sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı üzerine şahıslar adına söz almış bulunuyorum. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Şimdi, değerli arkadaşlar, hepimizin iktidarıyla muhalefetiyle hemfikir olduğumuz bir konu var, o da bu kanunun çıkarılması. Çünkü, yıllardır, özellikle son yirmi yıldır alışveriş merkezlerinin, tabii, zincir marketlerinin dünyanın her tarafında hızla arttığını ve perakende piyasasıyla yarışarak âdeta piyasaya hâkim olmaya çalıştığını ve birçok yerde de olduğunu görüyoruz. Ancak, bugüne kadar perakende ticaretin düzenlenmesiyle ilgili yasada da çok ciddi bir boşluk vardı. Yani, mevcut Türk Ticaret Kanunu, iş hukukları, borçlar hukuku gibi maddelere dayandırılarak günü kurtarmaya çalışılan bu perakende ticaretin kendi kanunu ilk defa bugün Türkiye Büyük Millet Meclisi çatısı altına geldi. Tabii ki eksisi, artısı tüm kanunlarda konuşulduğu gibi bu madde üzerinde de konuşulacaktır, bu da doğaldır ancak bu kanunu çıkarmamız lazım. Çünkü, alışveriş merkezlerinin yaptıklarını ya da şehir dışında olmasını hepimiz arzu ederken diğer yanda rafların bile esnafın aleyhine işleyişini, tedarikçinin aleyhine işleyişini hepimiz kabul ediyoruz. Orada bir malını sergileyebilmek için ya da bir markete malını satabilmek için birçok firma istenilen tüm şartları kabul etmek zorunda kalıyor ve serbest piyasa ekonomisini de burada kullanıyorlar. Tabii, neye göre kullanıyorlar? Kendi lehlerine göre kullanıyorlar.

Öbür tarafta, bir bakıyorsunuz alışveriş merkezlerindeki firmalar "outlet" mağazaları adı altında yıl boyu bu işi yaparken ürünlerinin yarısından fazlası "outlet" değil. Buna da sınırlama getirildi. Ne yapıldı? Denildi ki: Madem "outlet" mağazalarıdır, o zaman sattığı malın yüzde 70'ini en azından ne yapacak? İndirimli maldan sergileyecek. Yine, indirimli satış yapan mağazaların bu süreleriyle ilgili düzenlemeler getirildi ve bu sürelerin üç ayı geçmemesiyle ilgili çalışmalar yapıldı.

Şimdi, burada, başında da bahsettiğim gibi, biz iktidarıyla muhalefetiyle bu yasanın bir an önce çıkarılmasından yanayız çünkü ilk defa perakende ticaretle ilgili bir yasa düzenleniyor, bu da Büyük Millet Meclisinde çıkarılacak.

Şimdi, esnaf sayısına gelince, bugün ekonomi içerisindeki yıllık perakendeci esnafın cirosu 400 milyarı aşmış durumda ve 1 milyon 600 bin esnafın olduğu bir düzende, sistemdeyiz. Tabii, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun Tasarısı, perakende ticaret sektörünün bütününde yaşanan sorunları dikkate alan, organize perakende ticaret sektörünü, alışveriş merkezleri, büyük mağazalar ve zincir mağazaların yanı sıra "franchise" ve bayi işletmelerini de kapsayacak şekilde değerlendirildi. Şimdi, AVM'lerde daha fazla sayıda esnaf ve sanatkârın yer almasını sağlayacak kurallar üzerinde çalışıldı. Yine, bunlarla beraber, kaybolmaya yüz tutmuş mesleklerin yaşatılmasına yönelik tedbirler alınmaya çalışıldı. Yerli üreticiyi desteklemek amacıyla yöresel ürünlerin perakende işletmelerde satışına yönelik düzenlemelere yer verildi.

Şimdi, biraz da tabii, bu alışveriş merkezlerinin çoğalmasında arz-talep meselesi de var ve alışveriş merkezlerinin tercih edilmesi var. Benim memleketim Gaziantep'te, tam şehrin merkezinde "Bedesten" diye bir yer var -tam merkezde, yıllardır var- halk teveccüh etmedi, şimdi orayı yıkıyoruz ve park alanı yapıyoruz. Ama bunun yanında, şehirde yerli firmaların sayısının da hızla arttığını görüyoruz, birleşerek bir araya gelen esnafların marketler kurduğunu da görüyoruz. Tabii, bunlar, yaşamın kendi şartları içerisinde, ticaretin kendi kuralları içerisinde ilerleyen olaylar. Bunları da göz önüne alarak, her türlü tedbirleri de önümüzdeki süreç içinde... Parlamento dinamik bir yapıdır, bundan sonraki gelişmeleri de dikkate alacaktır diye düşünüyorum.

Bu kanun tasarısının ekonomimize hayırlı olmasını temenni ediyor, saygılar sunuyorum.