ERKAN AYDIN (Bursa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yüce Meclisimizi saygıyla selamlıyorum.

60 sıra sayılı kanunun birinci bölüm 3'üncü madde önergesi üzerine söz almış bulunmaktayım.

Çarşıda, pazarda yangın yeri varken şimdi bir de nüfus cüzdanlarına ödenecek parayla yangının üzerine benzin dökülüyor. İşsizliğin, yoksulluğun çığ gibi büyüdüğü bir ülkede, işçinin, memurun, esnafın, çiftçinin kan ağladığı bir ülkede Hükûmet bahar havası estiriyor.

Yılbaşında asgari ücrete zam yapıldı, hepimiz destek verdik. Yetmez, CHP'nin önerdiği gibi 1.500 olsun dedik, Hükûmet 1.300 TL dedi, yasayı çıkardı. Ertesi sabah bir kalktık vergi oranları artırıldı, iğneden ipliğe her şeye zam yapıldı. Ne oldu? Asgari ücretli, dar gelirli açlık sınırına mahkûm edildi.

Rakamlar acı bir tabloyu ortaya koyuyor. Türkiye İstatistik Kurumu ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı istatistikleri üzerinden yapılan hesaplamaya göre, asgari ücretlinin üç öğün için kişi başına ayırabildiği tutar 3 lira 75 kuruş olurken, öğün başına bu tutar sadece 1 lira 25 kuruş düzeyinde.

En yoksul yüzde 20'lik kesim yaşamını sürdürebilmek için gelirinin ancak yüzde 33,7'sini gıda ve benzeri harcamalara ayırmaktadır. Eşi çalışmayan ve 2 çocuklu bir asgari ücretli asgari geçim indirimli aylık 1.300 liralık gelirinden gıda için günlük ayırdığı 15 lirayla hem eşinin hem kendinin hem de çocuklarının karnını doyurmak zorunda.

TÜİK madde fiyatları istatistiklerine göre Kasım 2015 tarihi itibarıyla ortalama kira bedeli 666 lira, oysa asgari ücretli kira ve diğer konut harcamaları için yalnızca 418 lira ayırabiliyor.

Tek bir belediye otobüs biletinin Türkiye ortalamasında 1 lira 79 kuruş olduğu koşullarda -ki bu rakam büyük kentlerde çok daha fazla- asgari ücretlinin ulaşım için ayırabildiği günlük pay sadece 3,5 lira. Bu gelirle de tek yön bir bilet alınabiliyor.

2015 yılının son dört ayında 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı 1.450 lira, yoksulluk sınırıysa 3.966 lira olarak tespit edildi. Yani yeni asgari ücret açlık sınırının da altında bulunuyor. Şimdi, bu yetmedi, kişi başına 8 liradan da kimlik kartı dayatılıyor. Hükûmet maalesef doğrudan gelen bir hak olan vatandaşlığı bir gelir kalemi olarak görüyor. Tasarıya göre yıl sonuna kadar çipli kart 8 TL üzerinden halka dağıtılacak. 4 kişilik bir aile için bu rakam 32 lira. Sosyal bir devlette doğuştan gelen bir hak olan kimlik kartı için vatandaştan para talep edilebilir mi? Bu parayı ödeyemeyenler kimlik kartı olmadan mı yaşayacak? Dağıtılacak çipli kartın maliyetinin 5 TL civarında olduğu biliniyor. Demek ki her vatandaştan 3 TL fazla para alınacak. 76 milyon dolayındaki vatandaşımızın kimlik kartlarını alması hâlinde ödeyeceği para 598 milyon TL. Kart maliyetinin 5 TL olması düşünüldüğünde vatandaştan fazladan 146 milyon TL para alınacak. Bu para nerede harcanacak, merak ediyorum. Bu nedenle soruyorum: Kimlik kartlarından elde edilecek ek geliri nerede harcayacaksınız?

Maddenin (a) ve (b) fıkralarına göre kanuni bildirim süresi dışında doğum nedeniyle düzenlenen Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartları ve değiştirme nedeniyle düzenlenen Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartları 8 TL'den 15 TL'ye yükseltiliyor, yüzde 95 oranında zam.

Değerli milletvekilleri, Türkiye nüfusunun önemli bir kısmı kırsal kesimde yaşıyor, ağır bölgesel ve coğrafi şartlar hâkim. Birçok köyün özellikle kış aylarında yolları kapalı. Bu kırsal kesim göz önüne alındığında yeni doğan bir bebeği zamanında kayıt ettirmesi mümkün değil. Değil yasal süre içerisinde, aylarca nüfus kağıdı çıkaramayan aileler var. Özellikle güneydoğuda sokağa çıkma yasaklarının, şiddetli çatışma ortamlarının yaşandığı bugünlerde zamanında nüfus cüzdanı çıkartmak neredeyse hayal. Şimdi, Hükûmet bu zor şartlar altında bir ceza daha veriyor, en doğal hakka yüzde 95 oranında zam yapıyor.

Değerli milletvekilleri, dar gelirlinin, asgari ücretlilerin evinde aş yok, yakacak odunu kömürü yok, sırtında paltosu yok. Elinde ne var? Bir tek nüfus cüzdanı. Şimdi Hükûmet bunu da gelir kapısı olarak görüyor. Şimdi soruyorum: Kimlik kartı parasını ödeyemeyenler ne yapacak, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı yok mu sayılacak?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ERKAN AYDIN (Devamla) - Ne olacağını ben söyleyeyim: Aziz Nesin'in oyunundaki gibi "Yaşar ne yaşar ne yaşamaz." olacak ve yaşadıkları da kayıtlarda olmayacak.

Onlarca yurttaşımız insanca yaşamayı hak ediyor.

Yüce Meclisinizi saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)