GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarı ve Teklifi
Yasama Yılı:5
Birleşim:41
Tarih:13.01.2015

MEHMET ALİ SUSAM (İzmir) - Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; bu kanunla "PERBİS" diye bir sistem kurduk. İzinlerin alınacağı, bir iş yeri açılmadan önce bütün belgelerin verileceği, onay alındıktan sonra diğer işlemler için belediyelere ve ilgili kurumlara gönderilecek bir sistem kurduk. Bu sistem doğru ama bu sistemden önce bizim önerimiz, bu sistemin daha iyi işletilebilmesi için önemli bir olay. Bakınız, biz ne öneriyoruz burada, size bir örnek vererek oradan yürüyeyim: İzmir'de bir çalışma yaptık, İzmir Kalkınma Ajansının desteğini de alarak İzmir Ticari Coğrafi Bilgi Sistemi'ni çıkardık. Hangi sokakta, hangi meslek dalından kaç tane esnaf var, giriyorsunuz, bakıyorsunuz, hepsi var, biliniyor. Esnaf teşkilatı yeni gelen insana diyor ki, bir kanuni zorunluluğu yok ama: "Bu sokakta eğer sen bakkal, berber, ayakkabıcı, başka şey açacaksan şu kadar sayıda var, buna göre aç, bilgin olsun. Orada haksız bir rekabet veya potansiyelin üzerinde iş yeri varsa açma, şu tarafta eksiklik var, git o tarafta aç, daha iyi olur." Biz burada diyoruz ki: İş yerleri açılışında bir norm oluşturabilmek için kentlerin bir bilgi sistemi çıkartılsın. Bu bilgi sistemine göre ticari potansiyel nedir, hangi iş dalında ne kadar ihtiyaç vardır, o ihtiyaca göre PERBİS yönlendirmede bu anlayış çerçevesinde esnafa katkı sağlasın. Bu aynı zamanda, bakın, AVM'ler için bile geçerli. Bazı AVM'ler tabii ki piyasa araştırması yapıp yerlerini ona göre açıyorlar ama öyle noktalar oluyor ki kentin potansiyelini görmeden yapılan birçok yerler var veya birinin yanına biri, biri, biri açılıyor, en son açılan diğer önce açılmış olanları iş yapamaz hâle getiriyor. Şimdi, mesela, İzmir Balçova'da çok iyi iş yapan yerlerimiz var. Üçkuyular dediğimiz Fahrettin Altay Meydanı'na İstinye Park geliyor, geniş bir alana İstinye Park kurulacak, aralarındaki mesafe 500 metre. 500 metre mesafedeki o yerler, AVM'ler şimdi onun karşısında iş yapamaz hâle gelecek; trafiğin geleceği karmaşa ayrı bir olay. Ama, değerli arkadaşlar, eğer siz kentin potansiyelini çıkarırsanız, ticari bilgi sistemini oluşturursanız, o kentte yeni bir iş yeri açma konusunda ihtiyaç var mı, yok mu... Çünkü, bu harcanan paralar sonuç itibarıyla bu ülkedeki kaynaklar. Bir bakanlık bu konuda perakende ticareti düzenliyorsa, perakende ticaretin yöneleceği alanları, ihtiyaç alanlarını doğru tespit edip, yönelen insanları, girişimcileri de doğru bilgilendirip yatırımını ona göre yaptırmak noktasında doğru bilgiler vermek zorunda. Bizim önerdiğimiz sistematik bu. Bu sistematik doğru bir sistematik. Bu, dünyada da böyle oluyor.

Bakın, Avrupa'da birçok ülkede tam tersine yasak var, diyor ki: "Orada açamazsın." Yasak olmayan ülkelerde ne var biliyor musunuz? Esnaf teşviklerinden yararlanamama var. İlla açmak istiyorsan o sokakta, açmanı engellemiyor ama diyor ki: "Sen esnaf teşviklerinden yararlanamazsın. Örneğin vergi muafiyetlerinde, senin vergi muafiyeti alma hakkın yok. Ben seni uyardım. Bu uyarıma rağmen sen iş yerini açıyorsun." Onun için çağdaş dünyadaki uygulama benzeri bu uygulamanın bu önergeyle bu sistemin içerisine katılmasına davet ediyoruz. Bu anlamıyla önerimiz odur.

Siz bana açıklamalarınız içerisinde cevap veriyorsunuz. Ben de size cevap vereyim bakkallarla ilgili olarak. Ben olayı anlattım. Bakkal sayısında göreceli olarak artış olabilir. Ona, açılan şeyi de dâhil edersiniz. Ama nüfusla orantılayacaksınız, ticari potansiyelle orantılayacaksınız, kentleşmeyle orantılayacaksınız. Onunla orantılamadığınız zaman, bir...

İki, ciroyla yapacaksınız. Bakkal cirolarının şu anda ne durumda olduğuna bakacaksınız. Bunları görmeden bunların doğru bir değerlendirmesini yapmak mümkün değildir. Bu çok açık bir gerçekliktir ki her geçen gün hem ciroları hem sayıları azalmaktadır.

Bilgilerinize sunuyorum. (CHP sıralarından alkışlar)