CHP GRUBU ADINA DURSUN ÇİÇEK (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; tam da tartışmanın bittiği noktadan devam etmek istiyorum. Gerek Sabiha Gökçenler gerek Kıbrıs'ta şehit olan pilotlarımız, güneydoğuda şehit olan Türk askeri, Türk polisi bu yüce Meclisin güvenoyu verdiği hükûmetlerin talimatlarını, verdiği görevleri yerine getirmek için canlarını veriyorlar. Dolayısıyla, eleştirirken, onları burada rencide etmemek lazım, onların ruhlarını sızlatmamak lazım. Bu sözlerle gündemdeki konuya geçmek istiyorum.

Tabii, ikisi uluslararası sözleşme olmak üzere Azerbaycan ve Bulgaristan dâhil 13 ülkeyle ilgili uluslararası anlaşmaları, tasarı ve teklifleri burada görüşüyoruz.

Tabii, bunların içinde Bulgaristan ve Azerbaycan çok önemli. Özellikle Mustafa Kemal Atatürk'ün "Azerbaycan'ın sevinci bizim sevincimiz, kederi bizim kederimizdir." sözüyle Türkiye ve Azerbaycan ilişkilerinde "bir millet iki devlet" anlayışını vurguladığını hatırlatarak sözlerime devam etmek istiyorum.

Azerbaycan ve Türkiye ilişkilerinin temeli ortak değerlere, tarihe, kültüre, dile, coğrafyaya dayalı bir kardeşliktir. Türkiye'nin gelişmesi Azerbaycan'ın olduğu kadar, Azerbaycan'ın gelişmesi de Türkiye'nin gelişmesi demektir. Dış politikada, özellikle yaşadığımız Suriye ve Irak örneğinden sonra duygusal nedenlerle, mezhep ve etnik nedenlerle Azerbaycan politikasında, Bulgaristan politikasında hata yapılmamasını özellikle vurgulamak istiyorum. Bu konuda, cumhuriyet hükûmetlerinin, cumhuriyetin temel politikasını tespit eden, başta Dışişleri Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı ile MİT Müsteşarlığı olmak üzere, devletin birikimlerine, tecrübelerine her ortamda, özellikle de siyasetçilerin saygı duymasını talep ediyorum.

30 Ağustos 1991'de bağımsız olduğunda Azerbaycan'ı tanıyan ilk ülke Türkiye'dir. Stratejik ortaklık ve karşılıklı yardım anlaşması olan bu ülke, özellikle enerji kaynakları açısından zengin bir ülkedir, Türkiye'nin bu konudaki stratejik eksikliğini tamamlayan bir ülkedir. O nedenle, Azerbaycan'la ilgili ilişkilerimizi geliştirecek her anlaşmaya biz olumlu yaklaşırız.

Burada, Ermenistan-Azerbaycan ilişkileri ve Türkiye ilişkileri üzerinde kısaca durmak istiyorum. Azerbaycan toprakları olan Karabağ'ın işgal edilmesi üzerine Türkiye'yle Ermenistan sınırları kapatıldı ve bu sorun hâlen devam ediyor. Bu sorunu istismar eden Rusya, Kafkaslarda biliyorsunuz, Ermenistan'da asker bulunduruyor, üs bulunduruyor, kuvvet yığıyor, aynı şeyi şimdi Suriye'de yaşıyoruz. Dolayısıyla, Rusya iki taraftan da Türkiye'yi tehdit ediyor. Bu sorunların çözümü için Türkiye'nin inisiyatif alması, Azerbaycan'ı da ikna ederek Ermenistan sorunlarını çözmesi her iki gelişen ekonomi ve büyük Türk dünyası karşısında Ermenistan'ın kısa sürede müzahir bir ülke hâline getirilebileceğine inanıyorum.

Azerbaycan 10 milyonu aşan nüfusu ve 200 milyar dolara yaklaşan millî geliriyle, kişi başı 20 bin doları bulan geliriyle büyüyen, gelişen bir ülke, dolayısıyla bu ülkeyle ilgili anlaşmanın Türkiye Büyük Millet Meclisinde onaylanmasını, kabul görmesini biz de onaylıyoruz, kabul ediyoruz.

Tabii, Afrika ülkelerinden Sierra Leone küçük bir ülke, iç sorunları olan bir ülke, millî geliri 2 milyar dolar kadar. Ancak Avrupa'ya açılım politikasını da tabii art niyetler olmadan, gizli ajandalar olmadan Cumhuriyet Halk Partisi olarak destekliyoruz. Bu konuda "Devletlerin vicdanı yok, millî çıkarları vardır." ilkesinin esas alınmasını, iç işlerine karışmama politikasının esas alınmasını; politikalarda, dış politikada bilimsellik ve uluslararası evrensel ilkelere uyulmasını, duygusal yaklaşımlardan kaçınılmasını özellikle vurgulamak istiyoruz.

Türkiye, bugün gerek komşularımızla dostluk ve ticari ilişkilerde ve gerekse her gün şehit ve gazilerle büyük acılar yaşadığımız terörle mücadelede 2002'deki seviyeyi arar durumdadır. "Sıfır sorun" diyerek geldiğimiz noktada yaptığımız dış politik hatalarla, devletin, biraz önce vurguladığım temel kurumlarının önerilerinin dikkate alınmaması sonucu, dış politikada da 2002'deki seviyeyi yakalamak için bir gayret içindeyiz, en kısa sürede bu seviyeyi yakalamamız gerektiğine inanıyorum.

Azerbaycan, enerji kaynakları bakımından zengin, Kafkaslar bölgesinin kalbinde yer alan bir kardeş ülkedir.

İçişlerine karışmama; yurtta barış, dünyada barış; millî çıkar ve dostluk, kardeşlik ilişkisi kapsamında, bu 13 ülkeyle yapılan anlaşmaların onaylanmasının milletimize ve ülkelere hayırlı uğurlu olmasını diliyorum.

Yüce meclisi saygıyla selamlıyorum. (CHP ve AK PARTİ sıralarından alkışlar)